Komplo teorilerinden söz ettiğimiz zaman aklımıza ilk gelenlerin arasında oldukça kapsamlı olan Apollo Görevleri (diğer adıyla Ay Görevleri) olmaktadır. Komplo teorisyenleri bu konuyu tartışırken sık sık FOX kanalında yayınlanan Conspiracy Theory: Did We Land on the Moon? (2001) programına değinmektedirler.

Ay Görevlerini ele alırken sadece Apollo 11 görevinden bahsetmek bir hata olurdu. İçeriğinde siyaset ve genel olarak uzay programlarının tümü de bulunmaktadır, bu sebeple burada bunlara da yer verdik. Ancak şundan da eminiz ki, bütün bu yanıtların sonunda hala “Ben gittiklerine inanmıyorum” diyenler görülebilecektir, çünkü bazı insanlarda işin içinde ABD söz konusu olunca mutlaka bir hile vardır düşüncesi hakimdir.

Nature Biotechnology dergisinde yayımlanan bir çalışma, yapay zekanın bilim insanlarının o proteinlerin nasıl göründüğünü bilmedikleri durumlarda bile; vücutta zararlı proteinlere yapışıp onları parçalayabilen küçük, ilaç benzeri moleküller tasarlayabildiğini ortaya koyuyor.

Bu çığır açan gelişme, aralarında bazı kanser türleri, beyin hastalıkları ve viral enfeksiyonların da bulunduğu, geleneksel ilaç geliştirme yöntemlerine uzun süredir direnen hastalıklar için yeni tedavilerin önünü açabilir.

Tebrikler! Zaman yolcusu olmaya hak kazandınız. Geçmiş zamana doğru bir maceraya atılıyorsunuz.

Yolculuğunuz bugünle başlıyor, yürüdükçe geçmişe doğru gidiyorsunuz. Bir ormandasınız. Ormanın girişinde küçük bir patikada başlıyor ve ormanın derinliklerine doğru yürüyorsunuz. Kuş cıvıltılarını ve ırmağın akış sesleri kulağınıza geliyor. Rengârenk çiçekler, kocaman heybetli ağaçlar, ağaçların dallarında oradan oraya zıplayan sincaplar, etrafta uçuşan böcekler ve üzerine bastığınız nemli toprak... Rüzgâr tatlı tatlı esiyor, güneş teninizi ısıtıyor. Etrafınızı sarmalayan yaşamın tadını çıkarıyorsunuz. Henüz yolculuğunuzun başındasınız ve burası tam size göre bir yer.

Patojenler milyonlarca yıldır insan ve insanlık öncesi ekolojilerde varlıklarını sürdürmektedir. Bulaşıcı hastalıklar tarih boyunca diğer tüm ölüm nedenlerinden daha fazla insan ölümünden sorumludur. Patojenler tarafından uygulanan seçilim baskıları o kadar güçlüdür ki belli bazı hastalıklara direnç gösteren genetik mutasyonlar popülasyonda olağandışı bir hızla yaygınlaşabilir. Evrimsel süreçte bu seçilim baskıları sonucu mikropların vücuda girmesini önleyici bariyerler (deri, tükürük salgısı, mide asidi vb.) ve vücut bağışıklık savunması gibi birçok adaptasyon ortaya çıkmıştır. 

Patojenlerle enfekte olmuş birçok canlıda bilim insanlarının “hastalık davranışları” adını verdiği bir dizi semptom görülür. Hastalandığınız zaman ateşiniz yükselir, iştahınızı kaybedersiniz, halsiz ve depresif hale gelirsiniz. Yaygın inancın aksine bu semptomlar hastalık etkeninin sizi zayıflattığı anlamına gelmez, tam tersine beynin bağışıklık sistemiyle birlikte hastalığa karşı çok yönlü bir mücadeleye girdiğini gösterir. Mikroplar genellikle dar bir sıcaklık aralığında yaşayabilirler. Ateşin yükselmesi bunların çoğunu ısıyla öldürmeye yarar.

Mutasyon, kelime anlamıyla genetik materyalde meydana gelen rastlantısal değişim demektir. Bu değişim, genetik dizideki bir nükleotidin bir başkasına dönüşmesi kadar basit olabileceği gibi, bir kromozomun baştan sona fazladan kopyalanarak sayısının artması kadar devasa da olabilir. Birçok mutasyon ise genellikle spesifik bir geni veya birkaç geni etkileyen boyuttadır.

Mutasyonları anlamak için, öncelikle mutasyonlarda gördüğümüz rastgeleliği anlamamız gerekmektedir. Fakat sadece rastgelelik üzerinden yapılacak bir mutasyon analizi yetersizdir; fayda/zarar dengesi, mutasyonların çeşitlerine örnekler, belirli mutasyonların elenmesinin güçlüğü gibi birçok konuyu öğrenmek gerekmektedir. Bu yazımız, ihtiyacınız olan temeli size fazlasıyla kazandıracaktır.

Küresel koronavirüs salgını yüzünden haftalar ve hatta bazen aylar sürecek tatil kararı alan okulların sayısı arttıkça ebeveynler, eğitimciler ve politika yapıcılar paniğe kapılıyor. "Kitlesel zorunlu eğitim modeli" modern kültürle o kadar çok iç içe geçmiş halde ki, bunun nispeten yeni bir sosyal yapı olduğunu çoktan unuttuk.

Birleşmiş Milletler, salgına karşı önlem olarak, mevcut eğitimsel aksamanın küresel ölçeği ve hızının daha önce eşine rastlanmamış düzeyde olduğunu ve bu durumun uzaması halinde en temel haklar arasında olan eğitim hakkının tehdit altına girebileceğini duyurdu.

İnsanlık bugüne kadar pek çok bilimsel atılım yapmış, tüm dünyayı küresel olarak etkileyen pek çok buluş gerçekleştirmiştir. Bilimsel atılımların ve insanlığın durmadan ilerleyişinin önündeki en büyük engellerden bir tanesi de enerji ve ham maddenin doğal kaynaklarla sınırlı olmasıdır. Siz değerli okurlarımıza bu sınırlamayı insanlık için büyük ölçüde kaldıran, hayatlarımızı hem iyi yönde hem de kötü yönde derinden etkileyen petrolü anlatmayı, bunu da olabildiğince geniş bir yönden ele almayı hedefliyoruz. İyi okumalar dileriz!

Yazımıza başlarken petrolün önce ne olduğunu açıklamak doğru olacaktır. Petrol çoğunlukla sıvı hâlde bulunan, çeşitli renklerde bulunabilen, yağ kıvamında bir maddedir. Yoğun, kolaylıkla alev alabilen petrol, yeryüzünde doğal olarak bulunan katı, sıvı ve gaz hâldeki hidrokarbonların bir karışımıdır. Petrol kelimesi Latince "petra" ve "oleum" kelimelerinden türemiştir. Petra, Latince "kaya" anlamına gelirken, oleum kelimesi de "yağ" anlamına gelir. Ham petrolün rengi çıkarıldığı yere göre farklılık gösterebilir. Petrolün renginin değişkenlik göstermesinin sebebi, içeriğinde bulunan hidrokarbonların çeşitleri ve karışım oranlarındaki farktır.

İlahi Safsata (İng: "Divine Fallacy"), kişinin başka türlü nasıl açıklayacağını bilmediği ya da başka türlü açıklanabileceğine inanamadığı bir olgunun ilahi bir müdahale veya doğaüstü bir güç sonucunda meydana gelmesi gerektiğine hükmetmesiyle ortaya çıkan bir mantık hatasıdır.

Örneğin, evrimin işleyişini anlamayan bir kişi, evrimi anlayamaması durumunu insanları Tanrı'nın yarattığının kanıtı olduğunu ileri sürüyorsa, İlahi Safsata yaptığı söylenebilir.

Atom altı parçacıkların dünyasını keşfetmek için tarihsel yöntemden faydalanmak, popüler bilim kitapları aracılığıyla klasik fiziğin temellerini atabilir; ileri düzey kuantum fiziğini bu temel üzerinden inşa etmemizi sağlayabilir gibi duruyor. Süperpozisyon, dolanıklık, Bell eşitsizliği, kuantum bilgisayarları... Aşağıdaki fizik kitapları listesi, kuantum fiziğinin en zor konularını anlamak isteyenler için bir rehber niteliğinde olacaktır.

TEMEL