Cahillerin çoğunlukta olduğu bir durumda demokrasiye ne kadar güvenmeliyiz?

Demokrasinin temel amacı, halkın iradesinin yönetime yansımasıdır. Eğer halkın çoğunluğu bir parti veya gruba destek veriyorsa ve bu parti veya grup demokratik kurallar ve değerler içinde seçim sonuçlarını kabul ediyorsa, demokrasiye güvenle yaklaşabilirsiniz. Ancak, eğer halkın çoğunluğu demokratik kuralları ve değerleri ihlal ediyorsa veya diğer fikir ve grupların haklarını gasp ediyorsa, o zaman demokrasiye olan güven azalabilir. Her durumda, demokrasinin sağlıklı işlemesi için herkesin fikirlerini özgürce ifade etmesi ve diğer fikirleri saygı ile kabul etmesi gerekir. Demokrasinin zayıf olduğu bir ülkede, çözüm olarak eğitim sektörüne yatırım yapmak ve halkın eğitim düzeyini yükseltmek daha yararlı olabilir. Ayrıca, farklı fikir ve gruplar arasında diyalog ve anlaşma kültürünün geliştirilmesi de demokrasinin iyileşmesine yardımcı olabilir. Ancak, her zaman demokratik bir sistem içinde çözüm aramak daha güvenli ve insan haklarını koruyucu bir yaklaşımdır.

Sokrates: “Demokrasi’nin çok eksiklikleri ve hataları vardır; toplumsal kararlar, deneyimli, bilgili ve eğitimli insanlar tarafından alınmalıdır. Herkes devlet yönetimine karışırsa çoğunluğun aklıyla ‘rastgele’ kararlar alma riski ortaya çıkar”

Platon: “Bir panayırdır demokrasi, beğen beğendiğini al… Kendimize halkın dostu dedirtmek yeter. Saygısızlık nezaket olur; kargaşa hürriyet; israf cömertlik; yüzsüzlük de yiğitlik. Eğitimsiz kitlelerle demokrasi yönetilirse oligarşi olur, devam edilirse demagoglar türer, demagoglardan da diktatörler çıkar.”

Aristoteles: “Demokrasi, insanların sayı çoğunluğuna dayanarak dilediğini yapmalarından başka bir şey değildir. Demokrasi cahil kitlelerin egemen olduğu bir yönetim şekline hızla dönüşebilir.”

Demokrasi’nin Antik Yunan’da başlayan; Roma İmparatorluğu’nda yurttaş kavramı, İngiltere’de imzalanan Magna Carta, Avrupa’da aydınlanma ile ortaya çıkan güçler ayrılığı ilkesi, Fransız İnsan Hakları Bildirgesi ile anlam kazanan insan hakları, özgürlük, eşitlik, adalet olguları ve farklı ideolojik yönlendirmelerle devam eden hikayesi günümüze kadar gelmiştir. Bu süreçte Montesqieu, Locke, Rousseau, Tocqevilla, Mill gibi düşünür ve filozofların çok yönlü katkıları, tartışmaları ve görüşleri olmuştur.

“Ne olacak bu Demokrasi’nin hali”

Bu sorunun cevabını henüz bilmiyoruz ancak 2500 yıl önce gündeme getirilen tüm endişe ve eleştirilere rağmen, çağlar boyu yeni gelişmelerle ve düzenlemelerle evrensel değerleri de kabul ederek bu günlere gelen Demokrasi, “Ehven-i Şer” bir yönetim ve yöneten-yönetilen ilişkisi olmayı sürdürmüştür.

“Ne olacak bu Demokrasi’nin hali” sorusunun bugün en önemli muhatabı demokratik ülkelerde iktidardaki siyasi iradelerdir.

Onların verecekleri cevap ve atacakları adımlar Demokrasi’nin geleceğini de belirleyecektir.^[1]

Fuat Keyman'a göre: demokrasilerde gittikçe yaygınlaşan bir şekilde görülmeye başlayan “rekabetçi otoriterleşme”, “otoriter populizm”, “yasal otokrasi” eğilimleri, seçimlerin demokrasi için “gerekli fakat yeterli koşul" olmadığını gösteriyor.

Yani seçimler demokrasinin gerekli koşuluyken; Güçler ayrılığı, yargı bağımsızlığı, güçlü yerel yönetim ve farklılıklar arası eşit vatandaşlık ile bu ilkelerinin kurumsal ve siyasi kültür olarak birlikte uygulanmasını anlamlı hale getiren “denge ve denetleme sistemiyse” yeterli koşulunu oluşturuyor.

Benim bunlardan yaptığım çıkarım ise: "demokrasinin seçimle iktidara gelmek değil seçim ile iktidarı bırakabilmek olduğu"dur.^[1]