Göklerin Efendileri Uçan Sürüngenler!

Onlar göklerin efendisi, onlar uçan sürüngenler...

Nerede ise, 150 milyon yıl boyunca uçtular. Kimi onları ejderhalara benzetir. Bu yanlış bir benzetmedir; çünkü ejderhalar yarasa kanatlıdır, ateş saçarlar, sonuçta efsanevidirler. Diğer yandan, H. sapiens bakış açısı ile şekillendirilmişlerdir.

Onlar kuş değildir, yarasa da değildir. Onlar böceklerden sonra, ilk uçan varlıklardır. Kuşlar henüz yok, gökyüzü tamamen onların.

Vücudlarını gördüğünüz zaman, bu kırık şemsiyeler (zevksiz durmayan bir benzetme) nasıl olur da uçar demekten kendinizi alamazsınız.

Nasıl geliştikleri hakkında çok net bilgimiz yok; yalnız öne sürülen birkaç soru işareti ile süslenmiş açıklamalardan ibaret durumdayız. Emin olduğumuz bir konu var ise, o da, evrildikten sonra yine evrimin itici güçleri ile tüm dünyaya yayıldıklarıdır. 

Kimi diş dolu çenelere sahiptir. Kimi kısa, kimi uzun kuyrukludur. Kimi serçe büyüklüğünde, kimi devasadır; çoğunda ise tüy ve çıkıntılar var.

Uçmak önemlidir; ama uçmayı mükemmelleştirebilmek, onlar açısından, geleceği sağlıklı ve kalıcı garanti etmektir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor. Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak... Daha fazla göster

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Henüz açıklığa kavuşturabildiğimiz noktaları var. Uçmaları ise, birçok sır ile beraberinde geliyor.

Nasıl Uçuyorlar?

Almanya Solnhofen'da (Bavaria) 200 milyon yıl önce sığ bir göl vardı. Bu bölgede şu anda bir maden ocağı var. Bir fosil saptandı; o gün için çok farklı olduğundan tüm ilgiyi kendine çekmeyi başardı. 

Kimi bu bir ördek dedi, kimi ise hayır yüzüyor büyük ihtimalle penguen benzeri birşey dedi.

Georges Cuvier ise büyük bir keşife imza attı. Çenesinde, sadece sürüngenlerde görebileceğimiz, bir kemik buldu (artiküler ve kuadrat). Yeni sorular ise beraberinde geldi; Varanus komodoensis gibi bir varlık nasıl olur da uçar? G. Cuvier sırrı timsahın parmağında buldu. Fosildeki bu parmak uzadıkça uzamış. G. Cuvier fosile (1809) Pterodactylus adını vermiş; anlamı, parmak üstündeki kanat.

G. Cuvier fosile bakarak, nasıl uçmuş olabileceklerini hayalinde canlandırdı (siz de yapın, oldukça keyifli). 

Bunu daha iyi anlamak için, kuş ve yarasa kanadına göz atmakta fayda vardır. Kuşların dördüncü ve beşinci parmağı kaybolmuştur; ilk üç parmak ise daha uzundur. Bu parmaklar tüyler ile desteklenir. Yarasalar da ise, durum biraz daha farklıdır. Baş parmak serbest durur; diğer dört parmak uzayarak perdeyi denetler.

Uçan sürüngenlerde serçe parmak kaybolmuştur; ama yüzük parmağı aşırı derecede uzamıştır. Enteresanlığı ise, tüm kanadı tek bir parmağın desteklemesinden ileri gelir. Tek parmağı ile uçan, bir, sürüngen!

Bu Denli Ağır Bir Beden Uçuyor

Japonya Fukui Dinozor Müzesi'nden paleontolog Tai Kubo, Ueno Hayvanat Bahçesi'ndeki timsah, kaplumbağa, kertenkele ile kurbağalara ait 17 canlı türüne ait ayakizlerini inceledi. Ayrıca, ayakizi sahibi olan canlının ağırlığını kaydetti. Bireyin ön ve arka ayak büyüklükleri ile toplam ağırlığı arasında bir ilişkiyi saptadı. Daha sonra elde ettiği matematik modeli pterozorlara ait olan ayak izlerine uygulayarak sonuca ulaştı. Sonuç göz kamaştırıcı, kimi 145-150 kilograma kadar ulaşabilmiş!

Agora Bilim Pazarı

Kalkülüs: Eksiksiz Bir Ders - Öğrenci Çözüm Kılavuzu (Cilt 2)

• Boyut: 20 x 28
• Sayfa Sayısı: 348
• Basım: 7
• ISBN No: 9786053550501

Devamını Göster

₺310.00

Satın Al Tüm Ürünler

• Dış Sitelerde Paylaş

Bu ağırlık sadece süzülmüyor, bunu akrobasiye dökebiliyor; yani çok iyi uçmuşlar. Bunun cevabı ise, Fransa Toulouse'dan geldi. Burada fosilleşmiş ayak izleri var; şu an için inişi belgeleyen nadir bir kanıtımız. Bu öylesine önemli bir kanıt ki, uçuşun nasıl denetlendiğini de gösteriyor.

Fosil analizleri, uçuş esnasında başlarının öne ve aşağıya doğrultuda, rüzgara karşı rota belirler pozisyonda uçtuklarını gösteriyor. Burada akla gelen sorular ise, havada hangi eklem hareketi ani ve seri hareket sağlıyordu oluyor.

Yumurtluyorlar:

Cevap, Çin Yixian'dan geldi. Yumurta içinde fosilleşmiş bir uçan sürüngen. Bu çok önemli bir bulgudur. Yumurta, 3.6 santimetreye 6.3 santimetredir. Baş, diş ve arka beyin ve kafatası ile tam bir embriyo içerir.

Ne Zaman Uçtular?

Bu soru oldukça kafa karıştırıcıdır. Ya yumurtadan çıktıktan hemen sonra uçtular ya da belli bir büyüklüğe erişince uçtular. Bulunan yavruların bir kısmı yuvadan oldukça uzakta, derin su içinde fosilleşmiş vaziyette saptandı. Bu bulgu bir kısmının acemice uçtuğunu gösterse de, şu an için kanıtlar oldukça yetersizdir. Kısa süreli deneme uçuşları yapmış olabilirler ve bu esnada yakalandıkları fırtına onları suya devirmiş olabilir. Bu, geçici bir önermedir.

Beyin röntgenleri çekildi; bu devrim niteliğindedir. Röntgen sonuçları çarpıcı: 

Beyin uçuş esnasında göze, belli bir noktaya sabitlenme niteliği katmıştır. Bu nitelik, avlanmada oldukça gerekli ve önemli bir avantaj sağlar. İyi bir uçuş ve av için havadan da bilgi almanız gereklidir.

Zaten havada kalmak için kuşların ve yarasaların yapması gereken, can alıcı, birkaç hareket vardır. Buna kanat vuruşu denir. Bunu, yine kuvvetle muhtemel, uçan sürüngenler de yapmış olmalıdırlar.

Yerdeler:

Yerde oldukça beceriksizler. Kimi karın doyurmak için yere inmek zorundaydı. Göklerin efendileri şimdi, savunmasızlar.

Ne yediklerini anlamak için çenelere dikkat etmemiz gerekiyor. Çoğunda diş yok, leşçil olmaları da mümkün (bence kimi için kuvvetle mümkün). Kiminin ise, ağzında, elek tarzı bine yakın dişi var.

Sıcakkanlılık ya da Soğukkanlılık?

Moğolistan'dan bu soruyu aydınlatacak nitelikteki bir fosilin keşfi ile sarsıldık! Yaşayan tüm sürüngenler soğukkanlıdır; ama Moğolistan fosili bunu biraz değiştirdi. Bu uçan sürüngen fosilinin vücudunda da tüyler var.

Uçan sıcakkanlı diğer hayvanlar, uçmak için belli bir enerjiyi depolamak zorundadır. Depoladıkları bu enerjiyi, havada dengeli kullanmak kaydı ile uçarlar.

Uçmuşlar, süzülmüşler, süzmüşler, dalmışlar, aramışlar, leş yemişler; evet onlar uçan sürüngenler, onlar göklerin efendisi...