Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Nadir Yusifzadə
Nadir Yusifzadə
1,536 UP
Üye
1

Beynimin enerji tüketimini nasıl ölçe bilirim?

363 görüntülenme
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Enes Demir
Enes Demir
48K UP
Araştırmacı

Beyin, vücuttaki tüm organlar arasında en fazla enerji harcayan organ olarak biliniyor. Peki beyin neden bu kadar fazla enerjiye ihtiyaç duyuyor? Duke ve Ottowa Üniversitesi’nden bilim insanları, bu sorunun cevabını öğrenmek için çalışmalar gerçekleştiriyorlar.

Rus satranç oyuncusu Anatoly Karpov, 1984’teki Dünya Satranç Şampiyonası’nda unvan için mücadele ederken o kadar zayıfladı ki şampiyonadan çekilmek zorunda kaldı. Karpov, 5 ay süren şampiyona boyunca yaklaşık 10 kilogram kaybettiği için organizatörler sağlığından endişe ettiler ve yarışmadan çekilmesini istediler.

Tüm Reklamları Kapat

Anatoly Karpov, satrancın aşırı fiziksel etkilerine maruz kalma konusunda yalnız değil. ESPN, satranç oyuncularının Karpov kadar büyük bir kilo kaybı yaşamamalarına rağmen, profesyonel oyuncuların bir gün içinde tahminen 6.000 kalori yakabileceklerini belirtiyor. Bu 6.000 kalori, koltuktan kalkmadan sadece oturarak yakılıyor.

Peki beyin, bu kalori yakımının tamamından sorumlu mu? Karpov’un yaşadıkları, kilo vermenin kolay bir yolunu mu gösteriyor? Bu soruya cevap vermek için önce satranç oynamayan bir insanın beyninin ne kadar enerji kullandığını bulmak gerekiyor.

Tüm Reklamları Kapat

Bir insan, dinlenme durumuna geçtiğinde ya da daha basit anlamda uyuduğunda, vücut nefes alma, sindirme ve kendini sıcak tutmak haricinde diğer faaliyetleri durdurduğunda normalde kullanılan enerjinin yüzde 20 ile 25’i arasında bir miktarı kullanılıyor. Bu miktar ortalama bir kadın veya erkek için 350 ile 450 kalori anlamına geliyor.

İnsanların çocukluk döneminde beyin, yetişkinlik dönemine göre daha fazla enerji kullanır. Duke Üniversitesi’nden evrimsel antropoloji profesörü Doug Boyer, “İnsan 5-6 yaşlarındayken, beyin vücudun genel enerjisinin yüzde 60’ını kullanabilir” dedi.

Bu yüzde 60 enerji kullanımı, beyni vücutta enerji açısından en çok enerji kullanan organ haline getiriyor. Oysa beyin bütün vücut ağırlığının sadece yüzde 2’sini oluşturuyor. Peki bu nasıl oluyor?

Beyin bu kadar enerjiyi nasıl kullanıyor?

İnsanların beyni bu konuda eşsiz değildir. Duke Üniversitesi’nden Doug Boyer ve Arianna Harrington, memeli beyinlerindeki enerji kullanımını incelemek için ağaç faresi ve cüce marmoset üzerinde bir çalışma yaptı.

Araştırmacılar, iki küçük memelinin vücutlarının ve beyinlerinin insanlara göre daha hafif olmasına rağmen, beyinlerinin tıpkı insanlarda olduğu gibi enerjiye aç olduğunu tespit ettiler. Araştırmacılardan Doug Boyer, Live Science’a yaptığı açıklamada, “Vücut büyüklüğünüze oranla büyük bir beyniniz varsa muhtemelen beyniniz daha fazla enerji kullanacaktır” dedi.

Arianna Harrington, beynin kullandığı bu büyük miktarda enerjinin çoğunun beyindeki nöronların sinaps adı verilen hücre yapıları boyunca iletilen kimyasal sinyaller yoluyla birbirleriyle iletişim kurmasına harcandığını söyledi. Harrington, “Enerjinin çoğu sinaps ateşlemeye harcanıyor. Bu işlem, beyindeki en fazla enerji harcayan işlemlerden biri olduğu düşünülen membranlar arasında iyonların taşınmasını içeriyor” dedi.

Bilim insanları, ayrıca beynin hiç dinlenmediğini belirtiyorlar. Uyuduğumuzda, vücudumuzun fonksiyonlarını korumak için hücreler arasısındaki sinyaller aktarılmaya devam eder ve bunun için enerji gerekir. Aynı zamanda çocukluk dönemlerinde beynin gelişimi devam ettiği için yetişkin yaşlara göre daha fazla enerjinin beyine harcanması da gayet anlaşılabilir olur.

Tüm Reklamları Kapat

Beyin ne zaman daha fazla enerji harcar?

Peki bütün bu bilgiler, beynimizi daha fazla çalıştırırsak daha fazla enerji harcayacağımız ve dolayısı ile o kadar kalori yakacağımız anlamına mı gelir? Aslında teknik olarak cevap, bilişsel olarak zor görevler için evet. Zihinsel bir görev olarak adlandırılan bir şey için harcanan enerji, insanlar arasında değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak yeni öğrenilen bir şey için harcanan enerji, normal bir beyin faaliyetine göre daha fazladır.

Bilim insanları, yeni bir şey öğrenmek için beynin normalde olması gerekenden fazla enerji harcamasına rağmen o görevi yerine getirme konusunda daha yetenekli hale geldikçe daha az enerji harcadığını belirlediler. Beyin, görevi öğrendikçe artık başarmak için eskisi kadar çok çalışmak zorunda kalmayacak ve eskisi kadar çok enerji harcamayacaktır.

O halde yeni bir şeyler öğrenmeye çalışırken daha fazla enerji elde etmek için şekerli şeyler yemeyi artırmalı mıyız? Eğer kendinizi iyi hissetmek için şekerli bir şeyler yemek istiyorsanız, tabii ki yiyebilirsiniz. Ancak bu yoğun şeker tüketiminin beyninizin daha fazla çalışmasını sağlayacağını düşünüyorsanız cevap; hayır.

Tüm Reklamları Kapat

Kanada’daki Ottowa Üniversitesi’nden psikoloji ve sinir bilimi profesörü Claude Messier, beynin bu yüksek miktardaki enerji kullanımında, yeni bir şeyler öğrenmek için gereken enerjinin küçük bir miktarı kapsadığını belirtti. Messier, “Beynin enerjisinin çoğunu kullandığını düşündüğümüz şey “kaputun altında” olarak adlandırdığımız şeydir. Beyinde gerçekleşen faaliyetlerin çoğunun farkında değiliz ve bu faaliyetlerin çoğu nasıl gitar çalınacağı veya gitar çalmayı öğrenmek gibi bilinçli faaliyetlerle ilgili değil” dedi.

Duke Üniversitesi’nden Arianna Harrington da, “Beyin, aktif olan bölgelere kan ve dolayısıyla enerji aktarabilir. Ancak beyindeki toplam enerji kullanılabilirliği sabit olduğu düşünülüyor” dedi. Yani zor bilişsel bir görevi yerine getirdiğimizde, beynin bazı bölgelerinde enerji kullanımında önemli artışlar olsa bile genel olarak beynin enerji kullanımı değişmez.

Karpov’un kilo kaybı nasıl açıklanabilir?

Arianna Harrington’un açıklaması doğruysa, Anatoly Karpov’un büyük kilo kaybını nasıl açıklayabiliriz? Karpov’un kilo kaybı ile ilgili olarak genel fikir, stres nedeniyle yiyecek tüketiminin azalması şeklindedir. Seçkin satranç oyuncuları, yüksek kalp atışı, daha hızlı nefes alma ve terlemeye yol açacak strese neden olacak bir baskının altındadırlar.

Tüm Reklamları Kapat

Bu etkiler genel olarak daha fazla kalori yakılmasına neden olur. Aynı zamanda satranç oyuncuları, düzenli yemek dengelerini bozabilecek şekilde bir oyunda 8 saat oturmak zorunda kalabilirler. Bu durum, tiyatro oyuncularında ve müzisyenlerde de yaygın bir şekilde görülür.

O zaman artık sonuca geliyoruz. İlk olarak söyleyelim, ne yazık ki sadece düşünmek ya da bir şey öğrenmeye çalışmak bizleri zayıflatmaz. Yine de ilhama ihtiyacınız olduğu anda bir parça fazladan çikolataya hayır demeniz gerekmiyor.

[1]

Kaynaklar

  1. M. C. Yılmaz. Beyin Çalışırken Ne Kadar Enerji Harcıyor?. (11 Kasım 2019). Alındığı Tarih: 14 Kasım 2022. Alındığı Yer: Webtekno | Arşiv Bağlantısı
3
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara Dön
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Edward Teller, Hocası Oppenheimer'ı Neden Sattı?
Edward Teller, Hocası Oppenheimer'ı Neden Sattı?
"Kütle" Diye Bir Şey Gerçekten Var mı?
Denizdeki GERÇEK Tehlikelere Hazır mısın?
Denizdeki GERÇEK Tehlikelere Hazır mısın?
Havada Asılı Duran Motorlar Daha Verimli mi? | Manyetik Levitasyon!
Havada Asılı Duran Motorlar Daha Verimli mi? | Manyetik Levitasyon!
Gizemli
Gizemli "Benford Yasası", Seçim Hilelerini İspatlamakta Nasıl Kullanılır?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close