Göz Kırpma Nedir? Neden Göz Kırpıyoruz?

Göz kırpma, hepimizin bildiği gibi, gözün nemlenmesi için yapılan ve ani etkilere karşı geliştirilen bir reflekstir. Göz kapakları kapanırken, bu parçanın altında kalan gözyaşları göz üzerini kaplayarak nemlendirir. Aynı zamanda bu sırada göz üzerindeki rahatsız edici parçacıklar da temizlenmiş olur.

Göz kırpmanın bir diğer nedeni de, gözün odak noktasını değiştirmesidir. Dikkat edecek olursanız, genellikle gözünüzü bir noktadan diğerine çevirirken ister istemez göz de kırparsınız. Göz kapalı iken, kafanızın rotasyonuna (dönmesine) bağlı olarak gözlerinizin bir önceki noktada sabitlenip kalmasına engel olmak daha kolaydır.

Göz kırpma davranışını gerçekleştirebilmeyi mümkün kılan birçok kas bulunmaktadır. Örneğin üst göz kapağınızda bulunan orbicularis oculi ile levator palpebrae superioris kasları göz kapaklarınızın kalkıp inmesini sağlar; bu iki kas birbirine ters olarak çalışır. Ayrıca gözlerinizin korku veya şaşkınlıkla açılmasını sağlayan Müller'in Kası da göz kırpmada etkilidir.

Bu davranışı beyninizde kontrol eden kısım globus pallidus isimli bir sinir bölgesidir ve merceksel çekirdekte bulunur. Ortalama bir göz kırpma 100-400 milisaniye kadar sürer. Eğer ki bu kapanmanın süresi 1 saniyeye kadar artıyorsa, buna mikro uyku adı verilir. Ortalama olarak 72 saatten uzun uykusuz kalan insanlarda bu tür mini-uykular (uyuklamalar) görülür. Mikro uyku ile ilgili çok daha fazla bilgiyi buradaki yazımızdan okuyabilirsiniz.

Çeşitli siteler ve sayfalarda dişilerin erkeklerden 2 kat fazla göz kırptığına dair bilgiler okuyabilirsiniz. Bu bir uydurmadır. Yapılan çalışmalar, erkeklerle dişilerin göz kırpma miktarlarının neredeyse aynı olduğunu göstermektedir. Ancak henüz bilinmeyen bir sebeple, doğum kontrol hapları kullanan dişilerde göz kırpma miktarı %32 artmaktadır.

Genelde, ortalama bir insan dakikada 10-12 defa göz kırpmaktadır ve iki göz kırpması arasındaki süre 2-10 saniye arasında değişmektedir. Ancak kitap okumak gibi sabit bir şekilde belli bir uzaklığa odaklanmayı gerektiren durumlarda bu sayı dakikada 3-4 kırpışa kadar düşmektedir. Zaten bu yüzden gözlerimiz kitap okurken daha çabuk yorulur ve kurur.