Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Hayatta Kalanlar: Bir Doğal Felaket Sırasında Yaşanan Stres, Beyinde Ne Tür Değişimlere Yol Açıyor?

2 dakika
4,937
Hayatta Kalanlar: Bir Doğal Felaket Sırasında Yaşanan Stres, Beyinde Ne Tür Değişimlere Yol Açıyor?
Tüm Reklamları Kapat

Herhangi bir doğal afet yaşamış insanların neredeyse hepsi hiç şüphesiz büyük bir travma yaşamışlardır. Büyük bir depremin hayatta kalanlar üzerindeki etkilerini inceleyen araştırmacılar bir kişinin travmadan iyileşme oranının kişinin özgüveniyle ilişkili olduğunu düşünüyorlar.

Araştırmacılar 2011 yılında meydana gelen büyük Doğu Japonya depremi öncesinde bazı üniversite öğrencilerinin beyin taramalarını yapmışlardı, depremden sonra da bu 37 kişi üzerinde tekrar bazı beyin taramaları yapıldı ve strese bağlı beyinde gerçekleşen değişiklikler aylarca incelendi.

Çalışmaya dâhil olmayıp dışarıdan yorumlayan biri olarak Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi psikiyatri profesörü Rajita Sinha çalışmada elde edilen bu verilerin beynin dinamik yapısını ve çevremizdeki kişiliğimizi etkileyen olaylara beynimizin nasıl cevap verdiğini bulmak açısından önemli olduğunu belirtiyor.

Tüm Reklamları Kapat

Kazalardan hemen sonra alınan beyin taramalarında araştırmacılar hipokampüs ve orbitofrontal korteks olmak üzere iki beyin bölgesinin hacminde kazadan öncesine oranla önemli bir azalma buldular. Kazadan bir yıl sonra araştırmacılar taramaları tekrar yaptılar ve hipokampüsün hacminin hala azalmaya devam ettiğini ve insanlardaki endişe ve depresyon seviyelerinin artmadığını gördüler. Ancak orbitofrontal korteksin hacmi hipokampüsün aksine artış göstermişti. Dahası bu artış hayatta kalan kişilerdeki özgüven duygusuyla doğru orantılı bir şekilde artıyordu.

Elde edilen bulgular stresli bir olay sonrası beyinde gerçekleşen yapısal değişikliklerin durağan değil hayat boyunca faal olduğuna işaret ediyor. Araştırmacılar özgüveni yüksek kişilerin duygusal stresle mücadelede daha başarılı olduklarını ve bunun beyinde çeşitli bölgelerde gerçekleşen değişimler olarak yansıdığını söylüyorlar.

Bu araştırma doğal afetlerden kaynaklanan stresin beyinde sebep olduğu değişiklikleri göstermede bize yardımcı olsa da çalışma bir sebep sonuç ilişkisi olarak görülemez ve travmadan kurtulmamızı sağlayan duygunun gerçekten yüksek özgüvenden mi kaynaklandığını kesin olarak söyleyemeyiz.

Ayrıca strese bağlı beyin değişimlerinin gerçekten orbitofrontal kortekste olduğu gibi tersinir olduğunu bilmek için daha fazla araştırma yapılması gereklidir. Ancak fazla stresli olayların hipokampüs ve orbitofrontal kortekste yapısal değişikliklere yol açtığını gösteren başka araştırmalar da vardır.

Tüm Reklamları Kapat

Beyinde stresin etkilerini çalışan Prof. Sinha bu bölgelerin travmatik olaylarda zarar gören nöral ağın bir üyesi olduğunu ifade ediyor. Hipokampüs ve orbitofrontal korteksin strese karşı çok hassas olmasının altında yatan sebep tamamen evrimsel süreçten kaynaklanan beynin biyolojisinden ileri geliyor.

LiveScience’a verdiği röportajında Sinha bu bölgelerin stresle ilgili çeşitli nörokimyasalları bünyesinde barındırdığı için diğer bölgelere oranla stresten daha fazla etkilendiğini ve kortizol, nörepinefrin gibi hormonlara daha fazla cevap verdiğini söylüyor. Ayrıca üst düzey bir travma durumuyla karşı karşıya kaldığımızda bu hormonlar beynimizde sel gibi akıyor ve nöronlarımızda çeşitli davranışlara sebep oluyor.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
23
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 15
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Merak Uyandırıcı! 2
  • Muhteşem! 1
  • Bilim Budur! 1
  • İnanılmaz 1
  • Umut Verici! 1
  • İğrenç! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Türev İçerik Kaynağı: Live Science | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 15:03:52 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/3248

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Eşey
Genler
Evrim Ağacı Duyurusu
Yeşil
Asteroid
Beslenme Bilimi
Kalıtım
Sendrom
Kanser
Dağılım
Ağrı
Nöronlar
Deniz
Sars
Ara Tür
Renk
Embriyo
Tür
Periyodik Tablo
Hukuk
Ortak Ata
Carl Sagan
Evrimsel Tarih
Hayatta Kalma
Kanser Tedavisi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Kafana takılan neler var?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. Taybaş, et al. Hayatta Kalanlar: Bir Doğal Felaket Sırasında Yaşanan Stres, Beyinde Ne Tür Değişimlere Yol Açıyor?. (1 Şubat 2015). Alındığı Tarih: 21 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/3248
Taybaş, Ç., Bakırcı, Ç. M. (2015, February 01). Hayatta Kalanlar: Bir Doğal Felaket Sırasında Yaşanan Stres, Beyinde Ne Tür Değişimlere Yol Açıyor?. Evrim Ağacı. Retrieved November 21, 2024. from https://evrimagaci.org/s/3248
Ç. Taybaş, et al. “Hayatta Kalanlar: Bir Doğal Felaket Sırasında Yaşanan Stres, Beyinde Ne Tür Değişimlere Yol Açıyor?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 01 Feb. 2015, https://evrimagaci.org/s/3248.
Taybaş, Çağlayan. Bakırcı, Çağrı Mert. “Hayatta Kalanlar: Bir Doğal Felaket Sırasında Yaşanan Stres, Beyinde Ne Tür Değişimlere Yol Açıyor?.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, February 01, 2015. https://evrimagaci.org/s/3248.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close