Stres, vücudun herhangi bir tehdit karşısında verdiği fiziksel ve duygusal tepkidir. Stres, bazen hayatta kalmamızı sağlayan ve performansımızı artıran olumlu bir etkiye sahip olabilir. Ancak, stres uzun süreli ve yoğun olduğunda, bağışıklık sistemimizi zayıflatarak hastalıklara davetiye çıkarabilir.
Stresin bağışıklık sistemi üzerindeki etkisi, kortizol hormonu salınımı ile ilişkilidir. Kortizol hormonu, stres durumunda adrenal bezler tarafından salgılanır ve birçok farklı etkisi vardır. Kortizol hormonu, kısa süreli stres durumlarında bağışıklık sistemini güçlendirerek enfeksiyonlara karşı koruyabilir. Ancak, uzun süreli stres durumlarında kortizol hormonu seviyesi yüksek kalır ve bağışıklık sistemi hücrelerinin sayısını ve aktivitesini azaltır.
Bu nedenle, stres hastalığı ve bağışıklık sistemi arasında güçlü bir ilişki vardır. Uzun süreli stres, bağışıklık sistemi fonksiyonlarını azaltarak, vücudun enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı daha savunmasız hale gelmesine neden olabilir. Stresin neden olduğu bazı hastalıklar şunlardır:
- Depresyon ve anksiyete bozukluğu
- Kilo artışı veya sağlıksız kilo kaybı
- Egzama gibi cilt sorunları
- Çeşitli kalp hastalıkları
- Sindirim sistemi problemleri (gastrit, ülser, mide ağrısı)
- Uyku sorunları
- Hafıza problemleri ve zihinsel sorunlar (Alzheimer, Demans)
- Bağışıklık sistemi hastalıkları
- Üreme sorunları
- Her tür ağrı
Stresle başa çıkmak için farklı yöntemler vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Sorunla odaklı baş etme: Stresin altında yatan nedenlerle ilgilenmek ve çözüm aramak.
- Duygu odaklı baş etme: Stresin yarattığı duygu ve düşünceleri değiştirmek veya rahatlatmak.
- Fizyolojik yaklaşım: Nefes egzersizleri, yoga, meditasyon gibi aktiviteler ile bedeni gevşetmek ve rahatlatmak.
- Davranışsal yaklaşım: Zaman yönetimi, öz saygı geliştirme, hayata olumlu bakma gibi becerileri öğrenmek ve uygulamak.
- Biyolojik yaklaşım: Vücudun fizyolojik tepkilerinin farkında olmak ve otonom faaliyetleri düzenlemeyi öğrenmek.
