İran'ın Sistan ve Belucistan eyaletinde görüntülenen canlı, aslında Triops cinsi bir tür iribaş karidestir. İran'da ilk defa görüntülenmiş değil. Yıllar önce, yayımlanan bu makaleye göre İran'ın kuzeybatısındaki Urmiye Gölü'nden örneklendi ve Triops cancriformis tespit edildi. Bu sefer sadece İran'ın güneybatısında görüntülendi. Yani nesli tükenmiş veya bilinmiyor değildir. Hatta Lepidurus cinsi ile birlikte hayatta olduğu iyi bilinen iribaş karideslerdir.
Haber sitelerine göre Triops cancriformis türü olarak belirtilse de, görünüş olarak daha çok Amerika'da görülen Triops longicaudatus'a benziyor. Çünkü karapaks denilen yekpare sırt, diffüz (aynı ton) açık renkte ve siyah noktalardan yoksun. Üstelik telson isimli karın uzantısı da oldukça uzun gözüküyor. Dolayısıyla nihai tür tanımında emin değiliz. Belki insan kaynaklı bir yayılım söz konusu olabilir.
Morfolojik (dış görünüş) olarak kalkan benzeri kabuğu ve birbirine yakın iki tane bileşik gözü bulunuyor. Doğada yaklaşık 11 cm'ye kadar büyüyebiliyor. Popülasyonlardaki düşük erkek sayısı nedeniyle milyonlarca yıl içerisinde hermafrodit üreme yöntemi bu canlılarda evrimleşmiştir. Döllenmiş yumurtalar diyapoz evresinde kalarak, aşırı ekstrem koşullarda kendilerini koruyabiliyorlar. Bu da canlının evrimsel başarısını kat kat artırıyor. Ayrıca haber sitelerinin "Bu türde bir yaşayan fosilin Sistan bölgesinde görülmesi bu bölgenin verimliliğine işaret etmektedir” ifadelerinin kullanılması doğru değil. Bu durum, bölgenin verimliliğini değil, bu canlının uyum başarısını gösterir.
Peki bu "yaşayan fosil" mevzusu nedir? Yaşayan fosil, tanım olarak eski çağlardan günümüze kadar büyük yapısal değişikliklere uğramadan soyunu devam ettirebilen canlılara denir. Büyük kitlesel yok oluşlardan sağ çıkmış ve yakın akrabalarının soyu tükenmiştir. Evet, Tripos türleri gerçekten de Triyas'a ait 200 milyon yıllık fosillerine karşı büyük değişiklikler yaşamamıştır. Dolayısıyla kabaca baktığımızda milyonlarca yıldır ufak (minör) değişimler ile hayatta kalmayı başarabilmiş türler arasındadır. Ancak "en eski" yaşayan fosil değildirler. Örneğin at nalı yengeçleri (Limulidae) yaklaşık 450 milyon yıldır, sölekantlar (Coelacanthiformes) yaklaşık 400 milyon yıldır ve hatta siyanobakteriler (Cyanobacteria) yaklaşık 3.5 milyar yıldır minör değişimler ile evrimleşmişlerdir. Buna rağmen son analizler, sölekantların aslında atasal türlerinden daha farklı morfolojiler ile çeşitlendiklerini gösteriyor. Tıpkı hamamböceklerinin (Blattodea) 300 milyon yıldır minör değişiklikler ile evrimleştiğini düşünmemize rağmen, aslında ovipozitörlerini kaybederek türleştiklerini yeni öğrenmemiz gibi. Yaşayan fosillerin neden evrimi çürütmediğini incelediğimiz yazımıza buradan erişebilirsiniz.
![a) Mawsonia [Nesli Tükendi] b) Latimeria chalumnae [Hayatta] c) Latimeria menadoensis [Hayatta] sölekant türleri.](https://thumbor.evrimagaci.org/oCmqrOUI3MCcNcDuIFEncXYUjmI=/825x0/old%2Fcontent_media%2Fdcf42975986d092fd82a0297f867ab47.jpg)
Dolayısıyla unutmamak lazım ki her canlı gibi Triops'lar da evrimleşmiştir. Yeryüzünde hiçbir canlı evrimleşmeden nesillerini devam ettiremez. Zira "evrim" aslında değişimdir. Çevre koşulları hiçbir zaman sabit değildir. En az değişen coğrafyalar arasında belki izole mağaraları veya derin okyanus tabanlarını sayabiliriz. Fakat bu bölgelerde bile nesiller boyunca hiçbir değişikliğe uğramayan türler pratik olarak mümkün değildir. Ayrıca evrim, sürekli hücresel ve moleküler seviyede de baş gösterdiği için fosillerde her zaman bu incelenemez.
Öte yandan evrim teorisi canlıların morfolojik olarak evrimleşmek zorunda olduğunu söylemez. Hatta değişmeyen bir ortamda dengelenmiş (sabitleyici) seçilim, canlıyı olabildiğince değişmemiş halde tutmaya çalışacaktır. Çünkü değişim, masraflı bir süreçtir ve esasında çevre değişmiyorsa, en az değişen nesiller en avantajlıları olacaktır. Mevcut ortamların birçoğu, milyonlarca yıl öncekinden farklı olsa da, bazı yaşam alanları uzun yıllardır neredeyse hiç değişmemiştir. Fakat buradaki "neredeyse" kelimesi önemli. Çünkü morfolojik olarak atasal türe benzerlik göstermesi, o türün aslında "evrimleşmediği" anlamına gelmez. Unutmayın bireyler asla evrimleşmez, gelişir; popülasyonlar asla gelişmez, evrimleşir...
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git-
8
-
5
-
4
-
4
-
4
-
3
-
2
-
2
-
1
-
1
-
0
-
0
- Türev İçerik Kaynağı: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- Sözcü. İran'da 200 Milyon Yıldır Yaşayan Fosil. (14 Nisan 2019). Alındığı Tarih: 14 Nisan 2019. Alındığı Yer: Sözcü | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 14:39:01 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7750
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
