Çocuklarımıza, abartılı bir hayvan sevgisi öğretiyor neoliberalizm. Öyle ki 13 yaşındaki kızım geçen seneye kadar bu sevgiyi insan sevgisinin önüne çıkarabiliyordu, zihninde, önem derecesi olarak.
Bu sorunu çözüme ulaştırmak, her şey insan içindir anlayışını, onun kabul edebileceği irdelemelerle sunmak için çabaladım.
Doğa ile bütünlüklü, doğa ile uyumlu, ormanın bir yaprak için değil o yaprağın orman için yaşamsal bir parça olduğunu anlayarak medeniyet kurma çabası da insan içindir. Neden bütünlüklü ve uyum içinde? Çünkü uyum, insan varlığının ve sosyal yaşamının, yüksek refah içinde sürdürülebilir olması için elzem olan doğanın sürdürülebilirliğinin şartıdır.
Nazım Hikmet'in de ifade ettiği gibi "Yaşamak, bir ağaç gibi tek ve hür ve bir orman gibi kardeşçesine"
Biraz önce izlediğim bir videoya yazdığım yorum, görüşlerimi net ifade edecek diye düşünüyorum.
video:
https://youtu.be/z5GhIDlSm5k
yorum:
"Ahlak, örgütlü yaşamın, varlığı ve örgütlülüğü sürdürebilmek için, gereğidir. Örgütlü zeka, bilgisini de örgütünü geliştirir. Zeka, örgütlü olmak ister çünkü iletişim kurarak bilgiyi işler ve büyütür. (Zeki ve zekasını örgütlülüğünü geliştirmiş türlerin tümü sosyaldir doğada bu nedenle)
Uygarlık kuran uzaylılar zekidir bu nedenle sosyallerdir bu nedenle ahlakları vardır.
İnsan, ahlakıyla bugün, diğer türlerin yaşama haklarına saygıyı geliştiriyor, yaşamın bağlantılarla yaygın ve bireysel olmayan olduğunu fark ediyor.
Daha gelişmiş uygarlıklar, daha gelişmiş zekaya daha gelişmiş sosyal örgütlenmeye daha gelişmiş ahlaka ve daha çok daha derin farkındalığa ulaşmıştır.
Bugünkü, eskimiş, çürümüş neoliberal fikirlerin oluşturduğu bakışı, videoda varılan sonuca varır.
İkinci mesele,
Hangi türler "insancıl" olabilir ve hangi türe "insan" muamelesi yapılır sorusu.
İnsan, farkında olarak anlamlandırarak zihninde tarih yazan ve geliştirdiği dil ile bunları anlatabilen bir varlıktır bu nedenle deneyimlerini, örneğin koyunlara veya yunuslara göre daha duygulu daha anlam yüklü daha kalıcı daha uzun yaşar. Başka bir erkek tilki tarafından önce eşi sonra yavrusu öldürülürken direnen ama başarısızlığının hemen ardından eşinin ve yavrusunun katiliyle yeni bir yuva kurabilen dişi bir tilki gibi davran[1][1][1][1][1][2]maz insan. Mezbahanede, her dakika sayısı azalan arkadaşlarına rağmen sırası gelince kesime giden bir koyun gibi değildir insan.
Kümeste her gün eksilen yumurtalar için şüphelenen, acısını şiirle diğerlerine ifade eden, kesime gitmiş annesinin resmini gagasıyla tahtalara çizip depresyondan çıkamamış, bu yaşananlara dur demek için kümeste örgütlü direniş sergileyen tavuklar hiç görülmedi.
İşte insan gibi farkında olarak anlamlandırarak zihninde tarih yazan ve geliştirdiği dil ile bunları anlatabilen her tür, insanla eşit haklara sahip olmalıdır olmamışsa bunun için mutlaka mücadele edecektir."
Saygılarımla,
Kaynaklar
- Gürkan Akçay. İnsan Zekası Ve Kültürel Evrim. (10 Nisan 2021). Alındığı Tarih: 25 Nisan 2023. Alındığı Yer: bilimfili | Arşiv Bağlantısı
- ÖMER YILDIRIM. Ahlak Felsefesi. (13 Kasım 2019). Alındığı Tarih: 25 Nisan 2023. Alındığı Yer: Felsefe | Arşiv Bağlantısı
