Ses-Ötesi (Ultrasonik) Savarlar, Sivrisinekleri Uzak Tutmaya Yarar Mı?
Mit-1: "Telefonuna şu uygulamayı kur, açık bırak! Ultrasonik bir sesle sivrisinekleri rahatsız edip uzak tutuyor!"
Mit-2: "Bizim ürünlerimizi kullanırsanız, sağlığınızı bozabilecek hiçbir kimyasal ilaca ihtiyaç duymaksızın, sadece ses ötesi dalgalarla sivrisineklerden kurtulabilirsiniz!"
Gerçek: Ses ötesi (ultrasonik) dalgaların sivrisinekleri rahatsız edebildiğine dair hiçbir güvenilir bilimsel çalışma bulunmamaktadır. Ultrasonik sivrisinek savarlar, muhtemelen hiçbir işe yaramayan para tuzaklarıdır.
Bilgi-1: Her yaz mevsimiyle birlikte sabit olarak hayatımıza dahil olan unsurlar vardır: Sivrsinekler ve tabii ki, sivrisineklere karşı alınan losyonlar, sivrisinek savıcı kokular ve hepsinden önemlisi, “ultrasonik sivrisinek savarlar” gibi... Lafı dolandırmayacağız: içeriğinde “kimyasal” olmadığı için daha “sağlıklı” olduğu iddiasıyla pazarlanan, “sadece ses” kullandığı için hiçbir biyolojik zararı olmadığı iddia edilen “ultrasonik sivrisinek savarların” işe yaradığına dair tek bir veri dahi bulunmuyor. Hatta bilim insanları konu hakkında oldukça net: ses ötesi frekanslarda titreşimler göndererek sivrisineklerin savuşturulabileceğini düşünmek tam bir “saçmalık”.
Bilgi-2: Ultrasonik sivrisinek savarlar (USS), birçok yetişkin kulağının duyamayacağı bir frekans olan 15 kHz (15 kilo-Hertz: saniyede 15.000 titreşim) frekansında ses yayarlar. Bu sesi biz duyamasak bile, sivrisinekler net bir şekilde duyabilirler. İddiaya göre, bu sesten rahatsız oldukları için, ses kaynağından uzak durmaya çalışırlar. Böylece insanlar da huzurla, hiçbir kokulu kimyasala ya da losyona maruz kalmadan rahat rahat uyuyabilirler. Bu senaryoyla ilgili tek sıkıntı var: hiçbir kısmı gerçek değil.
Bilgi-3: İlk olarak, sivrisineklerin 15 kHz frekanstaki seslerden uzak durduğuna dair yapılan akademik araştırmaların hiçbirinde sivrisinekler bu sesten uzak durmaya yönelik herhangi bir davranış göstermedi. Örneğin 2010 yılında bu sahada yapılmış 10 farklı araştırmayı bir arada ele alan bir makale yayınlandı ve sonuç olarak USS’nin “sivrisinekleri savmak konusunda hiçbir işe yaramadığı” ve “kullanımının tavsiye edilmemesi gerektiği” bildirildi.
Bilgi-4: Tabii bu işten para kazanan birçok insan ve kurum var. Bazı radyolar, müzik yayınlarının arka plan gürültüsü olarak 15 kHz ses titreşimleri gönderdiklerini, bu nedenle insanların uyurken radyoyu açık bırakabileceklerini iddia ediyorlar (ki USS çılgınlığı da aslında bu iddiayla başladı). Dolayısıyla bu bilimsel araştırmalar işlerine gelmiyor. USS’nin işlevsel olduğunu savunan bazı kişiler, bu sesin sivrisineklerin doğal avcısı olan helikopter böceklerinin kanat sesiyle aynı olduğunu, bu sayede işe yaradığını iddia ediyorlar. Evet, helikopter böcekleri sivrisineklerin doğal avcısı. Ancak hayır, bugüne kadar yapılan araştırmalarda kanatlarından yayılan titreşimlerin frekansının 20-170 Hz olduğu tespit edildi. Bu, iddia edilen 15.000 Hz’ten ortalamada 157 kat daha düşük bir frekans. Yani alakası bile yok. Uzun lafın kısası, eğer ki sivrisineklerden korunmak istiyorsanız hala tablet halindeki kokular veya aktif olarak avlayarak odaları sivrisineksiz tutmak en işlevsel çözüm gibi gözüküyor.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git- 14
- 9
- 1
- 1
- 1
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- W. Kremer. Ultrasound Mosquito Repellents: Zapping The Myth. (11 Aralık 2012). Alındığı Tarih: 23 Haziran 2018. Alındığı Yer: BBC | Arşiv Bağlantısı
- A. Tendler. Do Sonic Mosquito Repellents Work?. (5 Şubat 2014). Alındığı Tarih: 23 Haziran 2018. Alındığı Yer: Quora | Arşiv Bağlantısı
- A. Henry. Stop Wasting Money On Sonic Bug Repellants: They Don’t Work. (13 Ağustos 2012). Alındığı Tarih: 23 Haziran 2018. Alındığı Yer: Life Hacker | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/10/2024 12:30:32 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4138
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.