Aşırı ırkçı ve katil olan, çoğu zaman askeri kimliği de bulunan kişiler; neden bazı ergen grupları tarafından karizmatik ve havalı olarak görülüyor?

Temel etken kimliksizliktir. Bilindiği üzere ergen bireyler Erikson'a göre "kimlik kazanmaya karşı rol karmaşası" döneminde oldukları için bir kimlik arayışına girerler. Özellikle bu arayışı etkileyen temel faktörlerden bazıları toplumun beklentileri, toplumun bireyleri algılayış biçimi ve diğer ergenler tarafından kabul gören tiplemeler olacaktır. Tabii bu noktada eskiden farklı olarak sosyal medyada lanse edilen "ideal insan" söyleminin de etkisini unutmamakta fayda var (son dönem dizileri düşünelim; her şeye mutlak kadir gücü olan ve hiç zarar görmeyen karakterler buna en güzel örnek olacaktır) . Bireyler gerçek yaşamın izledikleri film ve dizilerdeki gibi olmadığının bilincinde olmayabilirler, her şeyi yapabilecekleri ve kimsenin onlara zarar veremeyeceği algısı ergenlerde var olan bir tutum iken, izledikleri film ve diziler bunu daha da kamçılıyor olabilir. Ergenler aynı zamanda hem diğer bireyleri etkileyebilmek hem de içindeki vahşi güdü ve istenci dışavurabilmek adına da bu tiplemeleri rol model olarak benimseyebilirler. Bunun yanında birey; içindeki yalnızlığı, diğerleri tarafından kabul görmeyi de bu yolla aşabileceğine inanabilir. Nitekim bu durum sadece ergenlerde değil diğer bireylerde de mevcuttur; Charles Manson'un kızları, Ted Bundy'in kadın hayranları buna örnektir.

Aşırı ırkçı olup askeri kimliği de bulunan ve de aynı zamanda katil olan profile halk arasında da rastlanabilir. Yakın tarihte bu özelliklere sahip ve hayran kitlesi olan seri katiller vardı; ama sanırım siz daha çok diktatörleri kastediyorsunuz. Bir seri katille bir diktatör arasında özünde hiçbir fark olmadığı için, biraz araştırınca bulduğum olası sebeplerin her iki profile de duyulan hayranlığa ortak bir zemin sunduğunu düşünüyorum.

Güçlü ebeveyn figürlerine duyulan özlem:

• İnsanları onları daha yüksek bir otorite veya güç fikrine çeken temel motivasyonlardan biri, idealize edilmiş bir "ebeveyn" figürüne duyulan ihtiyaçtır. Yoklukları veya zalimlikleriyle gelişim çağındaki bir bireyin bilincini harap edebilen kusurlu ebeveynler, birçok kişi için güçlü ve mükemmel görünen bir "ebeveynin" desteğine duyulan özlemi arttırabilir.

Başkaları için en iyisini dilemek/inanç/naif idealizm:

• İyi niyet olduğunu zannettiğimiz perspektifimiz bizi manipülasyona mahkum edebilir ve bizi, bizimle aynı kurallara göre oynamayanlara karşı savunmasız bırakır. Bu kişilerin, empati ve adaleti içeren sosyal sözleşmeyi takdir edeceğini veya değiş tokuş edeceğini zannederiz. Ancak cömertliği taklit ederek kullanan ve özünde başkaları için hiçbir endişe duymayan sosyopatların entrikalarını anlamayız. Seri katiller gibi açık ve bariz "kural tanımazlar" bir yana dursun, bu manipülasyon, yüzeyde belirli sosyal nezaket kurallarına uyarken özünde farklı derecelerde kişisel çıkarlarının peşinden gidenlere karşı kör olmamıza sebep olabilir.

Sınırı aşan davranışlara hayranlık ve güven:

• Kişinin, kendisi için imkansız olan hedeflerin kuralların esnetilip gerçekleştirilebildiğini görmek yırtıcı davranışlara olan hayranlığını tetikleyebilir. Kişinin bastırdığı ya da başka kısıtlamalar nedeniyle peşinden gidemediği karanlık tarafa olan hayranlığı, bazılarının kuralları çiğneyerek zafer gibi gözüken yere ulaşmalarıyla artabilir.

Yüzeysel işaretlere (para, görünüş, statü) çekilmek:

• İnsanlar statü odaklı yaratıklardır. Modern kapitalist toplumumuzda, maddi ve yüzeysel başarı göstergelerine takıntılıyız. Genç bir birey için bu unsarlar çok daha çekici olabilir. Kıyafetler, araba, marka, yöneticilik unvanları, şöhret ve ihtişam ve daha fazlası. Bu işaretlerin ahlak, nezaket ya da insan karakterinin derinliğiyle hiçbir ilişkisinin olmadığı gerçeği, gösterilen diğer sebeplerden ötürü genç bir birey tarafından çok daha kolay göz ardı edilebilir ve anlaşılmayabilir.

Kendi hayatlarımızda zayıf veya belirsiz hissetmek:

• İnsanlar kendi yaşamlarında kontrol eksikliği hissettiklerinde, güç hissini yeniden kazanmak için fantezi figürlerine veya kaçış yollarına yönelirler. Bazen dine ve onun her şeye gücü yeten idealize edilmiş figürlerine yönelirler; ancak daha sık olarak, ünlüler, idoller, karizma ve güce sahip insanlar gibi hayatlarındaki figürlere yönelirler. Bu karizmatik tipler, kendilerini kararsız veya güvensiz hissedenleri kendilerine çeken "dışa dönük güven" ve "kendinden emin olma" ustalarıdır. Mutluluğunuz bozuluyor gibi göründüğünde, her şeyi yoluna koymuş gibi görünen kişinin cazibesi sizi kendine çeker ve sahte bir vaat olsa bile aynı şeyi umut etmenizi sağlar.

Korkaklık/pasiflik/sahte güvenlik/hayatta kalma:

• Bazı insanlar, belki de sorumluluk ya da cezalandırılma korkusu nedeniyle, kenarda güvenli görünen bir yerde kalmayı ve gösteriyi başkasının yönetmesine izin vermeyi tercih eder. Kişinin, gösteriyi başkasının devralmasına izin vererek çocuk rolünde kalmasına ve kendi sorunlarını sahiplenmekten kaçınmasına olanak tanır.

Kalabalıkla uyum:

• Sorumlu grupla senkronize olan diğerleriyle aynı hizaya gelmenin büyük bir çekiciliği vardır. İlkokuldan itibaren, düzgün veya kendinden emin görünmeyen "inek" veya "tuhaf" olmaktan kaçınmak için akran baskısı çok büyüktür.

Tek bir araştırma üzerinden gittim, umarım tatmin edici olmuştur.

Sanırım henüz toplum algısı oturmamış genç kitlelerde kendini erkenden kanıtlama ve atılganlık ihtiyacı var. Eh, buna hayvani içgüdülerimizi de eklersek doğadakine benzer bir üst güce olan bağlılığın anlamını kavrayabiliriz. Sonuçta insan çoğunlukla sürü yaşamıyla şekillenmiş bir hayvan türü.

Bu durum, genellikle gençlerin, özellikle de erkeklerin şiddet içeren davranışları romantize etme ve kabul etme eğilimlerinden kaynaklanabilir. Ergen grupları, özellikle de zayıf veya dışlanmış hissedenler, güçlü ve kendine güvenen bireyleri takdir edebilirler. Aşırı ırkçı veya katil kişiler, bu ergenler için güçlü ve kendine güvenen figürler olarak görülebilirler.

Ayrıca, bazı kişilerin, ırkçı veya aşırı milliyetçi fikirlere sahip olmaları veya şiddeti kullanmaları, toplumsal statü ve kabul kazanmalarına yardımcı olabilir. Bu kişiler, bazı gruplarda kahraman veya özgür düşünceli bir figür olarak kabul edilebilirler.

Ancak şiddet toplumsal barışı bozar ve her zaman kabul edilemezdir. Bu tür davranışları normalleştirmek yerine, insanlar arasında hoşgörü ve saygıyı teşvik etmek daha sağlıklı ve yapıcı bir yaklaşım olacaktır.

Ergenlerin eğitimi ve farkındalığının artırılması, bu tür yanlış inançları düzeltmek ve gençlerin daha sağlıklı düşüncelere yönelmelerine yardımcı olmak için önemlidir. Gençlerin, hoşgörü, saygı, empati ve kabul etme gibi değerleri benimsemeleri teşvik edilmelidir. Ayrıca, toplumda bu değerleri benimseyen liderlerin ve örneklerin gösterilmesi de gençlerin doğru yolu seçmelerine yardımcı olabilir.

Sorunuza sadece tahmini bir cevap verebilirim. Kim bilir bu reflex belki de geçmiş atalarımızdan miras kalmıştır. Özellikle ergen gençlerde korunup, kollanma güdüsü fazladır, çevrelerindeki tekinsiz kişilere karşı kollanacaklarını veya bu tarz kişilerin kendilerinden uzak duracaklarını düşünüyor olabilirler. Bu güdüleri, bu tarz kişileri çekici kılıyor olabilir.