Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Mars'a Nükleer Bomba Atarak Dünyalaştırabilir (Terraforme Edebilir) miyiz?

5 dakika
40,444
Mars'a Nükleer Bomba Atarak Dünyalaştırabilir (Terraforme Edebilir) miyiz? Business Insider
Podcast
8:04
Kaya Erdem Yılmaz
Seslendiren 15 Mayıs
30
  • İndir
  • Dış Sitelerde Paylaş
Tüm Reklamları Kapat

İddia

Mars toprağında hapsolmuş aşırı miktarda karbondioksit vardır. Bu karbondioksit, nükleer bombaların ısısıyla açığa çıkacaktır. Yeterince yapay veya doğal Güneş füzyonu ile istediğiniz herhangi bir büyük kayayı Dünyalaştırabilirsiniz.

Gerçek mi?

Karışık
Karışık

Gerçek Taraflar

Mars toprağında ve kutuplarında karbondioksit gibi sera gazlarının bulunduğu ve bunların nükleer bombalar gibi yüksek termal güçlü bir bombanın patlaması halinde serbest kalacağı doğrudur.

Sahte Taraflar

Mars'ta bulunan sera gazlarının Kızıl Gezegen'i "Dünyalaştırmak" (yani terraforme etmek) için yeterli düzeyde değildir. Mars, güçlü ve insanlar için işlevsel bir atmosfere sahip olmak için ihtiyaç duyduğu gazları milyonlarca yıl önce kaybetmiştir.

İddianın Kökeni

Tesla ve SpaceX gibi firmaların başını çeken Elon Musk, ilk olarak Stephen Colbert isimli televizyon programcısının 2015 yılındaki bir yayınında Mars'a nükleer bombalar fırlatarak Dünyalaştırabileceğimiz fikrini duyurmuştu:

Tüm Reklamları Kapat

Daha sonradan bu fikirleri akademisyenlerce incelenip, mümkün olamayacağı kanısına varıldığında, Discover Magazine'in 2018 yılında yayınladığı bir makaleye Twitter üzerinden itiraz etmiş ve en yukarıda yer verdiğimiz cümleleri sarf etmişti:

Discover Magazine bu ve benzeri geri bildirimler üzerine gezegen bilimleri, Mars jeolojisi ve terreformasyon konularında uzman daha çok isme konuyu danışmış, hepsi ortak bir şekilde bunun mümkün olmadığını söylediğinde, Musk daha da sinirlenerek "Öyle mi? Ben de sizin uzmanlarınızı görüyorum ve 1 adet Chris McKay ile artırıyorum." demişti. Ek olarak, Robert Zubrin ve Chris McKay'in bunun mümkün olabileceğini iddia ettikleri bir 1993 makalesinin bağlantısını atmıştı.

Son olarak Ağustos 2019'da Musk, aynı fikri yeniden gündeme getirmişti. Ancak bu defa ek olarak bir de bu konuyla ilgili ön tarafında Nuke Mars (Mars'ı Nükleerleyin) yazan bir tişört satacağını ilan etti:

Bilgiler

Terraformasyon, bir gezegenin Dünya-benzeri bir atmosfere sahip olacak şekilde insan müdahalesiyle değiştirilmesi demektir. Bu konuyla ilgili ilginç filmlerden biri olan Marslı'yı burada bilimsel olarak incelemiştik. Bu yöntemlerden birisi, kayalık bir gezegenin termonükleer bombalar denen güçlü füzelerle bombalanarak, kayaları içine hapsolmuş gazları serbest bırakmak ve yeniden bir atmosfer yaratmaktır.

Tüm Reklamları Kapat

1993 yılında yapılan bazı çalışmalar, Mars'ı Dünyalaştırmak için yeterince sera gazı bulunduğunu ileri sürmekteydi. Örneğin Mars ile ilgili en tutkulu projelerden biri olan İnsanlık Mars'a projesinin başındaki (bu yazımızı mutlaka okuyun) Robert Zubrin, şöyle diyor:

Yazdığımız makale, Mars'ın terraforme edilebileceğini gösteriyor. Pozitif geri bildirim döngüsü yaratmak mümkün: Mars'ı CF4 gazıyla sadece birkaç derece ısıtırsak, Mars toprağına hapsolmuş CO2 açığa çıkacaktır. Bu, Mars'ı daha da ısıtacak ve daha da çok CO2 çıkmasına neden olacaktır. Bu da, giderek hızlanan bir sera etkisi yaratacaktır. Jakowski'nin iddiasının aksine ihtiyacımız olan miktarda karbondioksit Mars'ta bulunmaktadır. Eğer Mars toprağı kütlece sadece %1 oranında karbondioksit içeriyorsa, üst 200 metrelik katmanda Mars'a 300 milibar (5 psi) basınca sahip bir atmosfer verecek kadar sera gazı bulunuyor demektir. Bu, Skylab veya Everest Dağı'nda bulunan basınç kadardır. Böylesi bir Mars'ta uzay kıyafetlerine gerek bile olmazdı!

Zubrin'in Twitter'da hatalı bir şekilde "Jakowski" olarak bahsettiği kişi, Ağustos 2018'de Nature Astronomy dergisinde Mars'ı Terraforme Etmek İçin Gereken Karbondioksit Envanteri başlıklı bir makaleye imza atan, Kolorado Üniversitesi Atmosferik ve Uzay Fiziği Laboratuvarı'ndan ve Jeolojik Bilimler Bölümü profesörlerinden Bruce M. Jakosky'dir. Kuzey Arizona Üniversitesi Fizik ve Astronomi Bölümü'nden Christopher S. Edwards ile yazdıkları makalede, son dönemde Mars'a gönderilen araçlan ve bu araçlardan gelen veriler incelenerek Mars'ı terraforme etmek için yeterli gaz olup olmadığı incelenmektedir. Makalenin yazarlarının sonucu, Elon Musk ve ona destek olan bilim insanlarının vardığı sonucun zıttıdır:

[Mars Atmosfer ve Uçucu Evrim Probu, Mars Ekspres uzay aracı, Mars Keşif Aracı ve Mars Odyssey Uzay Aracı'ndan gelen] veriler, Mars'ta yeterli miktarda sera gazı etkisi yaratacak kadar karbondioksit kalmadığını göstermektedir. Dahası, var olan karbondioksitin de büyük bir kısmı erişilemez bölgelerdedir ve kolaylıkla harekete geçirilmesi mümkün olmayabilir. Sonuç olarak, Mars'ın günümüzdeki teknoloji ile terraforme edilmesi mümkün değildir.

Makalede, Mars'ta kalan karbondioksit envanteri şöyle özetlenmektedir:

  • Uzaya kaybedilen: 0.5 bar
  • Kutup buzları: 0.006 bar
  • Yüzeye yakın karbonatlar: 0.012-0.150 bar
  • Kutup/regolit klatratları: << 0.150 bar
  • Regolitler içine hapsolmuş: < 0.4 bar
  • Harekete geçirilebilir toplam karbondioksit: ~0.02 bar
  • Erişilemez rezervuarlar (derin karbonatlar): ~1 bar
  • Mars'ta kalan toplam karbondioksit miktarı: ~1 bar

Erişilebilir ve dolayısıyla teknik olarak harekete geçirilebilir tüm karbondioksit, uzaya hiçbir kayıp olmaksızın atmosfere konulabilseydi bile sadece 0.02 bar (20 milibar) basınca sahip bir atmosfer elde ederdik. Bu, 2000 Pascal basınca eşittir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.

Kreosus

Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.

Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.

Patreon

Patreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.

Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.

YouTube

YouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.

Diğer Platformlar

Bu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.

Giriş yapmayı unutmayın!

Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

Dünya'nın yüzeyindeki atmosferik basınç, yerden yükseldikçe azalır. 15 santigrat derece sıcaklıkta, deniz seviyesinde basınç 101.325 Pascal civarındadır. Everest Dağı'nın tepesinde, -13 santigrat derecede basınç 27.254 Pascal civarında olacaktır. Yani deniz seviyesindekinden 3.7 kat düşüktür.

Ancak Nature Astronomy dergisindeki makalenin yazarlarının analizi doğruysa, 20 milibar basıncın Dünya'daki karşılığı, yerden 25.000 metre yüksekliktir. Bu yükseklik, yerdeki oksijenin sadece %2'sini barındıracak kadar yüksektir! Uzayın sınırı kabul edilen 100.000 metre sınırının halen altında olsa da, pratik olarak uzaydan pek bir farkı yoktur.

Elbette Mars'taki bütün karbondioksiti serbest bırakabilecek olsak işler değişebilirdi. Ancak bunun günümüzdeki termonükleer bombalarla veya diğer teknolojilerle yapılabilmesi mümkün değildir; çünkü söz konusu karbondioksit, bu bombaların etkilerinin erişebileceği derinliklerin çok ötesinde hapsolmuştur. İleri bir teknoloji ile Mars'ı karbondioksit salınımı yoluyla terraforme etmek mümkün olabilir; ancak bu, Elon Musk ve destekçilerinin iddia ettiği kadar basit bir şekilde, Kızıl Gezegen'i bombalamak suretiyle olmayacak gibi gözükmektedir.

Tabii bu mümkün olsaydı bile, Dünya'daki bütün nükleer bomba cephanesini kullanmamız gerekebilirdi; hatta bu bile yeterli olmayabilirdi. Böyle bir durumda, ABD ve Rusya gibi süpergüçlerin tüm nükleer bombalarını böyle bir proje için kullanmaya ve dolayısıyla bu cephaneliği tüketmeye ikna etmek politik bir imkansızlık gibi gözükmektedir. En azından yakın gelecek için benzer düzeyde imkansız gözüken alternatifler ise şöyle:

  • Dünya'dan Mars'a bol miktarda kloroflorokarbon (CFC) göndererek Mars'ta bir küresel iklim değişikliği tetiklemek,
  • Her zaman Mars'ın aydınlık olan tarafına bakacak dev bir ayna inşa ederek Güneş'ten gelen ışınların Mars'tan kaçmasına engel olarak küresel iklim değişikliği tetiklemek,
  • Mars'a insanlığın hiç denemediği derinlikte sondaj delikleri açılarak yer altına hapsolmuş bütün karbondioksiti açığa çıkarmaya çalışmak

Mars'ı Dünyalaştırmak teorik olarak mümkün. Ancak pratik imkansızlıkların boyutu, yeniden kullanılabilir roketlerin veya elektrikli arabaların çok, çok ötesinde... Bu ise bir hayal kırıklığı değil, Dünya dışı gezegenleri daha yakından tanımak ve oralara nasıl açılabileceğimizle ilgili daha fazla proje üretip, bu projeler uğruna daha çok çalışmak için daha da büyük bir motivasyon olmalı.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
144
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 95
  • Merak Uyandırıcı! 62
  • Umut Verici! 43
  • Bilim Budur! 37
  • Muhteşem! 33
  • İnanılmaz 27
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 22
  • Üzücü! 11
  • Grrr... *@$# 5
  • Güldürdü 4
  • Korkutucu! 2
  • İğrenç! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/12/2024 17:20:22 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/498

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Doğal
Kıl
Kadın Sağlığı
Mitler
Tarih
Uluslararası Uzay İstasyonu
Kuyrukluyıldız
Neandertaller
Cinsel Yönelim
Gen
Entropi
Korona
Hız
Lazer
Bağırsak
Arkeoloji
Şehir Hastanesi
Darwin
Psikiyatri
Diş
Eşeyli Üreme
Virüsler
Üreme
Viroloji
Eğitim
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Mars'a Nükleer Bomba Atarak Dünyalaştırabilir (Terraforme Edebilir) miyiz?. (20 Ağustos 2019). Alındığı Tarih: 21 Aralık 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/498
Bakırcı, Ç. M. (2019, August 20). Mars'a Nükleer Bomba Atarak Dünyalaştırabilir (Terraforme Edebilir) miyiz?. Evrim Ağacı. Retrieved December 21, 2024. from https://evrimagaci.org/s/498
Ç. M. Bakırcı. “Mars'a Nükleer Bomba Atarak Dünyalaştırabilir (Terraforme Edebilir) miyiz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 20 Aug. 2019, https://evrimagaci.org/s/498.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Mars'a Nükleer Bomba Atarak Dünyalaştırabilir (Terraforme Edebilir) miyiz?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, August 20, 2019. https://evrimagaci.org/s/498.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close