Bu soru daha çok, ateistlerin inançlı insanlardan daha ahlaklı oldukları iddiasının haklı bir iddia olduğunun anlaşılması sonrası, eskiden sorulan bazı soruların güncellenip bir ölçü değiştirilmesi ile ortaya çıktı. Yani iddia ediliyordu ki "İnançsız insanlar ahlaksız olur" ya da "İnanç insanı ahlaklı yapar" ama bakıldı ki pratikte hiç de böyle bir ayrım yok, bu sefer konu, ateistlerin ahlaki durumlarının bir açıklaması olmadığı gibi bir iddiaya evirildi. Yani "tamam, ateistler ahlaklı olur ama bunu açıklayamazlar" gibi bir noktaya gelindi.
Ateistler ahlaklarını temellendirebilir. Gayet basitçe hem de. İnsanlığı iyiye götürecek, insanların bir arada mutluca yaşayabilmesi için gerekli olan her şey, akıl yolu ile belirlenebilir. Ateistler de akıllarına ve insanlığın binlerce yıllık kültürel mirasına sırtlarını dayayarak (ki bu mirasın içerisinde din de vardır) doğruyu yapma iradesi gösterebilirler. İnsanlık, toplumlar ancak bu irade sebebi ile ayakta kalabilecektir. Bu kadar. İyiyi yaparsak toplumlar mutlu olur ve insanlık iyiye gider. Ateistler bunu biliyorlar ve uyguluyorlar. Bu da ahlak demek zaten.
Dinde ise iyiyi yaparsan mükafat, kötüyü yaparsan ceza gibi bir denge var. Toplumun iyiliği, insanlığın ilerlemesi, gelişmesi falan bir sonuç gibi. Yani din diyor ki sen iyi olursan sana ödül vereceğim, kötüyü yaparsan ceza. Bu denge ile toplum ve insanlık mutlu olacak zaten. Yani bireyleri ödül ve ceza vaadi ile kontrol altında tutuyor. Ateistlerin ise görünene göre böyle bir kontrol mekanizmasına ihtiyacı yok.
Temellendirme bu ve görünene göre doğru bir iddia. Çünkü pratikte de görünen bu.
