Boğazlara Hes kurulabilir mi? verimli olur mu?

Boğazlara HES kurulabilir, ancak akarsulara kurulan HES lerden ziyade, rüzgar türbini şeklinde suyun altına yerleştirilen veya yüzer şekilde kurulan jenarötörler kullanılmaktadır.

Boğazlardaki akıntı bir akarsuyun aksine yüksek bir yerden alçak bir yere doğru değildir. Bu sebeple önüne bir set çekilerek potansiyel enerjisinin artırılıp, basınçtan faydalanarak akışkanın hızının dolayısı ile kinetik enerjisinin artırılması mümkün olmamaktadır. Boğazlardaki akıntılar Güneş ve Ay'ın suya uyguladığı kütleçekim kuvvetinin, yörünge konumuna göre artması azalması nedeniyle oluşmaktadır. Gel-git şeklinde olması da bu sebepledir.

Gel-git enerji santrallerinin avantajları;

Suyun havaya nazaran çok daha yoğun bir madde olması, gel-git enerji santrallerinin aynı çapta rüzgar santrallerinden daha fazla enerji üretmesini sağlamaktadır.

Ayrıca rotoru döndürmeye başlama hızı da rüzgara göre daha düşüktür. Suda rotorun dönmeye başlama hızı 1 m/s iken rüzgar türbininde 3-4 m/s dir. Bu da daha düşük hızlarda dahi üretim yapmasını sağlamaktadır.

Enerji üretim kapasitesinin rüzgar türibininden fazla olması daha az yer kaplamasını da sağlamaktadır.

Gel-git akıntılarının oluşumu daha stabildir. Hangi saatte ne kadar enerji üretileceği daha net bilinmektedir. Rüzgar ve güneş enerjisinde bu durum daha kaotik olduğundan üretilen enerjinin dalgalı olması gibi bir dezavantaj oluşturmaktadır.

Ayrıca gel-git enerjisi ile elektrik üreten türbinler daha uzun ömürlüdür. Ömürlerinin 100 yılı bulabileceği düşünülmektedir. Rüzgar enerji santralleri 20-25 yıl garanti kapsamındadır.

Gel-git enerji santrallerinin dezavantajları;

Gel-git enerji santrallerinin çevre etkisi konusunda yeterli araştırma bulunmamaktadır. Hem sudaki döner kanatların tehlikesi hem de yaydığı elektromanyetik dalgaların sudaki canlılara etkisi üzerine daha fazla araştırma gerekmektedir.

Ayrıca oluşturduğu gürültünün özellikle ses ile iletişim kuran deniz memelilerinin yaşamlarını olumsuz etkilemesi de ihtimal dahilindedir.

Yapısında işletilmesinde kullanılan yağlar, kaplama malzemleri ve boyaların da yine deniz canlılığı açısından toksik etkileri mevcuttur, ancak yine de daha ileri araştırmalar gerekmektedir.

Uzun vadede üreteceği enerjinin maliyeti diğer yenilenebilir enerji sistemlerine kıyasla iyi durumda olsa da ilk kurulum maliyeti gel-git enerji türbinlerini riskli bir yatırım haline getirmektedir. Rüzgar türbinlerine nazaran kullanılacak malzemeleri daha pahalı ve tasarımı daha fazla bilgi birikimi gerektirmektedir. Ayrıca kurulacağı alanda çevre etkilerine karşı daha fazla bilim insanı ve uzmanın görüşüne başvurulması gerektiğinden bu da kurulum maliyetini artırmaktadır.

Teknolojinin ilerleyip maliyetlerin azalması ile birlikte gel-git akıntısından daha fazla faydalanılacağı öngörülmektedir.

Kaynak olarak kullandığım wikipedia sayfasında daha fazla detay ve alternatif sistemler de anlatılmaktadır.