Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

İlk Kuş Asla Var Olmadı: Dinozorlardan Kuşlara Geçiş Nerede ve Nasıl Yaşandı?

Dinozorların Kuşlara Evrimi, Ardında Ne Tür İzler Bıraktı?

İlk Kuş Asla Var Olmadı: Dinozorlardan Kuşlara Geçiş Nerede ve Nasıl Yaşandı? Save Nature, Love Nature
3 dakika
13,018
  • Paleontoloji
Tüm Reklamları Kapat

21. yy'a girince, dinozorlar hakkında müthiş derecede bilgi sahibi olduk. Dinozorların kuşlar ile doğrudan akraba olduklarını öğrenmemiz ile birlikte, ilk kuşu aramaya çıktık. 150 milyon yaşında olan Archaeopteryx'in özellikleri tamamen günümüz kuşlar gibi olmasa da, ''ilk kuş'' diyebileceğimiz özelliklere sahipti. Archaeopteryx, bu ünvanı elinde taşıyordu, ta ki 2013 senesinde Çin'de Aurornis xui adında bir tür keşfedilene kadar. Bu türü özel kılan sadece tüylü, kuş benzeri bir avian (uçucu) olması değildi. Aynı zamanda Archaeopteryx'ten 10 milyon yıl daha yaşlıydı ve Jurasik Dönemi'nin sonlarına dayanıyordu. Artık bilim insanları, tüylü theropodların Jurasik Dönemi'nin sonlarına doğru evrimleştiği düşünmeye başladılar. 

NovaTaxa

Ardından, 2014 yılında yine Çin'de Kulindadromeus zabaikalicus adında 170 milyon yaşında bir ornithischian keşfedildi ve tüylüydü! Dikkat ederseniz bir theropod değil, otobur bir ornithischian! Bu büyük keşif paleobiyolojide çığır açtı diyebiliriz. Çünkü artık bilim insanları, hem tüylü dinozorların Jurasik Dönemi'nin ortalarına kadar dayandığını biliyordu. Hem de sadece theropodların tüylü olmadığı ve dinozorların büyük bir bölümünün tüylü olduğu fikrini geliştiriyordu.

Tüm Reklamları Kapat

İlk Kuş Asla Var Olmadı!

Öte yandan evrimin çok yavaş işleyen bir doğal süreç olduğu gerçeği üzerine, hiçbir zaman ''ilk kuş'' olmadığını da belirtmek isteriz. Tıpkı hiçbir zaman "ilk insan"ın var olmamış olması gibi... Hiçbir zaman bir theropod yumurtasından, bir kuş (aves) çıkmayacak. Çünkü bildiğiniz gibi doğan her tür, ebeveyni ile aynı türde olacaktır. Fakat elimizde olan fosillere bakarak bunun ne kadar geriye gittiğini söyleyebiliriz. Daha sonra ise sahip olduğumuz son fosili baz alarak, bir "ilk kuş" ünvanı verebiliriz. Şu an kuşların evriminin, Jurasik Dönemi'nde başladığı düşünülüyor. Büyük ihtimalle 21. yy'da ilerledikçe, bu tarihi kanıtlamak için yeterli veri elde etmiş olacağız. 

Bu hoş karikatür, devasa ve çoğu zaman heybetli dinozorların, çoğu zaman ufacık ve çelimsiz olan kuşlara evrimine yöneliktir. Kuşlara giden soy hattındaki dinozorların pek çoğu küçüktür; hatta birçoğu bugünkü tavuklar kadar ufaktır. Ancak bu ufak dinozorların bazılarının ataları, daha iri dinozorlardır.
Bu hoş karikatür, devasa ve çoğu zaman heybetli dinozorların, çoğu zaman ufacık ve çelimsiz olan kuşlara evrimine yöneliktir. Kuşlara giden soy hattındaki dinozorların pek çoğu küçüktür; hatta birçoğu bugünkü tavuklar kadar ufaktır. Ancak bu ufak dinozorların bazılarının ataları, daha iri dinozorlardır.
Dan Piraro, Bizarro Comics

Belki de theropodların evrimi ile birlikte kuşların doğrudan evriminin başladı. Çünkü, 210 milyon yıl önce Geç Triyasik Dönemi'nde Teksas'ta Protoavis texansis adında bir türün kalıntıları bulundu. İsminin anlamı "ilk kuş" olan bu tür tartışmalar altında olsa da, üzerinde tüy izleri bulunan bipedal (iki ayaklı) bir archosaur olduğu savunuluyor. Böylece kuşların en eski filogenetik atalarından biri olduğunu öğrenmiş olacağız. Hem de daha theropod alt takımının yeni yeni ayrıldığı dönemde...

Tüm Reklamları Kapat

T. rex ve Serçe

Günümüzdeki bütün modern kuşların dinozorlardan evrimleşmiş olduğu gerçeği, sanatçıların da içeriklerine bol bol malzeme ettikleri konulardan birisidir (en azından yabancı ülkelerde). Günümüzde balkonlarımızda ekmek kırıntısı peşinde koşan serçelerden her yanı dolduran güvercinlere, göklerin efendileri olan kartallar, şahinler, atmacalardan tutun da pek az kişinin bildiği Hoatzin gibi daha antik kuşlara kadar tüm kuşlar, dinozorlar hanedanlığının varisleridir.

Tıpkı insanların maymun atalarının izlerini vücutlarında kalıcı bir damga gibi taşıması gibi, kuşlar da atalarının izlerini kemiklerinde, kanatlarında, tüylerinde, ayaklarında, kanlarında, beyinlerinde, genlerinde ve her yerlerinde taşımaktadır. Özellikle bir kuşun (örneğin bir tavuğun) ayağına bakan bir kişi, bir dinozorun ayağı ile arasında boyutlar haricinde pek bir fark göremeyecektir (ki Jurassic World filminde akıllıca yapılan göndermelerden birisi de tam olarak budur). Bir karganın akıl dolu hareketlerini izleyen biri, vakt-i zamanında benzer zekaya sahip dinozorların bu akıl dolu hareketleri avlarının etrafını sarıp onları tuzağa düşürmek için nasıl kullandıklarını daha iyi anlayacaktır.

Evrimsel biyolojiyi bilmek hayata bakış açınızı değiştirecektir, buna şüphe yok. Kimi zaman bu, insanın tüm türlerle ortak bir mirası paylaştığı gerçeği gibi "derin felsefi" düşüncelere etki etmesi şeklinde olabilir. Kimi zamansa bir otobüs durağında geç kalmış otobüsü beklerken, asfaltın çatlakları arasına kaçmış besin kırıntılarını eşeleyen bir kuşun bir zamanlar tüm Dünya'ya kök söktürmüş efendilerin torunları olduğu gerçeğini fark edip, bu "basit" hayvanı görmezden gelmek yerine daha dikkatli incelemeye itmek şeklinde...

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Bilim, her türlü ufuk açıcı bir deneyim. Sonuna kadar tadını çıkarın.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
19
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 22
  • İnanılmaz 11
  • Muhteşem! 9
  • Bilim Budur! 8
  • Merak Uyandırıcı! 7
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 6
  • Umut Verici! 4
  • Üzücü! 2
  • Grrr... *@$# 1
  • Güldürdü 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 03/06/2023 02:05:03 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3873

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Hominid
Alan
Çocuk
Newton
Biyokimya
Kanıt
Yaşamın Başlangıcı
Makine
Ara Tür
Çekirdek
Mitler Ve Gerçekler
Beslenme Davranışı
Yapay
Antibiyotik
Kan Hastalıkları
Samanyolu Galaksisi
Moleküler Biyoloji
Anne
Sars-Cov-2 (Covid19 Koronavirüs Salgını)
Nasa
Viral Enfeksiyon
Evrimsel Psikoloji
Çağ
Psikoloji
Üreme
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Zamanın İleri Aktığını Nereden Biliyoruz?
Zamanın İleri Aktığını Nereden Biliyoruz?
Karanlık Enerji: Evreni Genişleten Gizemli Enerjinin Kaynağı Ne?
Karanlık Enerji: Evreni Genişleten Gizemli Enerjinin Kaynağı Ne?
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Büyük Deprem Nerede, Ne Zaman ve Ne Büyüklükte Olacak? | Deprem Tahmini!
Hastayken Sesimiz Neden Kalın ve Boğuk Çıkıyor?
Hastayken Sesimiz Neden Kalın ve Boğuk Çıkıyor?
Elektrik Tellerindeki Renkli Toplar Ne İşe Yarıyor?
Elektrik Tellerindeki Renkli Toplar Ne İşe Yarıyor?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
P. Türkoğlu, et al. İlk Kuş Asla Var Olmadı: Dinozorlardan Kuşlara Geçiş Nerede ve Nasıl Yaşandı?. (17 Eylül 2015). Alındığı Tarih: 3 Haziran 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/3873
Türkoğlu, P., Bakırcı, Ç. M. (2015, September 17). İlk Kuş Asla Var Olmadı: Dinozorlardan Kuşlara Geçiş Nerede ve Nasıl Yaşandı?. Evrim Ağacı. Retrieved June 03, 2023. from https://evrimagaci.org/s/3873
P. Türkoğlu, et al. “İlk Kuş Asla Var Olmadı: Dinozorlardan Kuşlara Geçiş Nerede ve Nasıl Yaşandı?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 17 Sep. 2015, https://evrimagaci.org/s/3873.
Türkoğlu, Pedram. Bakırcı, Çağrı Mert. “İlk Kuş Asla Var Olmadı: Dinozorlardan Kuşlara Geçiş Nerede ve Nasıl Yaşandı?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, September 17, 2015. https://evrimagaci.org/s/3873.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close