Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Emre Yaşar
Emre Yaşar
1,649 UP
Üye
0

Avrupa askerlerinin zırhları daha güçlü olmasına rağmen Osmanlıya nasıl yenildiler?

Avrupa birlikleri özellikle şövalyeler ağır zırhlı askerlerdi. Zırhları kalın ve ağırdı yani kılıç kesmez ok geçmezdi.Osmanlının askerleri genellikle hafif zırhlı ya da kumaşdan yapılma kıyafet giyiyorlardı. Bu savaşları nasıl Osmanlı kazanıyordu savaş dengesi nasıl oluyordu?
2,748 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Joseph Joestar
Tarih Sever Üye

Böyle

Akıncılarla ilgili bir minyatür.
Akıncılarla ilgili bir minyatür.
Wikipedia

Evet bu fazla basit oldu. Gene de zırhların ölümsüzlük kazandırmadığını anlayarak başlayalım. 14.yy'a kadar Asya ve Avrupa arasında zırh yapım teknikleri açısından önemli bir fark yoktu.

Avrupa zırhlarının 1000 yıllık gelişimi
Avrupa zırhlarının 1000 yıllık gelişimi

Kıyaslama bakımından bir Osmanlı kapıkulu sipahisini ele alalım:

Tüm Reklamları Kapat

Osmanlı kapıkulu sipahisi zırh takımı
Osmanlı kapıkulu sipahisi zırh takımı

16. yy Batı Avrupalı muadilini koyalım...

16.yy Ağır Süvari
16.yy Ağır Süvari

Evet göğüs göğüse savaşmak zorunda olsam ben alttakini seçerdim. Gene de yukarıdaki de pek zırhsız sayılmaz.

Bunlar en ağır zırhlar, hem Avrupa'da hem Osmanlı'da kumaş, deri, örme demir zırh ve bunların karışımları şeklinde zırhlar bulunuyordu -her birine resimler örnekler eklemek isterdim ancak buraya resim eklemek gerçekten ölüm- bu zırhlarının gelişimine etki eden pek çok faktör var. Soru bunlarla ilgili olmadığı için biraz hızlı geçeceğim.

Barut çağına kadar Avrupa savaş geleneği daima mızraklı piyade üzerinedir. Türk savaş geleneği(ve Türklerle etkileşimde bulunan-Türkler tarafından yönetilen bölge) ise atlı okçu üzerinedir. Gene Asya savaş geleneği temelde okçuluğa dayanır. Ağır süvari her iki tarafında ordularında daima bulunur ve aynı göreve sahiptir. Doğru zamanda can alıcı vuruşu yapmak. Lakin illaki ister ağır birlikler ister hafif birlikler olsun Türk ordularında her birimin ok atışı yapabiliyor(her savaşta gerek kalmaz ama bu beceri beklenir) olması gerekir. Çünkü askeri temel bunun üzerinedir. Bu yüzden eğri kılıçlar daha sık kullanılır, bu yüzden zırhlar hem görüş açısı hem omuz-göğüs-elleri okçuluğa göre kısıtlamayacak şekilde gelişecektir.

Tüm Reklamları Kapat

Bir diğer etken asker toplama usülleri ve üretim teknikleri olacaktır. 14.yy ve sonrasında Avrupa giderek artan bir yoğunlukta şehirleşmiş, nehir ağları ve kıtanın epey denizel olması sayesinde ticareti güçlenmiş, akarsuların güçlerini buhar motorları gibi kullanarak sanayileşmeyi arttırıyordu. Asya ise Avrupa'ya göre epey kırsal yoğunluktaydı. Bu yüzden Avrupa çoğu zanaatte daha ileri olacaktır. Bu arka planla zengin soylu sınıf epey pahalı olan levha zırhları elde ederken onların harcamalarıyla gelişen sanayi daha alt tabaka askerlere de belirli ölçüde zırh tedarik edebilecektir. Osmanlı'da ise ağır birlikler padişahın elinin altında ve padişahın hazinesinden donatılıp ücretleri ödeniyordu. Bu durumda sadece üretimi değil bakımı ve onarımı da çok zor olan bu tam plaka zırhlar fiyat-performans açısından daha dezavantajlı oluyordu. Zarar gören parçaları yenilemek ve bakımını yapmak kolay olan zırhlarda ısrarcı olundu. Bu sayede aynı masrafla daha fazla asker istihdam edilebiliyordu. Hem Çin hem Hindistan aslında plaka zırhları yapabiliyorken(örnekleri var ama aynı sebepten koymuyorum) yine Asya usülü lameller-Türkçe ne kullanacağımı bilemedim- kullanmışlardır. Çünkü asker toplama usülleri aynıdır. Daha kalabalık bir ordu, devletin kaynakları ile donatılır. Gene 16-17.yy Avrupa'sı giderek kişi başına demir üretiminde artış gösterecektir.

Diğer bir önemli konu ise bu plaka zırhların geliştiği dönemdir. Fark ettiysen 15-16.yy'lardan itibaren top-tüfek iyice savaş alanını domine etmeye başlamıştır. Bu gelişmeler zırhların muharebelerdeki konumunun sorgulanmasına sebep olmuştur. Plaka zırhlar aynı zamanda arkebüs misketlerinden korunabilme endişesiyle geliştirilmiştir. Bunu yer yer başarabilmiş(buraya yamulmuş ama delinmemiş bir zırh resmi koymuş farzet) yer yer başaramamıştır(burada da delinmişler olsun). Görüntüleri benzese de her biri aynı kalitede olmuyordu. İlerleyen dönemlerde zırhın kullanımı ve kullanım alanları giderek azalacaktı. Bunun sebebi sadece zırhların tüfekler tarafından delinebiliyor olması değildir. Fiyat-performans açısından zırhlı süvarilerin piyadelere göre iyice dezavantajlı konuma düşmesidir.

Savaş meydanına gelirsek, belirttiğim gibi Osmanlı zırh ve silah konusunda o kadar da savunmasız durumda değidi. Düzensiz birlikler hariç zırh kullanımı Avrupalı muassırları kadar olmasa da yeterli durumdaydı. Hafif birliklerin temel görevi düşmanı taciz etmekti. Evet belki doğrudan kafa kafaya çarpışsalar, şövalyeler kapıkulu süvarilerinden daha başarılı olabilirdi. Osmanlı asla düşman ağır süvarilerini yıpratmadan kendilerinin ağır süvarilerini savaş meydanına sokmamaya çalışacaktır. Örneğin Niğbolu Savaşı(ateşli silahlardan önceki savaşlara güzel bir örnek) hem piyade hem hafif süvari tacizinden sonra ağır süvari hücumuyla kazanılmıştır. Yaralanmış, yorulmuş, bunalmış yer yer atlarını kaybetmiş birlikler dinç birlikten daha zayıf kalacaktır. Aynı zamanda bu tacizlerle düşman birliklerini kışkırtarak moralini yıpratıp, düzensiz saldırılar yapmaya teşvik etmeye çalışacaktır. Savaş düzeni korumak tüm teçhizatların kalitesinden daha önemliydi. Bunu başarabildiği yerlerde büyük zaferler kazanmış başaramadığı yerlerde kaybetmiştir. Özellikle 15. yy Avrupa'sına karşı Osmanlı'nın en büyük avantajı Osmanlı merkezi bir orduya sahipken Avrupalıların çoğu ilk kez bir araya gelmiş nam uğruna savaşan asilzadeler ve onların birliklerinden oluşmasıydı. Gene belirtmek gerek, nasıl zırhlar savaş alanından kayboluyorsa 17.yy'a doğru yaklaştıkça oklar da fiyat performans açısından epey işlevsiz hale gelmiştir. Bir okçunun yıllarca eğitim ve idman ihtiyacı varken, tüfek kullanmak için bir kaç hafta yeterlidir. Yani ilerleyen zaman her iki savaş geleneğini de değişime zorladı. Ancak Avrupa savaş geleneği daha başarılı oldu. Tabi soru bu kısmı içermiyor.

Gelelim Osmanlı'nın klasik dönemi boyunca Avrupa karşısındaki üstünlüğüne... Uzun bir süre toprak ele geçirme konusunda ilerleme kaydeden tarafın Osmanlı olduğu açıktır. Osmanlı ordusu pek çok konuda dönelere ve kişilere göre Avrupalılarca iltifata ve küçümsemeye tabi tutulmuştur. Ancak her zaman geri hizmet birlikleri övgü aldı. Osmanlı esas üstünlüğünü lojistik üzerinden sağlamıştır. Özellikle batı seferlerinde merkezi yönetimin etkinliği sayesinde sefer güzergahı boyunca asker ikmalleri, pazarlar, toplanma noktaları, geri hizmet birlikleri Gayri Müslim tebaayı da dahil ederek, hatta yer yer yabancıları kullanarak olabildiğince iyi organize edilmiştir. Asla kendi topraklarını ordusuna yağmalatmaması(orta çağda orduların kendi ülkelerinin köylerini, kasabalarını yağmalaması sık görülür) ve katı kuralları bu işi kolaylaştırmıştır. Örneğin 4. Murat Bağdat seferinde ordunun güzergahındaki karları küretmeyi ihmal ettiği için bir kadıyı astırmıştır. Böylece ordu olabilecek en kalabalık, hızlı ve yüksek moralli halde savaşa sokulabiliyordu. Bu avantaj gene 17.yy ve sonraki gelişmeler ile Osmanlı'nın elinden yitecektir.

311 görüntülenme
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Kasım Aydın
Tarihçi

Hocam öncelikle hangi dönemden bahsettiğiniz önemli. Mantık yürüterek spesifik bir dönem almadan genel bir değerlendirme de bulunmaya çalışacağım.

Ağır zırhlar bazı durumlar da düşünüldüğü gibi askerlere yarar vermeyebiliyor. Örneğin ağır zırh yüzünden askerlerin hareket kabiliyeti sınırlı hale geldiği gibi çok seri ve çevik hareketler yapamıyorlar. Buna ek olarak geçilmesi gereken nehir vs. olduğunda bu zırhlar ağırlık yapıp askerlerin boğulmasına da sebep olabiliyor. Hafif zırhlı askerler ise bu sayılanların tam tersi bir durumda savaşıyor.

Osmanlının belli bir dönem savaşlardakş başarısını dirayetli komutanlara, iyi organize olmuş ve örgütlenmiş askeri birliklere ve dönemin savaş teknolojisi neyse onunla donanmış olmalarına bağlayabiliriz. Ancak bu sayılan olumlu özellikler bütün Osmanlı tarihi için geçerli değildir.

Tüm Reklamları Kapat

220 görüntülenme
4
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close