Hangi anlamda acı çekmek? Duygusal acı, fiziksel acı, varoluşsal acı? Soru biraz ucu açık olmuş ama yine de her yönden açıklamaya çalışacağım.
Öncelikle; ağrı reseptörleri faydalıdır çünkü kişinin ağrılı uyaranlardan kaçınmasına neden olurlar. Acı çekmek ise zihinseldir. Ağrı reseptörleri uyarılmadan da acı çekebilirsiniz.
Evrimin yaptığı şey, eğer yapabildiğimiz kadar temel ve basit yaparsak, yavruları koşullara daha uygun hale getirmek ve onları iyi bir adaptasyon sonucu hayatta tutabilmektir. (tabii devamında üremek ve neslin devamı)
Duygusal olarak acı çekmek için şunları diyebiliriz: Dünyamızda gerçekliğin yalnızca dış kabuğunu görüyoruz. Doğanın, toplumun, insanın, evrenin ardında saklı olanı görmüyoruz ve hiçbirini kontrol edemiyoruz. Nakışta olduğu gibi, resmin tüm kısımlarını kateden bağlantılar ve iplikler sadece arka tarafta görülebilmektedir. Aynı şekilde biz de kendi gerçekliğimizdeki olaylar arasındaki bağlantıları görmüyoruz; sadece "bir nedenden ötürü aniden bir şey oldu" ifadesini görüyoruz. Eylemlerimin sonuçlarını nasıl bilebilirim? Bir anda bir darbe alıyorum ve bunun neden olduğunu, nereden geldiğini anlamıyorum. "Nerede hata yaptım?", "Bunu hak etmek için ne yaptım?" Ve hatta "Tüm bunların anlamı ne?" Herkes kendi acısının ve başkalarının acısının nedenini uygun gördüğü şekilde yorumlayabilir. Ancak herkes, acı çekmenin bizi onun amacı ve nedeni hakkında düşünmeye sevk ettiği konusunda hemfikirdir. Bu düşünce, bizleri daha iyi bir planlama ve tehlikeden kaçmak için strateji geliştirmek gibi avantajları sağlayabilir.
Fiziksel acı çekmek ise: Acıyı hissetme yeteneğinin artması, öğrenme mekanizmalarının artan önemiyle ilgilidir. Canlıların yaşam süresi ve çevrenin karmaşıklığı arttıkça öğrenme mekanizmalarının önemi de artmaktadır. Uzun ömürlü canlıların davranışları, bu öğrenme mekanizmalarına etki eden acı verici deneyimlerle şekillenir. Duyguların geniş bir yelpazesi çevreye tepki verme yeteneğini geliştirir. Korku ve acının faydaları hayatta kalmada hayati işlevlere hizmet eder. Ağrı dokunun hasar gördüğünün sinyalini verir; Korku ise tehlikenin yakında olabileceğine işaret eder ve bu nedenle dikkatli olunması gerekir. Yani acı kesinlikle gereklidir. Kulağa pek hoş gelmiyor ama hayvanların güçlü bir acı duygusu geliştirmesinin nedeni budur. Eğer acı, ondan kaçınma isteği uyandıracak kadar nahoş olmasaydı, kısa sürede ölmüş olurduk.
Herkese daha az acılı ve ağrısız günler dilerim. Sevgilerle.
Kaynaklar
- O. Kolodny, et al. (2021). A Possible Evolutionary Function Of Phenomenal Conscious Experience Of Pain. Neuroscience of Consciousness. doi: 10.1093/nc/niab012. | Arşiv Bağlantısı
