Hem evet hem hayır!
Bir şeyi bilimsel olarak kanıtlayabilmek için en asgari seviyede o şeyin gözlemlenebilir, deneye tabi tutulabilir ve ölçülebilir olması gerekir. Bunun için de maddi evrenin doğrudan bir ürünü olması gerekir.
Bir şeyin bilimsel olarak kanıtlanıp kanıtlanamayacağını söyleyebilmek için birkaç soru daha sormamız gerekebilir.
Kastettiğimiz şey maddi evrene yönelik bir şey ise cevap farklı, geleceği de içeriyorsa cevap farklı, manevi dünyamız ile ilgili ise cevap farklı olur.
Bilimsel olarak maddi evrene yönelik her şey kanıtlanabilir. Kimi kısa sürede kimi zamanla. En azından bilimin evrimsel tarihi bugüne kadar ve bu konuda bizi hiç yanıltmadı.
Bilimsel olarak inanç evrenine yönelik hiçbir şey kanıtlanamaz. Tanrının var veya yok oluşuna yönelik tartışmaların eninde sonunda bir çıkmaza mahkûm oluşu gibi. Tıpkı zevklerin ve tercihlerin adı üzerinde zevk ve tercih (kişiye özgü-öznel) oluşundan dolayı kanıtlanmasının zorluğu gibi.
İmkânsızlığı demedim dikkat edilirse. Çünkü bilim her ne kadar nesnel dünyanın dili ile konuşsa da ve her ne kadar inanç dahil, zevkler ve tercihler kişiye özgü ve öznel bir nitelik taşısa da; bilim bunlara yönelik doğrudan, onaylayan veya reddeden ispatlı bir söylem geliştirmeyebilir fakat bu öznelliğin fiziksel, kimyasal, biyolojik, sosyolojik, psikolojik vb. temellerine yönelik çok isabetli çok şey söyleyebilir ve söylemektedir.
İnsanların neden inanma ihtiyacı duyduğundan, tercihlerimizi belirleyen süreçlerin genetiğine, zevklerimizi şekillendiren psikolojik, biyolojik, sosyolojik süreçlerin arka planından öznel sandığımız her duygu durumunun ve yansımasının evrimsel kökenine kadar…
Bilim muazzam bir şey...
