Dinozorlar yok olduktan sonra kuşlardan veya sürüngenlerden neden tekrar evrimleşmedi ?

Önce şunu söyleyeyim. Kuşlar tüylü teropod dinozorlardır ve yaşayan tek dinozor grubunu oluştururlar.

---

Devasa et-yiyici dinozorlar, 50 milyon yıllık bir süreç içerisinde düzenli olarak "küçülerek" kuşlara evrimleştiler. Teropodlar olarak bilinen dinozor grubu, modern kuşlara evrimleşmeleri sırasında 163 kilogramdan 0.8 kilograma kadar düşerek, 12 kat küçüldüler. Ayrıca evrimsel süreçte iskeletleri diğer dinozorlara göre 4 kat hızlı evrimleşerek küçüldü. Araştırma sonuçları Science dergisinde yayımlandı.

Daha önceden yapılan araştırmalar Tyrannosaurus rex ve Velociraptor gibi türleri barındıran dinozor grubunun modern kuşlara evrimleştiğini göstermişti. Aynı araştırmalar, bu iri hayvanların atik uçuculara evrimleşmesi için küçülmeleri gerektiğini de göstermekteydi. Ancak dinozor evriminde boyutların değişimi çok sık olmuştur. Dolayısıyla Adelaide Üniversitesi'nden Mike Lee önderliğindeki araştırmacılar bu ciddi boy küçülmesinin kuşların evriminde eşsiz bir yeri olup olmadığını tespit etmeye çalıştılar. Aynı zamanda, büyük bir veri seti kullanarak dinozor evriminin hızını da belirlemeyi hedeflediler.

Araştırmacılar, virüslerin evriminin analizi için geliştirilen gelişmiş analiz aletleri kullanarak 1.500'den fazla dinozor vücudu özelliğini ve son derece iyi tanınan 120 farklı teropod ve erken kuş-dinozor örneğini incelediler. Bu analiz sonucunda detaylı bir soy ağacı çıkarmayı başardılar ve teropodların kuş torunlarına nasıl evrimleştiğini gösterdiler. Analiz, dinozorların soy ağacındaki dallarda evrimleşen adaptasyonları ve değişen vücut büyüklüğünü takip etmekteydi.

Araştırma sonucunda doğrudan kuşlarla akraba olan büyük dinozor grubunun 200 milyon yıl öncesinden başlayarak küçüldüğü gösterildi. Bilinen en büyük ortalama vücut büyüklüğüne sahip olan erken kuş türü Archaeopteryx cinsinin 162.5 kilogramdan düşmeye başladığı görüldü. Kuşların bu atalarında, tüyler de dahil olmak üzere yeni adaptasyonlar evrimleşti ve bu evrim, diğer dinozorlara kıyasla 4 kat hızlı oldu.

Araştırmacılar bu düzenli ufalmanın ve hızlanmış evrimin giderek daha küçük vücut boyutlarının evrimleşmesini mümkün kıldığını söylüyor. Böylece kuşların ataları, kendilerinin ataları olan dinozorlara nazaran zorlu çevre koşullarıyla çok daha kolay başa çıkabilecekleri özellikleri kazandılar. Mike Lee şöyle söylüyor:

Kuşlar, bir dizi eşsiz minyatürizasyon sürecinden geçerek dinozorlardan evrimleştiler. Devler ülkesinde daha küçük ve hafif olmak ve hızla evrimeleşebilen anatomik adaptasyonlara sahip olmak bu kuş atalarına yeni ekolojik fırsatlar sağladı. Bunlar arasında ağaçlara tırmanabilmek, süzülebilmek ve nihayetinde uçmak sayılabilir. Nihayetinde ise bu evrimsel esneklik kuşların ölümcül meteorit çarpmasında hayatta kalabilmesini sağladı. Bu çarpma, tüm dinozor kuzenlerinin yok olmasına neden oldu.

Evrim 1 Gecede Gerçekleşmedi!

Araştırmacılar bu minyatürizasyonun ve kuş benzeri özelliklerin dinozorlardan bugünkü kuşların evriminde ortak bir etkisi olduğunu düşünüyorlar.

Bristol Üniversitesi Yer Bilimleri Bölümü'nden Prof. Dr. Michael Benton şöyle söylüyor:

Bu araştırma, kuşların kökeninin birdenbire var olmadığını gösteriyor. Kuşlar, dinozorlardan bir gecede evrimleşivermemiştir. Kuşlarda bulunan her bir özellik, zaman içerisinde evrimleşmiştir. Sonrasında ise uçuşa katkı sağlamıştır. Vücut büyüklüğündeki küçülmeler başka sebeplere dayanıyor olabilir, ancak ilerleyen dönemde, kuşların uçabilecek kadar ufak kalmasına neden olmuştur. Görüş becerisinin gelişmesi ve beynin irileşmesi gibi özelliklerdeki en ufak artışlar bile bunları avantajlı kılmıştır. Dolayısıyla belki de bu uzun dönemli yönelim, yepyeni yaşam alanlarına uyum sağlamayı mümkün kılmıştır. Ağaçlarda, avcılardan korunabilmişlerdir. Yeni besin kaynakları bulabilmişlerdir.