Küçük semender (Lissotriton vulgaris)
- Bilimsel Adı Lissotriton vulgaris
- Halk Arasındaki Türkçe Adı Küçük semender
- Halk Arasındaki İngilizce Adı The Smooth Newt
- Üst Alan (Superdomain) Neomura
- Tip (Type) Ökaryotlar (Eukaryota)
- Alem (Kingdom) Hayvanlar (Animalia)
- Alt Alem (Subkingdom) Gerçek Dokulular (Eumetazoa)
- Tip (Type) Parahoxlu Hayvanlar (Parahoxozoa)
- Klad Bilateria
- Klad Nephrozoa
- Üst Şube (Superphylum) İkincil Ağızlılar (Deuterostomia)
- Şube (Phylum) Kordalılar (Chordata)
- Klad Olfactores (Olfactores)
- Alt Şube (Subphylum) Omurgalılar (Vertebrata)
- Aşağı Şube (Infraphylum) Gerçekçeneliler (Gnathostomata)
- Klad Teleostomi
- Klad Euteleostomi
- Klad Sarcopterygii
- Klad Dipnotetrapodomorpha
- Klad Tetrapodomorpha
- Klad Eotetrapodiformes
- Klad Elpistostegalia
- Klad Stegocephali
- Üst Sınıf (Superclass) Dört Bacaklılar (Tetrapoda)
- Klad Batrachomorpha
- Sınıf (Class) Amfibiyenler (Amphibia)
- Takım (Order) Semenderler (Urodela)
- Tür (Species) Küçük semender (Lissotriton vulgaris)
- Bu içerik, Evrim Ağacı'nın tür gözlemleri ve türlere dair bilgileri barındıran Yaşam Ağacı projesinin bir parçası olarak hazırlanmıştır.
- Gözlem Ekle
Gözlem Bilgileri
Küçük semender olarak bilinen Lissotriton kosswigi türünü 7 ekim 2018 tarihinde Sakarya'nın Karasu ilçesinde gözlemledik.
Tanım ve Genel Bilgiler
Üreme mevsimi dışında, erkek ve dişi bireylerin ayırt edilmesi zordur. Her iki cinsiyet de benzer büyüklüktedir (baştan kuyruğa kadar uzunluk yaklaşık 7-11 cm). Erkeklerde sırt rengi esmerden yeşilimsi esmere kadar değişirken, dişilerde ise sarı-kahverengidir. Üreme dönemlerinde renkler daha canlıdır. Üreme dönemlerinde erkeğin sırt yüzgeci kuyruk yüzgecine doğru kesintisiz devam eder ve kloakı yuvarlak ve şişkindir, dişide ise sadece kuyruk yüzgeci oluşur ve sırt kısmında küçük bir çıkıntı olarak devam eder. Başın üst tarafında uzunlamasına çizgiler bulunur ve karın kısmı siyah beneklerle kaplıdır ve kuyruk da yanlardan basıktır.
Evrimsel Tarih ve Taksonomi
Küçük semender (Lissotriton kosswigi), Urodela takımında Salamandridae ailesine ait bir türdür. Bu tür ilk olarak taksonominin babası sayılan meşhur İsveçli doğa bilimci Carl Linnaeus tarafından Sistema Naturae eserinin 10. baskısında tanımlanmıştır. İlkin semender fosillerinden biri olan Phosphotriton sigei, Orta ila Geç Eosen arasındaki tarihe denk geliyor. Türkiye’de L.v. vulgaris ve L.v. kosswigi olmak üzere iki coğrafi alt türü bulunur.
Ekolojik Dağılım ve Habitat
Küresel ölçekte Avrupa ve Asya, ülkemizde Trakya, Marmara, Ege, Batı Akdeniz civarında görülür. Genelde durgun göletler, küçük su birikintileri ve nemli alanlarda yaşarlar.
Popülasyon ve Koruma Statüsü
Popülasyonu çok fazla olmamakla birlikte, tehdide yakın veya tehdit altında değildir. IUCN Kırmızı Liste içerisinde LC yani Asgari Endişe (Least Concern) kategorisinde sınıflandırılırlar. Bununla birlikte, bazı popülasyonlar antropojenik (insan kaynaklı) nedenlerden dolayı, özellikle kentsel koşullar nedeniyle azalmakta veya yok olmaktadırlar.
Davranış ve Etoloji
Küçük semenderler zamanının çoğunu karada geçirir. Coğrafyaya ve alt türlere bağlı olarak ilkbahar veya sonbaharda üremek için suya geri dönerler. Erişkin bireyler, hem suda hem de karada çoğunlukla geceleri aktiftir. Gündüzleri karada bulunan erişkinler yağmur yağmaları sırasında ve hemen sonrasında aktiftir. Yağmur sonrasında uygun ortamlarda onlarca bireyi bir arada görebilirsiniz. Sudaki erişkinler ve larvalar hem gündüz hem de gece erken saatlerde aktiftir. Metamorfoz sırasında larva aktivitesi alacakaranlığa kayar. Küçük semenderler genellikle çürük ağaç ve malzeme altında, genellikle de gruplar halinde karada kışlarlar.
Yalnızca üreme zamanlarında sularda görülürler. Daha sonra karaya geçiş yaparlar. Larvalar aşamaları da metamorfozunu (başkalaşım) tamamlayıp kara formuna geçiş yapar. Küçük semender türlerinde çiftleşme öncesi kur davranışları vardır. İlkbahar ve sonbahar aylarında yılda iki kez çiftleşme için suya girerler. En aktif oldukları dönemler Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Aralık aylarıdır.
Diyet ve Metabolizma
Kabuksuz omurgasızlar, küçük böcekler, solucanlar ve kendi türlerine de ait larvalarla beslenirler.
İnsanlarla Etkileşim ve Kültürel Referanslar
Semender türlerinin, büyük şehirler de dahil olmak üzere insanlar tarafından değiştirilen alanlarda yaşamasına rağmen, sinantropizasyon (hayvan popülasyonlarının genel olarak insanın yarattığı koşullara adaptasyonunu) kabiliyeti orta düzeydedir. Genel olarak nüfus yoğunluğu fazla olan şehirlerde popülasyonları daha düşüktür. Ek olarak, çevre ve rekreasyona yönelik antropojenik kirlenmenin baskısı arttıkça, yeni gelişimsel anomalilerin ve hastalıkların ortaya çıkması artar.
Etimoloji
İngilizce "newt" ve "salamander" olmak üzere iki farklı tanım kullanılırken; Türkçe sadece "semender" veya "küçük semender" denir. Genelde newt, Türkçe "küçük semender" olarak tanımlanır.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 2
- 2
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- Turkherptil. Lissotriton Vulgaris / Küçük Semender / The Smooth Newt. (3 Nisan 2019). Alındığı Tarih: 3 Nisan 2019. Alındığı Yer: Turkherptil | Arşiv Bağlantısı
- Amphibiaweb. Lissotriton Vulgaris. (3 Nisan 2019). Alındığı Tarih: 3 Nisan 2019. Alındığı Yer: Amphibiaweb | Arşiv Bağlantısı
- Wikipedia. Smooth Newt. (3 Nisan 2019). Alındığı Tarih: 3 Nisan 2019. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 13/12/2024 06:37:15 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7730
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.