Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
2

Beynimiz genelde sadece bizi ilgilendiren şeylere mi öncelik tanıyor?

Birisi bana bir şey anlatırken bir süre sonra ilgim azalıyor ve anlatılanları hiç duymuyorum. Ancak beni ilgilendiren bir şey söylerse eğer mesela isimim vb. onu duyuyorum. Bunun nasıl olduğunu merak ediyorum. Yani onu dinlemezken nasıl beni ilgilendiren bir şey söylediğini nasıl farkedebiliyorum?
297 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Cevap
Yasin KAYALAR
Yasin KAYALAR
159K UP
Bilim ve felsefe okuru

Bilgimizin ve beynin çalışmasının çok büyük bir bölümü daha önceki deneyimsel bilgiye dayanır. Bu yüzden beyin daha önceki deneyimine göre bilgiyi çözümler. Bunun dışında ise bilginin çözümlemesi ya yapılamaz yada kolaylıkla yapılamaz dikkat ister çaba ister zorlama ister. Bu durumu yabancı bir dil konuşma örneğindeki şu durumla çok kolay anlayabilirsiniz. Mesela karşınızda tamamen yabancı dil konuşan biri arada kendi dilinizde bir kelimenin sesini çıkarsa bunu hemen beyniniz çözümler çünkü ana dilinize dair bilgi ve ses eşleşmesi zihnimizde deneyimlidir. İşte bu da bizi her beynin deneyimsel 'dilinin' olduğu ve her beynin bu deneyim dilinin farklı olduğu gerçeğine götürür. Bu 'deneyim dil'i normal dilden farklı olarak sese (kelimelere) değil deneyimsel bilgiye dayalı bir dildir. Her beyin kendi bilgi ve deneyimine göre kendisine gelen bilgiyi ya çözümler yada çözümleyemez. İlgi alanlarınız açısından bu durum geçerlidir. Örneğin paraşütle atlayan birinin sunacağı bilgiler veya anlatacaklarına karşı benim deneyimin olmadığı için muhtemelen bana söylediklerini dinlemeyeceğim veya anlattıklarına ilgisiz olacağım ve sizin söylediğiniz dinlememe durumu gerçekleşecek. Diğer yandan paraşütle atlamış bu deneyimi yaşamış olsaydım bu muhtemelen tersi yönde olacaktı.

Yukarıdaki bilgilerin beyin/sinirsel durumunda yani deneyim dilinin durumunda beyinde o bilgi veya deneyime ilişkin oluşan nöron ağ haritası olduğunu ve buna dair yeni gelen bilgilerin bu haritanın konusu olan deneyimsel bilgiye göre beyin tarafından kıyaslanarak çözümlendiğini anlıyoruz. Yabancı dil ana dil örneği bunu bize çok net bir biçimde gösteriyor. Beynimizdeki nöral haritaların anlamsal/bilgisel karşılığı sayesinde bu çözümleme yapılır. İşte bu yüzden de 'beyin körlüğü' denen durum vardır. Beyin deneyim/bilgi ile görür. Bu yüzden bir şeye bakarsınız ama göremeyebilirsiniz veya duyarsınız ama anlamayabilirsiniz. Burda bir nevi beyin gelen dış bilgiye kapalı ve o konuda henüz açılmamış bir durumdadır. Çünkü beyin kendindeki bilgiyi kullanarak bunu algı araçlarına bile yansıtır. Bu yüzden iki kişinin baktığı manzarada gördükleri şeyler veya yeni anıyı belleğe alma biçimleri farklı olur. Beyin böylesi durumlarda kendi zihinsel imgelemlerini o an dış gerçeklikle harmanlayabilir. Yani görülen duyulan şeylere kendi deneyim/bilgi/his eklemesi yaparak yeni anı kaydedebilir. Bu yüzden her beynin önceki bilgi/his/deneyimine göre kendi öznel durumu tamamen bireye özgü ve bu anlamda beyinlerimizin kişiye özel ve birbirinden özel nöral ağlara dayalı 'parmak izler' i olduğunu anlıyoruz.

Tüm Reklamları Kapat

Son olarak beyindeki haritalar nasıl içerik olarak anlam ve bilgiye dönüşüyor beyinle ilgili henüz çözülmemiş en gizemli konulardan biri budur. Burada beyin haritasının ilgili bilgiye dair bütünlüğü olduğu kesin. Örneğin konuşma seslerini düşünün. Harfler tek tek anlamsızdır ama bir araya gelince kelime sesi oluşur ve beyinde bu bütünsel kelimenin sesine dair zihnimizde bütünsel bir ses belleğine dair nöral harita olduğu için bu kelimeye dair sesin bütünsel yapısı beyin tarafından direk ve otomatik olarak çözümlenir. Bu da bizi beyinlerimizin bilgi işleme türünün çok büyük oranda önceki deneyimsel belleğe dayandığını ve bunun bütünsel bir bilgi işleme biçimi ile gerçekleştiğini gösterir. Algıda seçicilik denen şey de yukarıda sizin yazdığınız durumda bu nedenle gerçekleşir ve direk adınızı duyunca beyniniz otomatikman devreye girer. Bu yüzden yukarıdaki belirttiğimiz gibi 'bilgisel beynin körlüğü' yanında 'bilgisel görmeden' (bilgiye dayanan veya anlamsal görmeden) de vardır. Tabi bu görme yanında duymayı da kapsar. Örneğin Birine seslenir ama duyuramayabilirsiniz. Söylediğiniz şey o kişinin beynine tesir etmez. Çünkü verdiğiniz bilgi karşımızdakine geçecek o bilgiye dair yeterli nöral haritayı içermiyordur. Burada beynin kendini o bilgiye bir nevi hali hazır durumu itibariyle kapalı/bloklu/mühürlü benzeri olma halinden bahsedebiliriz.

Peki bir bilgiye dair beyin sinirsel ağ tabanının bütünlüğü içinde size gelen yeni bilgiye beyniniz neler yapar buna da değinelim. Beyniniz size gelen yeni bilgiyi kendi durumuna göre hayal etmeye imgeleme yapmaya çalışır. Bu yüzden de gelen bilgiyi kendi bilgisel/deneyimsel 'diline' çevirmeye çalışır. Çünkü başka türlü yeni bilgiyi kavrayamaz. Bu yüzden yeni bilgi çoğu Zaman önceki bilgilerle bağlantılandırılarak depolanmış olur. Hatta beyin bunu yaparken kendi öznel durumuna göre o bilgiye kendi önceki imgelerinden veya hayal unsurlarından da ekleme yapabilir ve o bilgiyi her hatırladığınızda kendi öznel kaydınızı çağırır bu şekilde siz o bilgiyi kendi öznel kaydınızıla hatırlamış olursunuz.

Son söz olarak insana düşen en önemli şey kelimelerin ve kavramların ötesindeki deneyimsel duruma odaklanabilmesidir. Çünkü Mevlana'nın dediği gibi aynı dili konuşanlar değil aynı duyguları (deneyimleri) paylaşanlar anlaşabilirler. Bu nedenle Anlama veya anlam deyince kendini kelimelere veya kavramlara hapsedenlerin bu konuda (dil/düşüme/deneyim ilişkisi hakkında) henüz hiç bir şey bilmediklerini ve düşünmediklerini rahatlıkla söyleyebiliriz.

3
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Özgür İrade: Aldığımız Kararlarda *Gerçekten* Özgür müyüz?
Özgür İrade: Aldığımız Kararlarda *Gerçekten* Özgür müyüz?
Araba Tekerleği Yuvarlak Olmak Zorunda mı? Üçgen Tekerlek Mümkün mü?
Araba Tekerleği Yuvarlak Olmak Zorunda mı? Üçgen Tekerlek Mümkün mü?
Büyük Patlama Neden Evrenin Başlangıcı Olamaz?
Büyük Patlama Neden Evrenin Başlangıcı Olamaz?
Detoks Saçmalığı: Vücudunuzu Toksinlerden Nasıl Arındırırsınız?
Detoks Saçmalığı: Vücudunuzu Toksinlerden Nasıl Arındırırsınız?
Evrene Dair 7 Sorunuza 7 Cevap! | Sorun Var #5
Evrene Dair 7 Sorunuza 7 Cevap! | Sorun Var #5
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close