Fiziğin 3 Temel Sorunu
- Özgün
- Parçacık Fiziği
Fiziğin, genel anlamda bilimin, cevap bekleyen 3 temel sorun vardır:
- Maddeyi meydana getiren, bölünemeyen en küçük yapı, yani temel parçacıklar nelerdir?
- Temel parçacıkları bir arada tutan, nesneleri meydana getiren kuvvet nedir?
- Temel parçacıklara kütle kazandıran, yani maddesel evreni oluşturan fiziksel mekanizma nasıl bir şeydir?
İşte CERN'de, atomaltı parçacıklar, belli enerji seviyelerinde (parçacıkların hızları, bu enerjiyi belirler) çarpıştırılarak, onları bir arada tutan kuvvetin nitelikleri, bu kuvvete sebep olan diğer alt-parçacıklar ve kütlenin kaynağı gibi argümanlar inceleniyor.
Higgs Bozonu, kendisine ait bir alanı olan parçacıktır. Bu alan, diğer parçacıklarla etkileşerek, onlara kütle kazandırır. Son gelişmeler, Standart Model'in öngördüğü Higgs bozonunun kütlesinin bulunması beklenen aralığın, ATLAS deneyine göre 116-130 GeV*, CMS deneyine göre ise 115-127 GeV olması gerektiğini gösteriyor. Son deneylerde, 125 GeV civarında dikkat çeken bir fazlalık tespit edildi. Bu kütle aralıklarında iki deneyde de Higgs bozonu'nun varlığına ilişkin çok önemli ipuçları olsa da henüz bir keşif yapılmış olmuyor.
Bahsi geçen fazlalık, dalgalanmalardan kaynaklanıyor olabilir, ancak daha ilginç bir durum da olabilir. Şu aşamada bir sonuca varamayız. Daha fazla çalışmaya ve veriye ihtiyacımız var. LHC'nin bu seneki müthiş performansı göz önüne alındığında, fazla beklemek zorunda olmadığımızı söyleyebiliriz ve bu bulmacayı 2012'de çözmeyi bekleyebiliriz.
*1 GeV = 1 gigaelektronvolt = 109 eV. (1 eV, kimyada, 1 mol kadar elektronun, 1 voltluk bir potansiyel farkından geçişinde meydana gelen kinetik enerjidir.)
GeV=Kütleyi nasıl GeV gibi bir enerji birimiyle ifade ettik? E=mc2E=mc^2 olarak bildiğimiz kütle-enerji özdeşliğiyle. Parçacıklar için enerji, aynı zamanda kütle de demektir.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
4
-
3
-
3
-
3
-
2
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 26/07/2025 19:49:51 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/858
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
