KÜRESEL SİMETRİ:
Bir atomun elektron dizilimindeki en son orbital türünün tam dolu veya yarı dolu olması, atoma küresel simetri özelliği kazandırır. Küresel simetri gösteren atomlarda elektronlar çekirdek tarafından simetrik çekilirler. Bu durum atoma kararlılık sağlar ve elektronu koparmak daha fazla enerji gerektirir.
Elektron dizilimleri s1, s2, p3 , p6 , d5 , d10 , f7 ve f14 ile sonlanan atomlar küresel simetri özelliği gösterir.
Bazı geçiş metali atomları küresel simetriye sahip olmak yani daha kararlı olmak için, elektron dizilimini ns2 (n – 1)d4 ile bitenler ns1 (n – 1)d5 şekline ns2 (n – 1)d9 ile bitenler ns1 (n – 1)d10 şekline dönüştürür.
Örneğin Cr ve Cu atomlarında bu olay gerçekleşir. Bazı atomların elektron dizilimleri beklenenden farklı olarak daha kararlı yapıdaki küresel simetrik haldedir. Elektron dizilimi d4 ya da d9 ile sona ermesi gereken atomlar daha kararlı olabilmek için küresel simetrik hale gelirler. Bu nedenle elektron dizilimleri s2d4 şeklinde olanlar s1d5 ve s2d9 şeklinde olanlar s1d10 şeklinde elektron dizilimine sahip olur. Küresel simetrik dağılım, çekirdek (protonlar) ile değerlik elektronları arasındaki çekim kuvvetinin güçlü olmasına, atomun enerjisinin azalmasına, atomun daha kararlı olmasına yol açar.
Periyodik sistemde, bir periyotta sağ tarafa doğru gidildikçe çekirdeğin çekim gücü artar, atom yarıçapı küçüldüğü için iyonlaşma enerjisi de genel olarak artar. Ancak bir periyottaki 2A ve 5A grubu elementlerinin kararlı katman-elektron dağılımından dolayı iyonlaşma enerjileri kendilerinden bir sonra gelen 3A ve 6A grubu elementlerinden daha büyüktür.(Yani bu gruplar küresel simetri gösterdikleri için büyüklerdir 3A ve 6A ya göre)
Kaynaklar
- Kimyabilimi. İyonlaşma Enerjisi. (3 Temmuz 2021). Alındığı Tarih: 3 Temmuz 2021. Alındığı Yer: | Arşiv Bağlantısı
