Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Protaktinyum

Protaktinyum Nedir? Özellikleri Nelerdir ve Nerelerde Kullanılır?

1 dakika
1,717
Protaktinyum Writer's Reserve
Protaktinyum örneği
Evrim Ağacı Akademi: Periyodik Cetvel ve Elementler Yazı Dizisi

Bu yazı, Periyodik Cetvel ve Elementler yazı dizisinin 91. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Hidrojen" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Özellikler

Protaktinyum elementi, "Pa" sembolü ile gösterilmektedir. Periyodik cetvelin 7. periyodunun aktanitler grubunda yer almaktadır. Elementin atom numarası 91 ve atom ağırlığı ise 231.03588 olarak bilinmektedir. Erime noktası 1845 K (1572°C veya 2862°F) olarak ölçülmüştür; ancak kaynama noktası bilinmemektedir. Oda sıcaklığında katı fazda bulunmaktadır.[1] Katı bileşiklerde protaktinyum en çok +5 oksidasyon durumunda bulunmaktadır ancak +4, +3 ve +2 oksidasyon durumlarında da mevcuttur.

Protaktinyum elementi dövülebilir, parlak, gümüş-gri ve radyoaktiftir. Havada hızla kararmaz. 1,4 K'nin altındaki sıcaklıklarda süper iletkendir. Protaktinyumun 29 radyoizotopu keşfedilmiştir. Neredeyse tüm doğal olarak oluşan protaktinyum, 231Pa'dır ve yarılanma ömrü 32.700 yıldır. Ayrıca bir alfa yayıcıdır.

Bulunma Sıklığı ve Üretimi

Protaktinyum, doğal olarak oluşan en nadir ve en pahalı elementlerden biridir. Yerkabuğundaki ortalama protaktinyum konsantrasyonları tipik olarak trilyonda birkaç parça civarındadır; ancak bazı uranit cevheri yataklarında milyonda birkaç parçaya ulaşabilir. Zaire maden cevherleri yaklaşık 3 ppm protaktinyuma sahiptir. 1959 ve 1961'de, Büyük Britanya Atom Enerjisi Kurumu'nun, 12 aşamalı bir süreçle çıkardığı 125g %99.9 protaktinyum, dünyanın yıllarca tek metal stoğu olduğu açıklandı. Çıkarma, yaklaşık 500.000$'lık bir maliyetle 60 ton atık malzemeden yapıldı.[2] Protaktinyum elementi aşırı nadir olmasına rağmen, Dünya'nın biyosferinde çok küçük miktarlarda bulunabilir.[5]

Uygulama ve Kullanım Alanları

Bulunma zorluğu, yüksek radyoaktivitesi ve toksisitesi nedeniyle, şu anda temel bilimsel araştırma dışında protaktinyum için hiçbir kullanım alanı bulunmamaktadır.

Tarihi

Protaktinyum, ilk olarak 1913'te uranyumun bozunma zincirini incelerken Kasimir Fajans ve OH Göhring tarafından tanımlandı. Buldukları spesifik izotop, protaktinyum-234 yaklaşık 1.17 dakikalık bir yarı ömre sahiptir. Protaktinyumun varlığı, 1918'de başka bir izotop olan protaktinyum-231'in bağımsız olarak keşfedildiği ve iki bilim insanı grubu tarafından (Almanya'dan Otto Hahn ve Lise Meitner ile İngiltere'den Frederick Soddy ve John Cranston tarafından) incelendiğinde doğrulandı. Protaktinyum ilk olarak 1934 yılında Aristid V. Grosse tarafından izole edilmiştir. Protaktinyum, uranyum cevherlerinde çok küçük miktarlarda bulunan nadir, zehirli ve pahalı bir elementtir.[2]

Etimolojisi

Protaktinyum elementinin adı, "ilk" anlamına gelen Yunanca protos ve aktinyumdan gelir. Gerçekte, "aktinyumun ebeveyni" anlamına gelir; çünkü aktinyum, protaktinyumun radyoaktif bozunmasının bir ürünüdür.[3]

Önlem ve Güven

Protaktinyumun bilinen herhangi bir biyolojik rolü yoktur. Protaktinyum; vücuda yiyecek, su veya hava yoluyla alınılabilir. Protaktinyum solunduğunda, bileşiğin çözünürlüğüne bağlı olarak önemli bir oranda akciğerlerden ve kandan diğer organlara geçebilir. En önemli sağlık sorunu, iskelet, karaciğer ve böbreklerde biriken protaktinyum tarafından yayılan iyonlaştırıcı radyasyondan kaynaklanan kanserdir.[4]

İlginç Bilgiler ve Diğer

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Periyodik Cetvel ve Elementler Yazı Dizisi

Bu yazı, Periyodik Cetvel ve Elementler yazı dizisinin 91. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Hidrojen" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
18
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 6
  • Tebrikler! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Muhteşem! 1
  • Bilim Budur! 1
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/11/2024 18:22:55 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10106

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Göz
Fil
Mitler
Hominid
Sinirbilim
İklim Değişikliği
Karar Verme
Veri Bilimi
Charles Darwin
Hayvan Davranışları
Kanıt
Maske Takmak
Entomoloji
Kimya
Kırmızı
Kurt
Kelebek
Astronomi
Etimoloji
Yılan
Protein
Geometri
Arkeoloji
Pandemik
Atom
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
C. Yazıcı, et al. Protaktinyum. (25 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 5 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/10106
Yazıcı, C., Bakırcı, Ç. M. (2021, January 25). Protaktinyum. Evrim Ağacı. Retrieved November 05, 2024. from https://evrimagaci.org/s/10106
C. Yazıcı, et al. “Protaktinyum.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 25 Jan. 2021, https://evrimagaci.org/s/10106.
Yazıcı, Cansu. Bakırcı, Çağrı Mert. “Protaktinyum.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, January 25, 2021. https://evrimagaci.org/s/10106.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close