Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Maske Takmak, Bir Salgının Yavaşlamasında Etkili Bir Yöntem Olabilir mi?

Maske Takmak, Bir Salgının Yavaşlamasında Etkili Bir Yöntem Olabilir mi?
5 dakika
7,394
  • Epidemiyoloji
Tüm Reklamları Kapat

Koronavirüs vakaları hızla artarken, Avrupa ve Kuzey Amerika'daki insanlar kendilerini korumak adına cerrahi maskelere koştu. Sağlık yetkilileri, sağlık personeli için sınırlı sayıda olan maskelerin tükenmesinden endişe ettiğinden insanları maske almaktan caydırmak için harekete geçti. Hatta ABD Kamu Sağlığı Dairesi Başkanı Jerome Adams 29 Şubat'ta, "Cidden, millet, artık maske almayın!" şeklinde başlayan bir tweet attı.

Dünya Sağlık Örgütü ve ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, yalnızca COVID-19 semptomları gösterenlerin ve bu kişilere bakanların maske takması gerektiğini söyledi.

Tüm Reklamları Kapat

Ancak Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi müdürlüğü de dahil olmak üzere bazı sağlık uzmanları, maske takmaktan caydırıcı tavsiyelerin doğru olmadığını düşünüyor.

Asya'nın bazı bölgelerinde sağlık yetkilileri, semptomları olup olmadığına bakılmaksızın, virüsün yayılmasını önlemek için tüm vatandaşları maske takmaya teşvik etti. Çekya'da ise alışık olmadığımız bir adım atıldı ve halka açık alanlarda burun ve ağzı kapamak zorunlu hale getirildi. Böylece halk, maske yapmaya/almaya mecbur kaldı.

Tüm Reklamları Kapat

Maske kullanımının yaygınlaşmasını savunan uzmanlar bile, bunun hastalığın yayılması üzerindeki etkilerinin oldukça az olacağını söylüyor. Hastanelerdeki ciddi kıtlığın ortasında maske satın almayı teşvik etmeye çekinenler de var. Ancak salgın uzadığı müddetçe, bazı sağlık uzmanları hükümetlerin maske almamaya yönelik mesajlarının yön değiştirmek zorunda kalacağını düşünüyor. Birmingham Üniversitesi'nde halk sağlığı uzmanı olan K. K. Cheng şöyle diyor:

Maskeler, kullanılmayan ama gerçekten yararlı olan bir halk sağlığı müdahalesi. Kendinizi korumak için değil. İnsanları, solunum borunuzdan çıkan damlacıklardan korumak için.

Cheng ve diğerleri; ne kadar maske kullanırlarsa kullansınlar, insanların sosyal mesafelendirme kuralına uyması ve koronavirüsün yayılmasını engellemek için mümkün olduğunca evde kalması gerektiğini vurguluyor. Çünkü insanlar dışarı çıkıp diğerleriyle etkileşime girdiğinde ister istemez tükürük, salya saçabiliyor. Cheng, şöyle diyor:

Amacım sizi korkutmak değil; ancak insanlar konuşurken, nefes alıp verirken, şarkı söylerken -hapşırmak veya öksürmek gerekmiyor-, bu damlacıklar ağızdan çıkıyor.

Michigan Üniversitesi'nde epidemiyolog olan Arnold Monto ise şöyle diyor:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Ağır akut solunum yetersizliği sendromu Koronavirüs 2'nin (SARS-CoV-2), havada asılı kalan küçük parçacıklar olan aerosollerde devam edebileceğine dair bazı kanıtlar olsa da, aerosol bulaşımı nadirdir. Çoğunlukla daha büyük damlacıklar tarafından yayılır ve standart cerrahi maskelerin bu tür bir iletim üzerinde oldukça az bir etkiye sahip olacağını biliyoruz. Maskeleri ancak başka araçlarla desteklediğinizde bir fark yaratabilirsiniz.

Diğer virüslere odaklanan randomize kontrollü çalışmalar, insanların maske takmasının enfeksiyonları azaltacağına dair bir bulguya ulaşamadı. Kısıtlı bir örnek evrenine sahip olsalar da, bu çalışmaların çoğunda insanlar tembih edilen düzeyde maske takmıyordu.

Hong Kong Üniversitesi'nde epidemiyolog olan Benjamin Cowling; bazı sağlık yetkililerinden gelen mesajlara rağmen, bir maskenin sağlıklı bir kişiyi enfekte olmaktan korumasının muhtemel olabileceğini söylüyor. Hem standart cerrahi maskelerin hem de daha koruyucu olan N95 maskelerinin sağlık çalışanlarında çeşitli solunum yolu enfeksiyonları önlediği görülmüştü; ancak iki tip maskeden hangisinin hangi enfeksiyon için uygun olacağı konusunda tartışmalar olmuştu. Cowling şöyle diyor:

Cerrahi maskelerin, sağlık çalışanları için gerçekten önemli olduğunu ancak halk için gerekli ve yararlı olmadığını iddia etmek hiç mantıklı değil.
SCMP

Maskelerin koruyucu özelliğinin hastanelerde daha iyi işleyebileceğini de dile getiriyor. Çünkü sağlık çalışanları maskeleri nasıl takacakları konusunda eğitim alıyor ve el yıkama gibi diğer önemli güvenlik önlemlerini almaya önem veriyor. Şöyle diyor:

Ortalama bir kişiye maskeyi nasıl doğru şekilde kullanacağı öğretilirse, bu ona toplulukta enfeksiyona karşı bir miktar koruma sağlayacaktır.

Ancak Cowling ve diğerlerine göre insanların maske takmasının en büyük yararı; sağlıklı kişileri korumak değil, zaten enfekte olmuş insanların hastalık yaymasını önlemektir. Hasta hisseden insanlar zaten dışarı çıkmamalı; ancak ilk çalışmalar gösteriyor ki hiç semptom göstermeyen kişiler farkında olmadan koronavirüsü yayabiliyor.

Temas izleme çalışmalarından (yakın zamanda enfekte olduğu doğrulanan biriyle etkileşime giren kişilerin sağlık durumlarının incelendiği sistem) elde edilen verilere göre, SARS-CoV-2 iletimlerinin yaklaşık yarısı enfekte olan kişi hiçbir semptom göstermeden önce meydana geliyor. Bazıları da virüsü bulaştırıyor ve hiç rahatsızlanmadan vücudundan atıyor. Monto şöyle diyor:

Tüm Reklamları Kapat

Kimin asemptomatik (hiç semptom göstermeyen) kimin presemptomatik (semptom öncesi hastalanan) olduğunu önceden bilebilseydim, maskeleri öncelik sırasına göre verirdim. Ne yazık ki, bunu bilmemize imkan yok.

Oxford Üniversitesi'nde epidemiyolog olan Elaine Shuo Fend şöyle diyor:

Sağlık yetkililerini maske "takmama" tavsiyelerine zorlayan en önemli durum maske sayısının sınırlı olması.

Takımı geçen hafta The Lancet'te çeşitli sağlık yetkililerin maske önerilerinin bir karşılaştırmasını yayınlamıştı. Bu nedenle, McMaster Üniversitesi'nde mikrobiyolog ve bulaşıcı hastalık uzmanı olan Mark Loeb şöyle diyor:

İnsanların dışarı çıkıp tıbbi maskeler ve N95'ler satın alıp sokakta takmasının sağlam bir halk sağlığı politikası olduğunu düşünmüyorum.

Bu maske kıtlığı, birçok ülkede "bez maskeni kendin yap" hareketlerini başlattı. Hastalık Kontrol Merkezleri diğer korumalardan yoksun sağlık çalışanları için bunun son çare olabileceğini söylüyor. Ancak bez maskeleri cerrahi maskelerle karşılaştıran ve ev yapımı maskeler için en iyi materyali hangisi olduğunu belirten titiz çalışmalar henüz yok.

Cheng, COVID-19 vakalarının pik noktası geçtikten ve sosyal mesafelendirme kısıtlamaları gevşetildikten sonra maskelerin ABD ve Avrupa için daha önemli olmasını bekliyor.

Yoğun bir New York sabahında metroda olduğunuzu düşünün. Herkes bir maske takarsa, bu durumun bulaşmayı azaltacağından eminim. Ancak bu durumun kesin işe yaradığını kanıtlayan bir çalışma göstermemi istemeyin benden.
Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
13
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 19
  • Merak Uyandırıcı! 5
  • Bilim Budur! 1
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 1
  • Grrr... *@$# 1
  • Muhteşem! 0
  • Güldürdü 0
  • İnanılmaz 0
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Science Magazine | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/06/2023 00:20:42 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8421

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Uygulama
Sinirbilim
2019-Ncov
Balina
Ağız Sağlığı
Böcekler
Ağız
Küresel
Böcek Bilimi
Meteor
Karanlık Madde
Fotoğraf
İyi
Endokrin Sistemi Hastalıkları
Işık Yılı
Ses Kaydı
Çekirdek
Aşılar
Genel Halk
Kırmızı
Virüsler
İspat Yükü
Alkol
Göç
Epigenetik
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Kötü Bilim: Bazıları Bilimi Nasıl Kötüye Kullanıyor?
Kötü Bilim: Bazıları Bilimi Nasıl Kötüye Kullanıyor?
Gelecekte İnsan Neye Evrimleşecek?
Gelecekte İnsan Neye Evrimleşecek?
Bilgisayar, 1 ve 0'ın Ne Olduğunu Nereden Biliyor?
Bilgisayar, 1 ve 0'ın Ne Olduğunu Nereden Biliyor?
Tüm Sürüngenler Omurgalıysa, Kaplumbağaların Omurgası Nerede?
Tüm Sürüngenler Omurgalıysa, Kaplumbağaların Omurgası Nerede?
Arı Siyaseti ve Dans: Arı Demokrasisi Bize Neler Öğretir?
Arı Siyaseti ve Dans: Arı Demokrasisi Bize Neler Öğretir?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
K. Servick, et al. Maske Takmak, Bir Salgının Yavaşlamasında Etkili Bir Yöntem Olabilir mi?. (29 Mart 2020). Alındığı Tarih: 5 Haziran 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8421
Servick, K., Bozkurt, K., Bakırcı, Ç. M. (2020, March 29). Maske Takmak, Bir Salgının Yavaşlamasında Etkili Bir Yöntem Olabilir mi?. Evrim Ağacı. Retrieved June 05, 2023. from https://evrimagaci.org/s/8421
K. Servick, et al. “Maske Takmak, Bir Salgının Yavaşlamasında Etkili Bir Yöntem Olabilir mi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Kübra Bozkurt, Evrim Ağacı, 29 Mar. 2020, https://evrimagaci.org/s/8421.
Servick, Kelly. Bozkurt, Kübra. Bakırcı, Çağrı Mert. “Maske Takmak, Bir Salgının Yavaşlamasında Etkili Bir Yöntem Olabilir mi?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Kübra Bozkurt. Evrim Ağacı, March 29, 2020. https://evrimagaci.org/s/8421.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close