Antibiyotik, faydalı mıdır yoksa zararlı mıdır?

Antibiyotik kelime anlamı olarak (anti=karşı, biyotik=canlısal) canlılara karşı olan anlamına gelir. Karşı olduğu canlı grubu ise mikroplardır. Yani kısaca bizi bize zarar veren mikroplardan kurtarır. Antibiyotiklerin zararlarını ise genel olarak "yan etkiler" başlığı altında toplayabiliriz. Kusma, mide bulantısı, ishal, hazımsızlık, karın ağrısı, iştah kaybı gibi sindirim sistemiyle alakalı olan yan etkiler olduğu gibi öksürme, hırıltılı solunum, nefes almada zorluk, kaşıntılı deri döküntüleri gibi anaflaktik yani alerjik yan etkileri de olabilir. Ayrıca bazı özel antibiyotik gruplarında bazı özel yan etkiler de ortaya çıkabilir. Örneğin tetrasiklin grubu antibiyotiklerde cildi ışığa hassas hale getirme, florokinon grubu antibiyotiklerde kas ve eklem ağrıları ve kalp sorunları görülebilir. Antibiyotik kullanımının en önemli zararlarından birisi de bazı mikroorganizmalarda antibiyotik direnci geliştirme potansiyeline sahip olmasıdır. Ancak bütün bu yan etki ve riskler hekim tarafından reçete edilen antibiyotikleri kullanmaya kesinlikle engel olmamalıdır. Çünkü hekiminiz kullanacağınız antibiyotiğin kar/zarar oranını hesaplayıp size reçete etmektedir. Burada önemli olan husus hekiminiz tarafından reçete edilmedikçe kendi kafanıza göre antibiyotik kullanmamanız gerektiğidir. Ancak hekiminizin reçete ettiği antibiyotiği de reçete edilen şekliyle ve süreyle kullanmanız gerekir.

Antibiyotik bakteriyel hastalıklarla mücadelede en önemli aracımız.

Antibiyotiğin keşfiyle birlikte ameliyat sonrası ölüm, bebek ölümleri ve doğum sonrası komplikasyonlardan kaynaklı lohusa ölümlerinin önüne geçilmiş. Kara veba, tifo, dizanteri, cüzzam gibi salgın hastalıkların sebep olduğu tarihte görülen salgın ve toplu kırımlar son bulmuştur.

Antibiyotiğin zararı, kullanıldığı müddette bağırsaklardaki yararlı bakterileri de öldürmesiyle sindirim sistemi ve metabolizmanızı olumsuz etkilemesidir. Ama antibiyotik kullanımı bırakıldığında bağırsak mikroflorası kendini kısa sürede yine düzenler.

Antibiyotiğin reçete edilen şekilde kullanılmaması da bakterinin direncini arttırır. Bakterinin vücuttan tamen atılması gereken süreden daha kısa süre antibiyotiği kullanmak bakterinin zayıflamasına, bununla birlikte tamamen elemine edilemediği için bir kısmının hayatta kalıp seçilmesine olanak sağlar.

Antibiyotiklerle ilgili bir diğer sorun da antibiyotik rezidü dediğimiz, aldığımız hayvansal kaynaklı gıdalardan kaynaklı sorunlar. Eğer etini veya sütünü tükettiğimiz hayvanlarda antibiyotik uygulanmış ve antibiyotiğin vücuttan atılma süresi beklenmeden ürünleri tüketime sunulmuş ise aldığınız gıda ile size antibiyotik kalıntıları geçecek ve yine bağırsak mikrofloranızda değişikliklere ve bazı zararlı bakterilerin direnç kazanmasına yani antibiyotiklerden daha az etkilenmesine sebep olacaktır.