Aşağılık kompleksi, yetersizlik veya aşağılık duygularını kapsar. Bu duygular gerçek bir fiziksel kusurdan kaynaklanabilir veya akranlarımızdan daha az zeki hissettiğimiz durumlarda ortaya çıkabilir. Bunun yanı sıra aşağılık ve yetersizlik hissi tamamen hayali kusurlardan oluşabilir.[1]
Bununla birlikte, kişi kendisini yetersiz hissettiren bireylerin yanında sıklıkla içine kapanık görünür. Bazı senaryolarda, böyle bir kişi, aşırı rekabetçi bir şekilde davranarak, sahip olduğu algılanan eksikliği fazlasıyla telafi etmeye çalışabilir. Bu durumda başkalarına karşı agresif davranabilirler.[2]
Aşağılık Kompleksinin Belirtileri
- Düşük benlik saygısı belirtileri gösterme
- Övgü ve eleştirileri gereğinden fazla analiz etme eğilimi
- Sürekli olarak başkalarından onay ve övgü beklemek
- Özellikle sosyal ortamlarda aileden, arkadaşlardan ve iş arkadaşlarından uzaklaşma
- Yetersizlik duygularını telafi etmek için başkalarını güvensiz hissettirmeye çalışmak
- Başkalarıyla karşılaştırılma korkusuyla rekabetçi etkinliklere katılmayı reddetme[3]
Aşağılık Kompleksinin Nedenleri Nelerdir?
Sürekli olarak başkalarına yetişmek konusunda endişeleniyorsanız veya sizden daha iyi olduğuna inandığınız insanlarla etkileşimde bulunmaktan kaçınmak için davetleri geri çeviriyorsanız, bu yetersizlik duyguları bir gecede ortaya çıkmamıştır.
Bir aşağılık kompleksi, büyük olasılıkla, bazıları zaman içinde gelişebilecek bir veya bir dizi faktörün sonucudur. Aşağılık kompleksinin yaygın nedenleri şunlardır;
Çocukluk Deneyimleri
Yetersizlik duygusu yetişkinlikte ortaya çıkma eğilimindeyken, bu belirtiler çok daha genç yaşta meydana gelen olumsuz olaylardan kaynaklanabilir. Yetişkinlerle çevrili büyüyen özellikle de her ihtiyacını karşılama eğiliminde olan çocuklar, kendilerini zayıf ve gözetim olmadan kendilerine bakmaktan aciz hissederek büyüyebilirler. Bu, çocukların kasıtlı olarak küçük ve çaresiz hissettirildiği durumlarda daha da kötüleşebilir.
Aynı şekilde, acımasız bir ortamda, sürekli olarak değerlerini sorgulamalarına neden olan durumlarla karşılaşarak, çekingen ve değerlerinden emin olmayan bir şekilde büyüyen gençler içinde geçerlidir.
Fiziksel Özellikler
Görünüşün hakkında telaşlı olman anlaşılabilir. Bununla birlikte, bir kişinin kilosunun, yüz özelliklerinin veya diğer vücut özelliklerinin gerçek endişe kaynağı olduğunu düşündüğü zamanlar vardır. Bu aşırı benlik bilincine yol açabilir. Konuşma bozukluğu ile yaşamak gibi diğer sebepler de, yetersizlik duygusunun gelişmesine sebep olabilir.
Ekonomik ve Sosyal Zorluklar
Daha acil gereksinimlere ödeme yapmak için önemli ihtiyaçlardan feragat etmek, daha yoksul bir toplumda yaşamak vb. gibi finansal zorluklarla yaşamanın bariz sonuçları vardır. Ancak, aşağılık kompleksi, sıkı finansal kısıtlamalar altında yaşamanın çoğu zaman bıraktığı bir bedel olarak gözlemlenebilir.
Bir kişinin arkadaş grubunda finansal açıdan en az başarılı olduğu veya yardım için sürekli olarak akranlarına ve aile üyelerine ulaşmak zorunda olduğu durumlarda, bu onların öz-değer gelişimlerini olumsuz etkileyebilir.
Bu zorluklara ek olarak, yetişkinlikte iş bulamama, eş bulma güçlüğü gibi sosyal aksaklıklar veya yıkıcı yetersizlik duygularına yol açan kamusal utanç gibi durumlar nedeniyle bir aşağılık kompleksi de ortaya çıkabilir.[4]
Kaynaklar
- E. F. Heidbreder. (2006). The Normal Inferiority Complex.. American Psychological Association (APA), sf: 243-258. doi: 10.1037/h0075700. | Arşiv Bağlantısı
- S. . Moritz, et al. (2007). The Inferiority Complex In Paranoia Readdressed: A Study With The Implicit Association Test. Cognitive Neuropsychiatry, sf: 402-415. doi: 10.1080/13546800444000263. | Arşiv Bağlantısı
- Encyclopedia Britannica. Inferiority Complex | Psychology. Alındığı Yer: Encyclopedia Britannica | Arşiv Bağlantısı
- W. C. Middleton. (2006). Denunciation And The Inferiority Complex.. American Psychological Association (APA), sf: 358-363. doi: 10.1037/h0070591. | Arşiv Bağlantısı
