Aksiyoloji kelimesi Yunanca kökenli olan bir kelimedir. Bu sebeple dilimize Yunancadan geçtiğini söyleyebiliriz. Bu kelime veterinerlik alanında da kullanılan bir kelimedir.
Bu kelime etik ve estetik olarak ikiye ayrılır. Etik dediğimiz kavram tüm insanların ahlaki değerlerini sorgulayan bir kavramdır. Estetik ise güzellik ile ilgilidir. Nelerin estetik, nelerin etik olduğunu bulmak ise oldukça zordur. Bu sebeple Aksiyoloji birey davranışlarının temellerinin araştırmasını yapmaktadır.
Aksiyoloji terimi Paul Lepie tarafından 1902 yılında, Eduard von Hartmann tarafından ise 1908 yılında kullanılmıştır.
Aksiyoloji aslında iki temel üzerinde çalışmalarını yapar. Bunlar ise estetik ve etik kavramlarıdır. Etik insanların toplumsal ve bireysel davranışların da iyi ile doğrunun incelenmesini yapmaktadır. Estetik kavramı ise güzel ve uyumun incelenmesini yapmaktadır.
M.Ö. 5 ve 6. yüzyıllarda yaşamış olan filozoflar tüm yasaların toplumun ahlakı ve yasaları ile doğru orantılı olduğunu görmüşlerdir. Sokrates'e göre bilgi ahlak ve demokrasinin iç içe geçmesine sebep olmuştur. Sokrates'in öğrencilerinde biri olan Plato; herkesin takip etmesi gereken erdemlerinin geliştirilmesini gerçekleştirmiştir.
Hükümet düştükten sonra ise değerler artık daha bireysel bir hal almaya başlamıştır. Bunun yanında artık şüpheci düşünen okullarda açılmaya başlandı. Bu durum Hristiyanlığı derinden etkileyerek putperest bir düşüncenin yaygınlaşmasına zemin hazırlamıştır.
Ortaçağ'a gelindiğinde Thomas Aquinas dini ve doğal erdemler arasında seçim yapılması gerektiğini savunmuştur. Bu kavram ile filozoflar gerçekler ile değerler arasında bölünmeye bilim ya da felsefeyi seçmeye başladı.
[1]
Kaynaklar
- Hürriyet. Aksiyoloji Nedir? Aksiyoloji Anlamı Ve Tanımı Hakkında Kısaca Bilgiler. (30 Ekim 2020). Alındığı Tarih: 12 Nisan 2023. Alındığı Yer: Hürriyet | Arşiv Bağlantısı
