Beyin intihara nasıl karar veriyor?

Merhabalar çok güzel bir soru

Beynimiz nasıl oluyor da bu kadar hayatta kalmaya evrimleşmişken intihar kararını verebiliyor? Psikiyatrik açıdan oldukça önemli bir soru.

Gün içerisinde beynimizde çeşitli ve çok sayıda biyokimyasal tepkime gerçekleşir. Bu tepkimeler, kişinin kullandığı ilaçlara, kişinin sahip olduğu çeşitli psikolojik rahatsızlıklara (mesela şizofreni, depresyon) ve çokca çeşitli unsura bağlı olarak değişim gösterebilir. Bu hormonal tepkimeler, kişilerde ani duygu değişimlerine yol açabilir bunun sonucunda kişi kendini hiç olmadığı kadar çaresiz, yalnız ve depresif hissedebilir. Bütün bunlar ani verilmiş veya üzerinde çokca düşünülmüş bir kararla birleşerek kişiyi intihara yönlendirebilir. Bu konuda en çok rastlanan örnek bilindiği üzere açık ara depresyondur. Ağır depresyonda bulunan kişiler özellikle bu anlarda aşağıda sıralayacağım çeşitli sebeplerde ölümü bir kurtuluş olarak görebilirler.

İntihara karar vermede bir diğer önemli durum psikozdur. Yani zihinde ve bilinçte derin bozulmaların yaşanıp, kişinin halüsinasyonlar görmesi, kişilik değişikliği geçirmesi durumunda, beyin intihar kararı alabilir.

Benzer şekilde ne yazık ki ani verilmiş üzerinde çok durulmamış konular da kişileri intihara sürükleyebilir. Elbetteki intihar kararının tek sebebi yoktur. Kronik rahatsızlıklar, varoluş sancıları, dini inanışlar, çeşitli sosyoekonomik ihtimaller ( mesela işsiz kalma korkusu, aşağılanma ve soyutlanma korkusu), travmalar, panik atak ve daha sınırsız sayıda durum ve olay kimi zaman acı şekilde hayatta kalma dürtüsünün önüne geçebilmektedir.

Beynin ana amacı hayatta kalmaktır ancak her hayatta kalma savaşı yukarıdaki sebeplerden kaynaklanmayabilir. Örneğin evrim sürecinde vahşi mağaralarda kaybolmuş veya kıtlık çekmiş atalarımız hayatta kalabilmek için elbetteki her türlü yolu denemiştir ve böyle durumlarda deneyecektir de. Bu tür canlılardan bu sırada yukarıdaki sosyal sebeplerden herhangi bir tanesini düşünebilmesi beklenemez. Bu sorudaki önemli ayrım burasıdır. Unutulmamalıdır ki hayatta kalmak için yapılan neredeyse her eylem, kişinin mental açıdan sağlıklı olduğu durumlar olmayabilir.

Sonuç olarak günümüz yaşantısındaki hayatta kalma güdüsüyle geçmişin arasında temel olarak bir fark olmasa da içerik olarak geniş farklılıklar vardır. Günümüz problemleri bu sonuçlara yol açabilmektedir.