Obezitenin İrade Eksikliği ile İlgisi Olmadığı Gösterildi!
Storyblocks
Bu haber 3 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Obezite, anormal veya aşırı yağ birikimi olarak tanımlanan karmaşık, çok faktörlü ve büyük ölçüde önlenebilir olan kronik bir hastalıktır. Kilogram cinsinden ağırlığın, metre cinsinden boyun karesine (kg/m2) bölünmesiyle hesaplanan beden kütle indeksi (BKİ), obeziteyi sınıflandırmak için günümüzde en yaygın kullanılan kriterdir.[1] BKİ'si 30 kg/m2'ye eşit veya daha yüksek olan kişiler "obez" olarak sınıflandırılır.[2]
Obezitenin temel nedeni, artan enerji alımının ve azalan enerji harcamasının kombinasyonunun neden olduğu uzun vadeli bir enerji dengesizliğidir. Son 50 yılda obezite prevelansı dünya çapında pandemik boyutlarda artış göstermiştir.[3] Artışlar devam ederse, 2030 yılına kadar dünya yetişkin nüfusunun tahminen %38'inin fazla kilolu ve %20'sinin obez olması beklenmektedir.[4]
Obezite ile mücadelede bireylerin diyetlerine uyum göstererek ve besin alımlarını azaltarak, ek olarak fiziksel aktivitelerini arttırarak enerji açığı oluşturmaları, bu şekilde obezitenin çözüleceği düşünülmektedir. Fakat bu indirgeyici görüş, obezitesi olan bireylerin besin tercihlerinin altında yatan sosyoekonomik faktörleri yok sayabilmektedir.
Günümüzde sağlıklı besinler, daha maliyetlidir. Dolayısıyla düşük gelirli bireyler, daha ucuz olan sağlıksız besinlere yönelebilmektedir. Bu da obeziteyi içinden çıkılması güç bir halk sağlığı sorunu haline getirmektedir. Obezite pandemisinde birincil kaynağın bireyin irade eksikliği değil, insanların sağlıksız besinlere ulaşmasının daha kolay olduğu söylenebilir.[5]
Hastaların kendilerine sunulan tedavi yöntemleri için verilen talimatları ne ölçüde takip ettiği olarak tanımlanan uyum, başarılı sağlık sonuçları elde etmek için esastır ve uyumsuzluk çoğu tıbbi durum için birincil tedavi engelidir.[6] Diyete gösterilen uyum, istenilen kilo kaybına ulaşmada ve bunu koruyabilmekte önemli bir faktördür.[7]
Obezlerde İrade Eksikliği mi Var?
Obezitesi olan bireylerle zayıf bireyler arasında diyete gösterilen uyum açısından bir fark olup olmadığı, 2020 yılının Ağustos ayında yayınlanan bir çalışmada araştırılmıştır.[8] 6 haftalık diyet müdahalesinde, 23 zayıf katılımcıya sahip oldukları ağırlıklarını koruyacak kadar enerji içeren bir diyet verilmiştir. 27 obez katılımcının 19'una %35 enerji kısıtlı diyet verilirken, 8'ine ise ağırlıklarını koruyacak kadar enerji içeren diyet verilmiştir. Diyete uyum ve açlık skorları belirli ölçekler kullanılarak haftada iki kez olmak üzere değerlendirilmiştir.
Ağırlık düşüşü en çok, %35 enerji kısıtlı diyetle beslenen obez grupta görülmüştür. Fakat diyete uyum yüzdeleri ve açlık skorları açısından gruplar arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Sonuçlar, zayıf bireyler ile obezitesi olan bireyler arasında diyete uyum açısından bir fark olmadığını ve uyumun açlık ile ilişkili olmadığını göstermektedir.
Bu nedenle, diyete uyumsuzluğun irade eksikliğine bağlanarak obeziteye özgü olduğu inancı doğru değildir. Obezite, heterojenik ve birçok faktörden beslenen bir halk sağlığı sorunudur. İnsan sağlığını önceliğe alarak yapılan düzenlemelerle obezite önlenebilir bir hastalıktır.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
18
-
11
-
6
-
3
-
3
-
3
-
2
-
2
-
1
-
0
-
0
-
0
- ^ World Health Organization. (Rapor, 2000). Obesity: Preventing And Managing The Global Epidemic : Report Of A Who Consultation.
- ^ World Health Organization. Obesity And Overweight. (9 Haziran 2021). Alındığı Tarih: 27 Ocak 2022. Alındığı Yer: World Health Organization | Arşiv Bağlantısı
- ^ M. Blüher. (2019). Obesity: Global Epidemiology And Pathogenesis. Nature Reviews Endocrinology, sf: 288-289. doi: 10.1038/s41574-019-0176-8. | Arşiv Bağlantısı
- ^ K. Smith, et al. (2016). Obesity Statistics. Prim Care, sf: 121-135. doi: 10.1016/j.pop.2015.10.001. | Arşiv Bağlantısı
- ^ J. Stinson, et al. (2020). Is Dietary Nonadherence Unique To Obesity And Weight Loss? Results From A Randomized Clinical Trial. Obesity, sf: 2020-2027. doi: 10.1002/oby.23008. | Arşiv Bağlantısı
- ^ R. Haynes, et al. (2008). Interventions For Enhancing Medication Adherence. Cochrane Database of Systematic Reviews, sf: 2. doi: 10.1002/14651858.CD000011.pub3. | Arşiv Bağlantısı
- ^ M. Lemstra, et al. (2016). Weight Loss Intervention Adherence And Factors Promoting Adherence: A Meta-Analysis. Patient Prefer Adherence, sf: 1547-1559. doi: 10.2147/PPA.S103649. | Arşiv Bağlantısı
- ^ A. Akalın. Kapitalizm Dünyayı Besleyemiyor. (8 Mayıs 2021). Alındığı Tarih: 27 Ocak 2022. Alındığı Yer: Bilim ve Aydınlanma Akademisi | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 17:16:16 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/11395
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
