Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Fiziğe Dair Yaygın Yanlış Kanılar

Fiziğe Dair Yaygın Yanlış Kanılar Discover Magazine
2 dakika
11,548
Tüm Reklamları Kapat

Minute Physics tarafından hazırlanan bu videoda, fizikle ilgili yaygın yanlış anlaşılmalara bakış atıyoruz.

Fiziğe Dair Yaygın Yanlış Kanılar

Hayatınızın ilk 18 yılı boyunca dünyanın düz olduğunu öğrendiğinizi bir düşünün. Tüm ilkokul ve lise boyunca dünyanın düz oluşunu duydunuz, üstüne bir de o sıkıcı fizik ödevlerini yaptınız. Sonra şanslıysanız üniversiteye gidersiniz ve o da ne! İlk defa size bir dünya modeli gösterip "yalan söylediğimiz için üzgünüz, dünya aslında yuvarlaktı" derler. Üzgünüz ki kütleçekimi ile ilgili tam da bunu yapıyoruz...

Tüm Reklamları Kapat

1. Kütleçekimi

Cisimlerin, kütlelerinden dolayı birbirlerini etkilediklerini muhtemelen öğrenmişsinizdir. Bu yüzden ışığın kütleçekiminden etkilenmeyeceğini düşünerek büyümüşsünüzdür, çünkü ışık kütlesizdir.

Biliyorum çünkü ben de öyle düşünüyordum. Ama aslında kütleçekiminin kaynağı kütle değildir. Enerji ve momentumdur ki ışık da bunlara sahiptir. Bu, bildiğimiz madde için de geçerli tabii ki. Yani ışık; bir yıldızın, gezegenin ya da kara deliğin yanından geçerken bükülmekle kalmaz, karşılığında o gezegeni, yıldızı ve kara deliği de kendine çeker. Aslında bu çok çok küçük bir değerdir, ama küçük bir değer sıfıra eşit değildir. Yani Newton'un çekim kanunu sadece bir kestirimdir. Bizi aya götürecek kadar iyi olsa da mükemmel değildir. Genel görelilik daha kapsayıcıdır.

Tüm Reklamları Kapat

2. Özel Görelilik

Ay demişken, muhtemelen şunu da öğrenmişsinizdir: Eğer bir koyun bir trene göre saatte 2 mil hızla hareket ediyor, ve bu tren de aynı yönde yere göre 2 mil hızla hareket ediyorsa o zaman koyun da yere göre 4 mil hızla hareket eder. Saatte 2 mil saatte 2 mil daha eşittir saatte 4 mil eder, değil mi? Yanlış.

Özel göreliliğe ilişkin deneyler, hızların öylece birbirine eklenemeyeceğini doğrulamakta. Yani aslında koyun yere göre saatte 4 milden çok çok daha az bir hızla ilerliyordur. Ve toplamı tam olarak veren formül ise (V1+V2)/(1+(V1*V2)/c*2). Çok fazla bir etkisi olacakmış gibi gözükmüyor, ama dünya da hayli düz görünüyor değil mi?

Ama dünya düz değildir. Eğer kedimden 10,000 kilometre uzaklaşırsam ve sen de yürüyerek buna 10,000 kilometre daha eklersen, aslında benim kedimden 20,000 kilometre uzakta olmazsın. Sadece 12,750 kilometre uzakta olursun.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında Dünya üzerindeyken herhangi bir şeyden en fazla 12,750 kilometre uzaklaşabilirsin. Bu, Dünya'ya ait uzaklık limitidir, normalde biz buna Dünya'nın çapı deriz.

Benzer olarak iki hızı birbirine eklemeye çalıştığınızda karşınıza evrensel bir hız limiti çıkar: saniyede 300 milyon metre. İşte bu ışık hızıdır. Yani sadece dünya gözümüze düz geliyor diye, hızlar basitçe toplanabiliyormuş gibi gözüküyor diye, ve ışık kütleçekimden etkilenmiyor gibi gözüküyor diye, kendimizi ve çocuklarımızı gerçeklerin doğası hakkında kandırabilir miyiz? HAYIR!

Destek Olun

Bu video, Minute Physics tarafından hazırlanmış, Evrim Ağacı tarafından altyazılandırılmıştır. Eğer içeriği beğendiyseniz, orijinal kaynağa destek olmak için, lütfen YouTube kanalına gidip videolarını beğenmeyi unutmayın.

Minute Physics kanalının bu videosunu orijinal dilinde ve İngilizce alt yazılı olarak buradan seyredebilirsiniz:

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
35
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 29
  • İnanılmaz 12
  • Muhteşem! 9
  • Merak Uyandırıcı! 8
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 6
  • Bilim Budur! 5
  • Üzücü! 5
  • Umut Verici! 4
  • Güldürdü 2
  • Grrr... *@$# 2
  • İğrenç! 2
  • Korkutucu! 2
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Minute Physics | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/09/2023 00:35:28 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/5452

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Nükleer Enerji
Etimoloji
Periyodik Tablo
Nöron
Uydu
Sinir Hücresi
Çocuklar
Enzim
Çocuklar İçin Bilim
Tehlike
Kırmızı
Yiyecek
Koaservat
Sinir
Adaptasyon
Aslan
Okyanus
Wuhan
Değişim
Kalıtım
Oyun
Klinik Mikrobiyoloji
Yapay Seçilim
Teori
Renk
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Plasebo Etkisi Gerçek mi?
Plasebo Etkisi Gerçek mi?
Tek Bir Takviye ile Bebekleri Kurtarın!
Tek Bir Takviye ile Bebekleri Kurtarın!
İnsan Bebekleri Neden Bu Kadar Aciz?
İnsan Bebekleri Neden Bu Kadar Aciz?
42 Milyon Dolarlık Saat Ne İşe Yarayacak?
42 Milyon Dolarlık Saat Ne İşe Yarayacak?
"Marslı" Filmindeki Gerçek Gözyaşları!
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
M. Physics, et al. Fiziğe Dair Yaygın Yanlış Kanılar. (21 Mayıs 2018). Alındığı Tarih: 22 Eylül 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/5452
Physics, M., Demiryay, M., Bakırcı, Ç. M. (2018, May 21). Fiziğe Dair Yaygın Yanlış Kanılar. Evrim Ağacı. Retrieved September 22, 2023. from https://evrimagaci.org/s/5452
M. Physics, et al. “Fiziğe Dair Yaygın Yanlış Kanılar.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Mehmet Demiryay, Evrim Ağacı, 21 May. 2018, https://evrimagaci.org/s/5452.
Physics, Minute. Demiryay, Mehmet. Bakırcı, Çağrı Mert. “Fiziğe Dair Yaygın Yanlış Kanılar.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Mehmet Demiryay. Evrim Ağacı, May 21, 2018. https://evrimagaci.org/s/5452.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close