Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Lenski'nin Uzun Dönem Evrim Deneyi 1988'den Beri Devam Ediyor!

Lenski'nin Uzun Dönem Evrim Deneyi 1988'den Beri Devam Ediyor! Quanta Magazine
3 dakika
8,577
Tüm Reklamları Kapat

Lenski Deneyi, ya da daha teknik adıyla Escherichia coli Uzun Dönem Evrim Deneyi Projesi (LTEE), evrimin laboratuvarda gözlenebileceğini bizlere gösteren, evrimin tartışılmaz bir gerçek olduğunu bilimsel olarak ortaya koyan sayısız araştırma ve çalışmadan sadece bir tanesidir. Ancak önemi, uzun dönem bir deney olmasından ötürü evrime dair kavrayışımızı, bilgilerimizi ve öngörülerimizi geliştiren bir niteliği olmasıdır. Deneyle ilgili bazı temel bilgileri edinmek için buraya tıklayabilir veya kitabımızı edinebilirsiniz.

1988 yılında, Michigan Eyalet Üniversitesi'nde sadece 12 deney kabındaki E. coli bakterileri, 2013 yılı itibariyle toplamda 58.000'den fazla nesil geçirmişlerdir ve deney halen sürmektedir. Deneyde, her 500 nesilde bir bakteri popülasyonları dondurularak, tıpkı gerçek fosillerin evrimin bazı kesitlerini bize göstermesi gibi, "fosil kaydı" da elde edilmektedir. Lenski ve ekibi, belirli aralıklarla deneyiyle ilgili sonuçları rapor olarak bilim camiasına iletmektedir. Science dergisinde yayımlanan son rapor, oldukça ilginç bilgilere yer vermektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Lenski ve arkadaşları raporda, bakterilerin bulunduklara ortama adapte olmaları konusunda herhangi bir üst sınır tespit edemediklerini, evrimin sürekli olarak devam ettiğini belirmektedirler. Yani ortam değiştikçe, bakteriler de sürekli olarak, seçilim baskısı altında, ortama adapte olmayı sürdürmektedir. Santa Cruz'da bulunan Kaliforniya Üniversitesi'nden John Thompson, şunları söylemektedir:

Bu raporda verilen sonuçlar, canlıların bulundukları ortama adapte olabilmeleri için bizim sandığımızdan da fazla yöntemi olduğunu göstermektedir.

Lenski ve arkadaşları, deneyin son 25 yılında, toplamda 41 farklı zamanda dondurulmuş bakterileri yeniden hayata döndürerek bu canlılardan yeni popülasyonlar yaratmışlardır. Bu nesilleri, günümüzdeki torunlarıyla bir araya koyarak, evrimsel uyum başarılarını gözlemişlerdir. Bu şekilde yürütülen araştırmada görülmüştür ki, 40.000'inci nesil ile 50.000'inci nesil arasında, ortama uyum başarısında %3'lük bir artış yaşanmıştır.

Tüm Reklamları Kapat

Araştırmacılar, bir bilgisayar modeli kullanarak bu deneyin 2.5 milyar yıl boyunca sürecek olsa neler olabileceğini anlamaya çalışmışlardır ve bilgisayar modeli de, evrimin herhangi bir üst sınırını tespit edememiştir. Almanya'daki Cologne Üniversitesi'nden Joachim Krug, The Scientist dergisine şunları söylemektedir:

Evrimde her zaman tamir edilecek bir şeyler vardır. Dolayısıyla yapıları biraz daha iyi hale getirmenin her zaman bir yolu vardır.

Deney, bizlere evrimle ilgili çok önemli bilgiler vermektedir. Sanılanın aksine evrim, bir bakterinin bir kediye dönüşmesi değildir. Evet, evrimsel süreç içerisinde bakteriler gibi ilkel canlılardan başlayan organizmalar, kedilerin de, köpeklerin de, insanların da ortaya çıkmasına neden olmuştur, bu doğru. Ancak buna neden olan şartların ve sürelerin laboratuvarda birebir uygulanması imkansızdır. En ufak bir parametre değişikliği, canlının evriminde öngörülemez değişimlere neden olabilir. Bu sebeple, araştırmacılar böyle bir evrimsel değişimi gözlemeyi beklemezler; zira buna kimsenin ömrü yetmeyecektir. 80 yıllık insan ömrü, hatta 200.000 yıllık Homo sapiens varlığı, 3.8 milyar yıldır süren evrim için dillendirmeye bile değmeyecek süre dilimleridir.

Ancak araştırmalarda gözlenen, son derece nettir: Canlılar, bulundukları ortama adapte olurlar. Bu ortama adapte olabilmek için, yapıları değişmek zorundadır: Fizyolojileri değişir, anatomileri değişir, davranışları değişir... Bunların hepsi bir araya geldiğinde, belli bir süre geçtikten sonra canlılar o kadar farklılaşır ki, belki dıştan bakıldığında halen atasal türle aynı yapıdaymış gibi gözükse de, tamamen yeni bir canlı formu evrimleşmiştir. İşte evrim, bu şekilde ilerler. Bunu, 3.8 milyar yıl gibi akıl almaz sürelere vurduğunuzda, basit bir bakteriden, insan gibi karmaşık canlıların ve T-Rex gibi acımasız yırtıcıların ve orkide gibi renkli bitkilerin nasıl evrimleşmiş olabileceğini görebilirsiniz. Üstelik, geçtiğimiz günlerde yapılan ve Evrim Ağacı olarak haberini yaptığımız şu araştırmanın da gösterdiği gibi, bazen çok zormuş gibi gelen evrimsel değişimler (örneğin tek hücreliliğin çok hücreliliğe evrimi), sadece birkaç nesilde bile mümkün olabilir ve çok hızlı bir şekilde popülasyonlar beklenmedik özellikler evrimleştirebilir.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Lenski'nin çalışmalarının sonuçları, bilim camiasında heyecanla karşılanmakta ve devamı merakla beklenmektedir. 

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
6
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Merak Uyandırıcı! 9
  • Tebrikler! 6
  • Bilim Budur! 4
  • İnanılmaz 3
  • Muhteşem! 2
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Güldürdü 2
  • Umut Verici! 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/09/2023 07:43:47 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1668

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Nükleer Enerji
Etimoloji
Periyodik Tablo
Nöron
Uydu
Sinir Hücresi
Çocuklar
Enzim
Çocuklar İçin Bilim
Tehlike
Kırmızı
Yiyecek
Koaservat
Sinir
Adaptasyon
Aslan
Okyanus
Wuhan
Değişim
Kalıtım
Oyun
Klinik Mikrobiyoloji
Yapay Seçilim
Teori
Renk
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Plasebo Etkisi Gerçek mi?
Plasebo Etkisi Gerçek mi?
Tek Bir Takviye ile Bebekleri Kurtarın!
Tek Bir Takviye ile Bebekleri Kurtarın!
İnsan Bebekleri Neden Bu Kadar Aciz?
İnsan Bebekleri Neden Bu Kadar Aciz?
42 Milyon Dolarlık Saat Ne İşe Yarayacak?
42 Milyon Dolarlık Saat Ne İşe Yarayacak?
"Marslı" Filmindeki Gerçek Gözyaşları!
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Lenski'nin Uzun Dönem Evrim Deneyi 1988'den Beri Devam Ediyor!. (19 Kasım 2013). Alındığı Tarih: 22 Eylül 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/1668
Bakırcı, Ç. M. (2013, November 19). Lenski'nin Uzun Dönem Evrim Deneyi 1988'den Beri Devam Ediyor!. Evrim Ağacı. Retrieved September 22, 2023. from https://evrimagaci.org/s/1668
Ç. M. Bakırcı. “Lenski'nin Uzun Dönem Evrim Deneyi 1988'den Beri Devam Ediyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 19 Nov. 2013, https://evrimagaci.org/s/1668.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Lenski'nin Uzun Dönem Evrim Deneyi 1988'den Beri Devam Ediyor!.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, November 19, 2013. https://evrimagaci.org/s/1668.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close