Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Erol Bakkaloğlu
Üye 21 Ekim 2023
1

Birbirlerini iten iki manyetik kutbun alanları zıt yönlüdür, o zaman aynı yönde akım ileten iki kablodaki zıt yönlü manyetik alanlar neden çekerler?

320 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Cem Ergünay
Elektrik Mühendisi 24 Ekim 2023

Üzerinden akım geçen bir iletkendeki manyetik alanın hangi yönde olduğunu aşağıdaki gibi sağ el kuralı ile buluyoruz.

Üzerinden akım geçen bir telin oluşturduğu manyetik kuvvet
Üzerinden akım geçen bir telin oluşturduğu manyetik kuvvet
Vikipedi

Eğer ortamda başka manyetik alan yoksa, bu iletken üzerine bir kuvvet etki etmez.

Şimdi biraz 3 boyutlu düşünmemiz gerekiyor. Bir masa düşünelim ve masanın üzerinde alt kenardan üst kenara uzanan bir iletken tel olsun. Bu telin aşağısından yukarı doğru bir akım akıtalım (yukardaki resimde görüldüğü gibi). Oluşacak manyetik alanı sağ el kuralı ile bulacağız. Masanın üzerindeki teli başparmağımız akım yönünde olacak şekilde sağ elimizle kavrarsak, telin bize göre sağ tarafında masadan içeri doğru (bizden uzaklaşacak şekilde), sol tarafında dışarı doğru (bize yaklaşacak şekilde) bir manyetik alan oluşur.

Tüm Reklamları Kapat

Bir akımın manyetik alanı
Bir akımın manyetik alanı
Dr. Ali Övgün (Manyetik Alan sunumu)

Masadan içeri doğru olan (bizden uzaklaşan) alan "" ile, masadan dışarı doğru (bize yaklaşan) alan "" ile gösterilir.

Eğer ortamda başka bir iletken daha varsa ve bu iletkenden de akım geçiyorsa, o zaman o iletken de bir manyetik alan oluşturur ve yukarıdaki kurallar bu tel içinde geçerlidir ve aynı yöntemle o telin oluşturduğu manyetik alan da bulunabilir.

Bu iki tel yan yana durduklarında ve üzerlerinden akım geçmiyorsa, manyetik alan oluşmayacağından birbirlerine karşı bir kuvvet uygulamazlar.

Bu tellerden akım geçtiğinde diğer teli içine alacak şekilde kendi manyetik alanlarını oluştururlar.

Tüm Reklamları Kapat

Aynı yönde akım geçen iki paralel iletkenin birbirlerine uyguladıkları kuvvet
Aynı yönde akım geçen iki paralel iletkenin birbirlerine uyguladıkları kuvvet

I1 akımının oluşturduğu manyetik alan B1, I2 telini de kapsıyor ve masadan içeri doğrudur. I2 akımının oluşturduğu manyetik alan B2, I1 telini de kapsıyor ve masadan dışarı doğrudur.

Bir manyetik alan içindeki üzerinden akım geçen bir tele etkiyen kuvvet yine başka bir sağ el kuralıyla bulunabilir.

Akım taşıyan bir iletkene etkiyen kuvvet
Akım taşıyan bir iletkene etkiyen kuvvet
Dr. Ali Övgün (Manyetik Alan sunumu)

Bir önceki resimde görüldüğü gibi 2. tel sebebiyle 1. tel üzerinde oluşan kuvveti bulalım.

İşaret parmağımızı akım yönüne yerleştirirsek ve orta parmağımızı 1. telin içinde bulunduğu manyetik alan yönüne doğru döndürürsek (yani 2. telin oluşturduğu manyetik alanın yönü olan masadan içeri doğru), baş parmağımız kuvvet yönünü gösterecektir. O da resimde görüldüğü gibi diğer tele doğrudur.

Aynı işlemi, yani 1. tel sebebiyle 2. tel üzerinde oluşan kuvvetin yönünü bulmak için uyguladığımızda bu sefer de, 2. tel üzerindeki kuvvetin 1. tele doğru olduğunu görürüz.

Yani akım yönleri aynı olan iki iletken birbirlerine doğru çekilirler.

Akım yönleri birbirlerinin tersi olurlarsa, aynı yöntem izlendiğinde görülür ki bu sefer bu teller birbirlerini iterler.

2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close