Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Memeliler Neden Bebekleri Öldürüyorlar?

Memeliler Neden Bebekleri Öldürüyorlar?
2 dakika
16,143
Tüm Reklamları Kapat

Science dergisinde yayınlanan bir makale, memeli türlerinde erkek bireylerin neden yabancı yavruları öldürdüğüne ve annelerin buna karşı aldığı yöntemlere değinirken, aynı zamanda farklı bakış açıları sunuyor.

Belgesellerde sıkça lafı geçen, dikkatli bir gözlemci iseniz doğada da rastgelebileceğiniz bir olay vardır: bazı hayvan türlerinde erkekler, kendilerine ait olmayan yavruları katlederler. Özellikle memelilerde çok yaygın olan bu olay bazı popülasyonlarda yüksek bebek ölümü oranlarının arkasındaki en temel neden olmaktadır. Örneğin, konunun aslan popülasyonlarındaki örneğini görmek için buradaki yazımızı okuyabilirsiniz.

Tüm Reklamları Kapat

Araştırmacıların uzun yıllardır ilgisini çeken bebek katliamının (infanticide) tam olarak nasıl oluştuğu ve nasıl bir amaçla yapıldığı hakkında çeşitli görüşler bulunmakta. Amaç konusunda öne sürülen yaygın bir fikir, erkeklerin kendilerinden olmayan bir bebeği bakmaya yanaşmadıkları ve dişiyi kendi bebeklerine anneliğe zorlamak (ve annenin doğumdan sonra acilen cinsel aktiviteye dönebilmesini sağlamak) için babası olmadıkları mevcut yavruları öldürdükleri yönündedir. Annenin doğumdan sonra cinselliğe hızlı bir şekilde dönüş yapabildiği türlerde bebek katliamı vakaları da nadiren görülmektedir. Science’ta yayınlanan yeni bir makale, bu yaygın fikir ile benzer bir doğrultuda yol izleyerek, bebek katliamı fenomeninin memeli sosyal sistemlerindeki cinsel çatışmaların bir sonucu olarak evrimleştiğini iddia etmekte.

İngiltere’nin Cambridge ve Fransa’nın Montpellier Üniversiteleri’nden araştırmacıların 260 memeli türü ile 5 yıllık bir süreçte gerçekleştirdiği çalışma, bebek katliamı hakkında ilginç bulguları bizlere sunuyor. Araştırmaya göre bebek katliamlarının büyük kısmı erkeklerin cinselliği tekelleştirebildikleri populasyonlarda görülüyor (Mesela oran olarak bir erkeğe üç dişinin düştüğü durumlar). Erkek ve dişi sayılarının eşit ya da yakın olduğu topluluklarda ise bu olay çok daha nadir.

Tüm Reklamları Kapat

Erkekler dişiler üzerinde bir doğum tekeli kurmak isterken dişilerin de buna karşı geliştirdiği mekanizmalar mevcut. Bu mekanizmalardan etki sahibi bir tanesi dişi çokeşliliği. Buna göre dişiler çiftleşme döneminde birden çok erkekle birlikte olması erkeğin bebek üzerinde sahipleniciliğini etkiliyor. Yavrunun kendinden mi olduğuna emin olamayan erkek bebeği öldürme riskine girmiyor. 

Araştırmacılar bu hipotezi test etmek için bebek katliamı oranları ve memeli türlerinin testis büyüklükleri arasındaki ilişkiyi değerlendirdiler. Neden testis boyutu? Çünkü bir türde testis/vücut büyüklüğü oranının yüksek olması o türün erkeklerinin hasımlarıyla yarışmak için sperm üretimin e daha çok sermaye harcadığının bir göstergesi sayılıyor. Buna göre dişinin birden çok erkekle çiftleştiği, erkekte de bu yarışta geri kalmamak için testis boyutlarının büyüyecek şekilde evrimleştiği türlerde bebek katliamı neredeyse tamamen siliniyor.

İlginç bulgulara sahip bu çalışma cinselliğin evrimi konusunda oldukça zihin açıcı fikirler vermekte. Dişinin doğurganlık döneminde çokeşliliğe (ya da tek bireye bağlı kalmayan bir cinsel hayata) yönelmesinin ardında gen havuzundan verimli döl toplama çabası olacağı genelde çok söylenegelir. Bu tarz evrimsel bir talebe ek olarak işin bir de yavruların güvenliğini sağlamak için geliştirilen, sosyal bir boyutunun olması da hayli ilgi çekici. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Teşekkür: Bu yazıyı hazırlayan Yiğit Kocagöz'a teşekkür ederiz.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
20
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 22
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 10
  • İnanılmaz 6
  • Merak Uyandırıcı! 5
  • Muhteşem! 1
  • Güldürdü 1
  • Üzücü! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Umut Verici! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • D. Lukas, et al. (2014). The Evolution Of Infanticide By Males In Mammalian Societies. Science, sf: 841-844. | Arşiv Bağlantısı
  • J. C. Mitani, et al. (2012). The Evolution Of Primate Societies. ISBN: 9780226531731. Yayınevi: University of Chicago Press.
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 00:37:23 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3014

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hızlı
Gezegen
Egzersiz
Yangın
Kuantum Fiziği
Diyet
Mavi
Antibiyotik
Balina
Evrim Tarihi
Genetik Değişim
İngiltere
Şiddet
Tür
Türlerin Kökeni
Hayatta Kalma
Gebelik
Doğal
Biyocoğrafya
Radyoaktif
Oyun
Astrofizik
Buz
İyi
Damar
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
E. Ağacı, et al. Memeliler Neden Bebekleri Öldürüyorlar?. (21 Kasım 2014). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/3014
Ağacı, E., Bakırcı, Ç. M. (2014, November 21). Memeliler Neden Bebekleri Öldürüyorlar?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/3014
E. Ağacı, et al. “Memeliler Neden Bebekleri Öldürüyorlar?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 21 Nov. 2014, https://evrimagaci.org/s/3014.
Ağacı, Evrim. Bakırcı, Çağrı Mert. “Memeliler Neden Bebekleri Öldürüyorlar?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, November 21, 2014. https://evrimagaci.org/s/3014.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close