Kuantum Sıçraması Nedir? Bir Elektron, İki Enerji Seviyesi Arasında "Anında" Nasıl Sıçrama Yapabilir?
Araştırmacılar, Yapay Atom Kullanarak Bir Kuantum Sıçramasını İlk Defa Bu Kadar Detaylı Gözlemeyi Başardılar!
- Çeviri
- Fizik
- Kuantum Mekaniği
Bu haber 5 yıl öncesine aittir. Haber güncelliğini yitirmiş olabilir; ancak arşivsel değeri ve bilimsel gelişme/ilerleme anlamındaki önemi dolayısıyla yayında tutulmaktadır. Ayrıca konuyla ilgili gelişmeler yaşandıkça bu içerik de güncellenebilir.
Kuantum tuhaflığı 2019'da tekrar ortaya çıktı. Haziran ayında Nature'da açıklanan bir deney, fizikçileri yüzyılı aşkın bir süredir bölen tutkulu bir tartışmaya yol açarken yeni sorular da gündeme getirdi.
Araştırmacılar, daha önce görülmemiş düzeyde detaylı bir şekilde bir kuantum sıçraması takip ettiklerini ilan ettiler. Bu da sadece ne zaman zıplayabileceğini tahmin etmekle kalmayıp, aynı zamanda orta zıplamayı tersine çevirmenin mümkün olduğunu gösterdi. IBM'de Yale Üniversitesi'ndeki, araştırmayı yürüten fizikçi Zlatko Minev şöyle diyor:
Kuantum fiziğinin hikayesinde düşündüğümüzden fazlası var.
Kuantum sıçraması kavramı, 1913'te Danimarkalı fizikçi Niels Bohr'un elektronların atom çekirdeği etrafında sadece enerji düzeyi denen bölgelerde daireler çizerek döndüğünü ileri sürmesiyle ortaya çıktı. Elektronlar, kuantum adı verilen bir enerji paketini emerek veya yayarak, bir seviyeden diğerine atlarlar veya inerler. Parçacıklar herhangi bir seviyede bulunabilir, ancak asla iki seviyenin arasında olamazlar. Bu düşünceye göre, kuantum sıçramaları anlık ve rastgele gerçekleşir.
Diğer fizikçilerse, bir parçacığın beklenmedik şekilde zıpladığı fikrini reddetmişlerdi. Minev şöyle diyor:
(Elektron) ortada hiç bulunmadan nasıl geçiş yapabilir?
"Aradaki boşluğu atlamaya" yönelik bu gizemi araştırmak için Minev ve arkadaşları, bir kuantum sıçraması dahil olmak üzere elektron davranışlarını etkili bir şekilde taklit edebilen ''yapay atom'' düzeneğini kullandılar.
Kuantum durumları doğrudan ölçüldüğünde değişir, bu nedenle Minev ve ekibi temsili bir diğer durumu gözlediler: Sistem durumu ve enerji seviyeleri değiştikçe yansıyan veya emilen foton seviyesini... Mikrosaniye ölçeğinde veri topladılar ve analiz ettiler. Bu da daha uzun zaman aralıklarında görünmeyen davranışların aranmasına izin verdi. Yale'de fizikçi ve kıdemli yazar Michel Devoret bunu, filmi ağır çekimde izlemeye benzetiyor.
Sinemada olduğu gibi, yüksek hızda göremediğiniz şeyleri bu hızda görebilirsiniz.
Böylesine hassas ölçeklerde incelendiğinde kuantum sıçraması, ani bir sarsıntı gibi değil, bir enerji durumundan diğerine daha düzgün, daha sürekli bir geçiş olarak gözlendi. Araştırmacılar ayrıca, sistemin bir sıçramadan önce hemen göze çarpmayan bir sinyal gönderdiğini ve dikkatle ayarlanmış bir ışık darbesiyle, devam etmekte olan atlamaları tersine çevirebileceğini belirtti. Minev, kuantum durumlarını bu şekilde değiştirmenin, kuantum bilgisayarları için kuantum bilgisayarları için hata düzeltmede faydalı olabileceğini söylüyor.
Deney, bir kuantum sıçraması sırasında parçacığın bir anda iki durumda var olduğunu doğruluyor. Minev, sözlerini şöyle bitiriyor:
Tam da kuantumdan beklediğimiz gibi: Bohr hem haklıydı, hem de haksız...
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
31
-
16
-
13
-
11
-
9
-
7
-
1
-
1
-
1
-
0
-
0
-
0
- Çeviri Kaynağı: Discover Magazine | Arşiv Bağlantısı
- Z. K. Minev. (2019). To Catch And Reverse A Quantum Jump Mid-Flight. Nature, sf: 200-204. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 11/05/2025 12:14:28 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8152
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
This work is an exact translation of the article originally published in Discover Magazine. Evrim Ağacı is a popular science organization which seeks to increase scientific awareness and knowledge in Turkey, and this translation is a part of those efforts. If you are the author/owner of this article and if you choose it to be taken down, please contact us and we will immediately remove your content. Thank you for your cooperation and understanding.
