Protaktinyum
Protaktinyum Nedir? Özellikleri Nelerdir ve Nerelerde Kullanılır?
Writer's Reserve
- Periyodik Tablo
- Periyodik Cetvel
yazarlarınca hazırlandı.
Özellikler
Protaktinyum elementi, "Pa" sembolü ile gösterilmektedir. Periyodik cetvelin 7. periyodunun aktanitler grubunda yer almaktadır. Elementin atom numarası 91 ve atom ağırlığı ise 231.03588 olarak bilinmektedir. Erime noktası 1845 K (1572°C veya 2862°F) olarak ölçülmüştür; ancak kaynama noktası bilinmemektedir. Oda sıcaklığında katı fazda bulunmaktadır.[1] Katı bileşiklerde protaktinyum en çok +5 oksidasyon durumunda bulunmaktadır ancak +4, +3 ve +2 oksidasyon durumlarında da mevcuttur.
Protaktinyum elementi dövülebilir, parlak, gümüş-gri ve radyoaktiftir. Havada hızla kararmaz. 1,4 K'nin altındaki sıcaklıklarda süper iletkendir. Protaktinyumun 29 radyoizotopu keşfedilmiştir. Neredeyse tüm doğal olarak oluşan protaktinyum, 231Pa'dır ve yarılanma ömrü 32.700 yıldır. Ayrıca bir alfa yayıcıdır.
Bulunma Sıklığı ve Üretimi
Protaktinyum, doğal olarak oluşan en nadir ve en pahalı elementlerden biridir. Yerkabuğundaki ortalama protaktinyum konsantrasyonları tipik olarak trilyonda birkaç parça civarındadır; ancak bazı uranit cevheri yataklarında milyonda birkaç parçaya ulaşabilir. Zaire maden cevherleri yaklaşık 3 ppm protaktinyuma sahiptir. 1959 ve 1961'de, Büyük Britanya Atom Enerjisi Kurumu'nun, 12 aşamalı bir süreçle çıkardığı 125g %99.9 protaktinyum, dünyanın yıllarca tek metal stoğu olduğu açıklandı. Çıkarma, yaklaşık 500.000$'lık bir maliyetle 60 ton atık malzemeden yapıldı.[2] Protaktinyum elementi aşırı nadir olmasına rağmen, Dünya'nın biyosferinde çok küçük miktarlarda bulunabilir.[5]
Uygulama ve Kullanım Alanları
Bulunma zorluğu, yüksek radyoaktivitesi ve toksisitesi nedeniyle, şu anda temel bilimsel araştırma dışında protaktinyum için hiçbir kullanım alanı bulunmamaktadır.
Tarihi
Protaktinyum, ilk olarak 1913'te uranyumun bozunma zincirini incelerken Kasimir Fajans ve OH Göhring tarafından tanımlandı. Buldukları spesifik izotop, protaktinyum-234 yaklaşık 1.17 dakikalık bir yarı ömre sahiptir. Protaktinyumun varlığı, 1918'de başka bir izotop olan protaktinyum-231'in bağımsız olarak keşfedildiği ve iki bilim insanı grubu tarafından (Almanya'dan Otto Hahn ve Lise Meitner ile İngiltere'den Frederick Soddy ve John Cranston tarafından) incelendiğinde doğrulandı. Protaktinyum ilk olarak 1934 yılında Aristid V. Grosse tarafından izole edilmiştir. Protaktinyum, uranyum cevherlerinde çok küçük miktarlarda bulunan nadir, zehirli ve pahalı bir elementtir.[2]
Etimolojisi
Protaktinyum elementinin adı, "ilk" anlamına gelen Yunanca protos ve aktinyumdan gelir. Gerçekte, "aktinyumun ebeveyni" anlamına gelir; çünkü aktinyum, protaktinyumun radyoaktif bozunmasının bir ürünüdür.[3]
Önlem ve Güven
Protaktinyumun bilinen herhangi bir biyolojik rolü yoktur. Protaktinyum; vücuda yiyecek, su veya hava yoluyla alınılabilir. Protaktinyum solunduğunda, bileşiğin çözünürlüğüne bağlı olarak önemli bir oranda akciğerlerden ve kandan diğer organlara geçebilir. En önemli sağlık sorunu, iskelet, karaciğer ve böbreklerde biriken protaktinyum tarafından yayılan iyonlaştırıcı radyasyondan kaynaklanan kanserdir.[4]
İlginç Bilgiler ve Diğer
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
6
-
2
-
2
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- ^ JLAB Science Education. It's Elemental - The Element Protactinium. Alındığı Tarih: 6 Şubat 2021. Alındığı Yer: JLAB Science Education | Arşiv Bağlantısı
- ^ a b PubChem. Protactinium | Pa (Element) - Pubchem. Alındığı Tarih: 6 Şubat 2021. Alındığı Yer: PubChem | Arşiv Bağlantısı
- ^ Live Science. Facts About Protactinium. (17 Eylül 2013). Alındığı Tarih: 6 Şubat 2021. Alındığı Yer: Live Science | Arşiv Bağlantısı
- ^ Lenntech. Protactinium (Pa) - Chemical Properties, Health And Environmental Effects. Alındığı Tarih: 6 Şubat 2021. Alındığı Yer: Lenntech | Arşiv Bağlantısı
- ^ American Elements: The Materials Science Company. Protactinium (Pa). Alındığı Tarih: 6 Şubat 2021. Alındığı Yer: American Elements: The Materials Science Company | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 26/04/2024 10:10:52 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10106
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
