Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Mikro Uyku Nedir?

3 dakika
39,679
Mikro Uyku Nedir? Nattakorn Maneerat (Getty Images)
Podcast
7:55
Kaya Erdem Yılmaz
Seslendiren
63
  • İndir
  • Dış Sitelerde Paylaş
Tüm Reklamları Kapat

Sıkıcı bir filmin ortasında göz kapaklarınızın 1 veya 2 saniyeliğine kapandığı, başınızın önünüze düştüğü ve birdenbire sarsılarak kendinize geldiğiniz ve filmde az önce ne olup bittiği ile ilgili en ufak bir fikrinizin olmadığı o anları hiç yaşadınız mı? İşte o tatlı uykuya nasıl daldığınızı farketmediğiniz, tamamen normal olan ve yaklaşık 1 ila 15 saniye arasında gerçekleşen bu hafif uyku durumuna mikro uyku denmektedir.

Mikro uyku esnasında, bazı hallerde, gözleri açık durumda olsa bile kişi, bakışlarını belli bir noktaya sabitlemiş bir şekilde bakabilir ve çevreden gelen uyaranlara verdiği tepkinin süresinde düşüş olabilir. Ayrıca, uykuya dalıp gittiği anlarda etrafında ne olduğuna dair pek bir şey hatırlamayabilir.

Sebepleri Nelerdir?

Mikro uykunun sebeplerinden biri uykuyu yeterince alamamak ya da kalitesiz uyku uyumaktır. Yeterli uyku alamadığımızda beynimiz, bu uyku açığını kapatmak üzere gün içerisinde herhangi bir işin ortasında bizi uyumaya yönlendirebilir. Ayrıca, o an yapıyor olduğumuz işin tekdüze oluşu da diğer bir sebeptir. Örneğin, uzun süreler boyunca yaptığımız otoyolda araba kullanmak veya dikiş makinesinde dikiş dikmek gibi aktiviteler monoton hale gelmeye başladığında göz kapaklarımız ağırlaşabilir ve uyuma ihtiyacı hissedebiliriz.

Tüm Reklamları Kapat

Mikro Uyku Nasıl Meydana Gelir?

Normalde yemek yemek, konuşmak veya spor yapmak gibi sıradan bilinçli aktiviteleri yerine getirirken beynimiz beta dalgaları üretir. Mikro uyku sürecinden hemen önce "bilinçli" olan beyin, bu kısa uykuya geçerken beta dalgalarından, uykuyla veya dinginlik durumuyla ilişkili olan teta dalgalarına ani bir sıçrayış yapar.

Yapılan EEG ölçümleri sonucunda mikro uykunun, normal bir uyku döngüsünün 2. evresiyle benzerlik gösterdiği anlaşılmıştır. Uykunun 2. evresinde kalp hızı yavaşlar ve vücut ısısı düşer. Artık beyin derin uykuya geçmeye hazırdır. Ancak 2. evreden farklı olarak mikro uykudayken beynimiz, çevreden gelen uyaranlar neticesinde veya bazı sosyal koşullardan ötürü (sınavın ortasında uyumamak gerektiği gibi) derin uykuya geçiş yapamaz. Diğer bir ifadeyle, sanki uyumaya devam etmemesi gerektiğini biliyor gibidir. İşte, beyin uykuda olduğunu ama uyanması gerektiğini saniyeler sonra "anladığında" ani bir sarsılışla uyanırız.

Gelin, bu duruma bir de sinirbilimsel pencereden bakalım ve NeuroImage dergisinde yayımlanmış bir araştırmadan bahsedelim. Yapılan çalışmalarda mikro uyku deneyimleyen kişilerin uykuyu düzenlemekten sorumlu talamus adlı beyin bölgesinde bir etkinlik azalması olduğu, buna karşın dikkat vermeyle ve duyusal girdinin işlenmesiyle ilintili beyin bölgelerinde ise aktivite artışı olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, mikro uyku esnasında uyku ve uyanıklık ile ilişkili beyin bölgeleri arasında bir gerilim yaşandığı anlaşılmaktadır.

Mikro uykunun sebeplerinden biri uykuyu yeterince alamamak ya da kalitesiz uyku uyumaktır.
Mikro uykunun sebeplerinden biri uykuyu yeterince alamamak ya da kalitesiz uyku uyumaktır.
WKYT

Mikro Uykunun Evrimsel Avantajı Nedir?

Peki, uyku eksikliğini telafi amaçlı olduğu halde mikro uyku niçin kısa süreli ve hafif olmaktadır? Bunun bize evrimsel geçmişimizde getirisi ne olmuş olabilir? Şöyle ki: İnsanlar, aşina olmadıkları ortamlarda veya güvenliklerine tehdit oluşturabileceğini düşündükleri yerlerde (yabani hayvanların olduğu bir orman gibi) genellikle uyku ile uyanıklık arasında bir yerde olan daha hafif bir uyku uyurlar, bu da onların çevresel uyaranlara daha çabuk tepki vermelerini sağlar. Bu tarz bir uykunun, etraftaki yırtıcılara karşı bizi tetikte tutarak evrimsel geçmişimizde bize avantaj sağladığı aşikardır.

Tüm Reklamları Kapat

Tehlikeleri Nelerdir?

Evimizin koltuğu ya da yatağımız gibi rahat bir ortamda değil de dikkat vermenin hayati öneme sahip olduğu otoyolda araç sürmek veya iş makinası kullanmak gibi durumlarda saniyeler süren uyku dilimleri yaşıyorsak potansiyel tehlikeleri tahmin edebilirsiniz. Yine de yardımcı olması için şöyle bir örnek vermek isteriz. Diyelim ki saatte 70 km hızla gidiyorsunuz ve sadece 6 saniyeliğine şöyle bir içiniz geçmiş. Bu süre zarfında kabaca 120 metre yol (yaklaşık 1 futbol sahası uzunluğu kadar bir mesafe) kat etmiş olursunuz. Bir de bu süre zarfında trafik halindeyken neler yapmış olabileceğinize odaklanalım: Yan şeride kaymış, yolun karşı şeridine girmiş veya kırmızı ışıkta geçmiş olabilirdiniz.

Peki tehlikeli durumlara sebebiyet vermemek için mikro uykuyu nasıl önleriz? Çözümü çok basit: Uykumuzu yeterince almak... Ayrıca gün içerisinde kendimizi uykulu hissettiğimiz anlarda, dans etmek gibi fiziksel bir aktiviteyle meşgul olmak ya da parlak ışığın bulunduğu bir ortama geçmek de yardımcı olabilir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
187
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 40
  • Muhteşem! 17
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 16
  • Merak Uyandırıcı! 14
  • İnanılmaz 7
  • Bilim Budur! 5
  • Korkutucu! 2
  • Grrr... *@$# 1
  • İğrenç! 1
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 03/12/2024 04:51:55 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7593

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Kategoriler ve Etiketler
Tümünü Göster
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Botanik
Nöron
Maske Takmak
Göç
Risk
Astrofizik
Analiz
Önlem
Amerika
Damar
Kuvvet
Kalp
İmmünoloji
Kalori
Gelişim
Uzay Aracı
Nükleik Asit
Üreme
Sinir Hücresi
Teleskop
Kanıt
Nadir
Antarktika
Hız
Savaş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
A. Ş. Özdil. Mikro Uyku Nedir?. (18 Şubat 2019). Alındığı Tarih: 3 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7593
Özdil, A. Ş. (2019, February 18). Mikro Uyku Nedir?. Evrim Ağacı. Retrieved December 03, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7593
A. Ş. Özdil. “Mikro Uyku Nedir?.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, 18 Feb. 2019, https://evrimagaci.org/s/7593.
Özdil, Ayşegül Şenyiğit. “Mikro Uyku Nedir?.” Edited by Ayşegül Şenyiğit Özdil. Evrim Ağacı, February 18, 2019. https://evrimagaci.org/s/7593.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close