Bu kuvvetlerin ne olduğunu açıklarsak sorunuzun cevabını bulacağınızı düşünüyorum. Bildiğimiz gibi doğada 4 temel kuvvet var:
1. Kütleçekim kuvveti veya yerçekim kuvveti
2. Elektromanyetik kuvvet
3. Güçlü nükleer kuvvet
4. Zayıf nükleer kuvvet
Not: Bu kuvvetleri güçlerine göre sıralanmamıştır ve rastgeledir.
Bu kuvvetlerden ikisi (kütleçekim v elektromanyetizma) ile günlük hayatımızda karşılaşırız. Diğer ikisi (zayıf ve güçlü nükleer kuvvet) ile ise günlük hayatda karşılaşmayız.(Tabii ki günlük hayatımızı laboratuvarda geçermiyorsak :D)
1. Kütleçekim kuvveti:
Bu kuvvet ünlü fizikçi, fizikte devrim yaratan Isaac Newton ile başlangıcını aldı. Daha sonralar Albert Einstein ile modern görkemini aldı. Kütleçekim kuvveti kısaca ve kabaca demek gerekirse kütleli cisimler arasındaki kuvvettir. Bu kuvvet şaşırtıcı olsa da 4 kuvvet arasındaki en zayıf kuvvettir. Bu kuvvetin formülü şöyledir:
F = G×m1×m2/r²
Burada F - kuvvet, G - kütleçekim sabiti, m1 - birinci cismin kütlesi, m2- ikinci cismin kütlesi, r - mesafedir.
Cisimlerin kütlesi ile aralarındakı kuvvet doğru orantılıdır, yani kütlelerden biri iki defa artarsa kuvvet iki defa artar, kütlelerden her ikisi iki defa artarsa kuvvet 4 defa artar. Cisimlerin arasındakı mesafenin karesi ile aralarındakı kuvvet ters orantılıdır, yani mesafe 2 defa artarsa kuvvet 4 defa azalır veya mesafe 2 defa azalırsa kuvvet 4 defa artar.
G sabittir ve değeri şöyledir:
G = 6,67 × 10^-11 N × m²/kq²
2. Elektromanyetik kuvvet
Elektrik yüklü cisimlerin manyetik alanları arasındaki kuvvettir. Elektrik yükü q harfi ile gösterilir ve birimi ünlü fizik Charles Coulomb'un şerefine 1 Coulombdur. Elektromanyetik kuvvet nedeniyle aynı yükler ((+),(+) veya (-),(-)) bir-birini iter, zıt yükler ((+) ve (-)) ise bir-birini çeker. Elektromanyetik kuvvet en güçlü ikinci kuvvettir. Elektromanyetizmanın temelini oluşturan Coulomb yasasının formülü şöyledir:
F = k×|q1×q2|/r²
Burada F - kuvvet, q1 - birinci cismin elektrik yükü, q2 - ikinci cismin elektrik yükü, k - Coulomb sabiti, r - mesafedir.
Cisimlerin elektrik yükleri ile onların aralarındaki elektromanyetik kuvvet doğru orantılıdır. Cisimlerin aralarındaki kuvvet aralarındaki mesafenin karesi ile ters orantılıdır.
k sabittir ve değeri şöyledir:
k = 9 × 10⁹ N×m²/C²
3. Güçlü nükleer kuvvet:
Az önce dediğim gibi bu kuvvet atom ve daha küçük parçacıklar arasındakı kuvvettir. Bildiğimiz gibi protonlar kuarklardan oluşur. Bu kuarklar aynı yüklü olduğu için elektromanyetik kuvvet nedeniyle bir-birlerini iterler. Ancak güçlü nükleer kuvvet bu itmeye karşı çıkar ve kuarkları birlikte tutar. Buradan bu sonuca varırız: Güçlü nükleer kuvvet elektromanyetik kuvvetden güçlüdür ve dolayısıyla doğadaki en güçlü kuvvetdir.
4. Zayıf nükleer kuvvet
Zayıf kuvvet diğer kuvvetlerden bir özelliğine görd farklanıyorlar: Diğer kuvvetler genelde birlikte tutmaya çalışırken bu kuvvet şeyleri parçalamaya çalışır. Zayıf kuvvet kütleçekim kuvvetinden güçlüdür, ancak çok kısa mesafelerde etki eder. Zayıf kuvveti kısaca özetlemek gerekirsek birçok parçacığın ve atom çekirdeğinin parçalanmasından ve bozunmasından sorumludur.
Sonuç olarak kuvvetleri güçlerine göre sıralarsak şöyle olur:
1. Güçlü nükleer kuvvet
2. Elektromanyetik kuvvet
3. Zayıf nükleer kuvvet
4. Kütleçekim kuvveti
