Sabunu nasıl yapacağımızdan önce, sabunun nasıl "çalıştığını" anlayalım ki yapım aşamaları da anlamlı olsun.
Sabun, normalde çözünmeyen partikülleri çözünür hale getirir, bu da suyun partikülleri durulayarak uzaklaştırmasını sağlar. Bir sıvıyı, karışmayan başka bir sıvı içinde dağıtabilen emülsifiye edici bir maddedir. Yani, yağ doğal olarak suyla karışmazken, sabunun yağı uzaklaştırılabilecek şekilde askıda tutabileceği anlamına gelir. Daha basit bir ifadeyle, sabun yağ ve kir damlalarının ellerinizden (veya vücudunuzun her neresiyse) ayrılıp, suda asılı kalmasına neden olur.
Bu emülsifiye edici etkinin çalışması için aslında bir tek şeye gereksinimimiz var: Gliserin.
Tabii doğada gliserin ağaçta yetişen veya toprakta biten bir malzeme değil, bu yüzden bir şekilde üretmek zorundayız. Gliserini doğal yollarla üretmenin yolu, yağ asitlerini, potasyum tuzu gibi alkali bir malzeme ile parçalamaktır. İkisi etkileşime girdiklerinde elimizde hatırı sayılır miktarda gliserin oluşur.
Bu karma karışık kimya deneyi gibi görünen süreç aslında çok kolaydır. Yağ asidi için herhangi bir hayvanın yağını, alkali için de odun külü kullanılabilir. Yani ateşte yemeğinizi pişirdikten sonra arta kalan kül ve yağ ile sabun yapılabilir. Zaten sabun da yüksek ihtimalle böyle icat edilmiştir.
Su ile karıştırılan odun külü sodalı su üretir, bu da daha sonra sabun yapmak için hayvansal yağ ile karıştırılabilir. Külünüze kaynar su eklemeniz, birkaç gün bekletmeniz ve kül suyunu (sodalı su) karışımdan boşaltmanız yeterlidir. İçinde yumurta koyduğunuzda batmıyorsa, sabun yapım sürecine devam etmek için yeterince alkali hale gelmiş demektir.
Sodalı su yaptıktan sonra, geriye sadece hayvansal yağ ile beraber pişirmek kalıyor. Yüksek ihtimalle çok yumuşak bir sabun üreteceksiniz. Karışım pişerken içine tuz atmak sabunu sertleştirir.
Tüm bu sabun yapım sürecindense, doğada temiz kalmanın çok daha kolay bir yolu var: Üzerinize doğrudan odun külü sürmek.
Çünkü cildiniz ve mesela yemek yediyseniz elleriniz zaten yağlı olacak. Yağ ile külü başka bir kapta karıştırıp da kimyasal reaksiyonlara sokmak yerine doğrudan kendinize uygularsanız, sizde hali hazırda bulunan yağ ile etkileşime geçip yine bir çok kiri ve yağı emülsifiye edecektir. Kül üzerinizde biraz kaldıktan sonra bir derede iyice durulanın. Bu kadar.
