Kendine zarar vermenin sebepleri bilimsel açıdan psikodinamik, biyolojik ve psikososyal olarak incelenebilir. Kendine zarar verme davranışı literatürde “self injury”, “self-mutilation” ve “self harm” olarak da geçer. Bu davranışın sebepleriyle ilgili detaylı açıklama şu şekildedir:
- Psikodinamik Nedenler: Kişinin cinsel istismar yaşaması sonucu ortaya çıkar. Ölüm dürtüsünü ve cinsel dürtüleri kontrol altına almak için yapılabilir. Öfkelenmenin ve duygusal kırılamanın sonucunda kişi kendine zarar verebilir.Kişi sahip olduğu anksiyete, şiddet, depresyon,yalnızlık,güvensizlik gibi duygulardan uzaklaşmak için bu davranışı yapabilir.
- Biyolojik Nedenler: Kendine zarar vermesi kişinin opiyat sistemi,dopaminerjik sistemi, hipotalamik-hipofizer-adrenokortikal ekseni ve serotonerjik sistemi içindeki durumlara bağlı olabilir.
- Psikososyal Nedenler: Çocukluk döneminde yaşanan fiziksel ve duygusal istismar yaşamak kendine zarar vermeye sebep olabilir. Çocukluğunu ailesinden uzakta yaşamak, olumsuz aile ilişkileri kurmak. Madde kullanımı ya da şiddet gibi davranışların çevresi tarafından kişiye bulaşması sonucu gözlemlenebilir.
Ek not, bence özellikle bu durum ergenlikte görünüyorsa aileler tarafından dikkate alınmıyor ve pek önemsenmiyor. Genellikle sert tepki vermeye meyilli oluyorlar ve neden böyle olduğunu anlamaya çalışmadan suçlayabiliyorlar. Ergen deyip geçmemek, neyden kaynaklandığını bulmak gerekiyor. Ne yazık ki bence bir çok genç bu yüzden aileleriyle çok sorun yaşıyor. Aileler çocuklarını dikkate almalı ve bu konularda kendilerini geliştirmeliler.
Son olarak, çevrenizde bir arkadaşınız veya tanıdığınız varsa ona şu şekilde yardımcı olabilirsiniz;
- Kendine zarar verenlere yardım edebilmek için onları dinleyip anlamaya çalışmalıyız. Bu durumu daha önce fark etmediğiniz kendinizi suçlu ve şaşırmış olarak bulabilirsiniz. Kendine zarar veren kişilere yardımcı olmak için bazı öneriler :
- Önyargılı davranmamak
- İletişim kurmak için kişiyi cesaretlendirmek
- Kişinin problemlerini çözmesine yardım etmek
- Birlikte vakit geçirmek
- Kişinin yaşadığı sorunları ciddiye almak
- Olumlu gelişmeler yaşandığında kişiyi destekleyin
- Size karşı tavırları için alınmayın
Kaynaklar
- Nofobi. Kendine Zarar Verme Davranışının Sebepleri Ve Tedavisi. (23 Şubat 2022). Alındığı Tarih: 16 Ekim 2022. Alındığı Yer: Nonofobi | Arşiv Bağlantısı