Fırsatçı Balrehberleri: Sadece Yumurtaları Değil, Kendileri de Konak Kuşa Benzeyecek Şekilde Evrimleşti!

Gugukkuşu gibi bazı türlerin "bebek bakımı"ndan kaçmak için akıl almaz bir yönteme başvurdukları biliniyordu: Yumurtalarını başka bir kuşun yuvasına bırakmak, böylece o annelerin, gugukkuşunun yavrularına bakmasını, büyütmesini, onlar için emek harcamasını sağlamak... Şimdi gugukkuşuna bir diğer tür daha katıldı: Indicator indicator olarak bilinen Büyük Balrehberi Kuşu.

Balrehberlerinin "kurnazlığı" gugukkuşlarından bile bir adım önde. Çünkü gugukkuşları yumurtalarını bıracakları kuşun yuvasına girmek için diğerlerini kandırmak zorundadır. Balrehberlerinin ise buna ihtiyaçları yoktur, çünkü evrimsel süreçte fiziksel yapı olarak aldattıkları konak türe benzeyecek şekilde özelleşmişlerdir. Bu konak, genellikle arı-yiyen kuşları olmaktadır. 

Üstelik balrehberi bu adaptasyonla da yetinmemiş, bunu davranışsal evrimle pekiştirmiştir: Gugukkuşunun aksine, yumurtaları bırakıp kaçmaz, bir adım öteye giderek, konak türün diğer yumurtalarını gagalayarak hafifçe çatlatır. Bu çatlama sebebiyle konağın kendi yavrularının fiziksel gücü azalır ve bu da, balrehberinin yavrularının yumurtadan çıktıklarında diğerlerinden daha güçlü olmasını, böylece onları öldürerek hayatta kalma şanslarını arttırmasını sağlar.

Burada tek suçlu acımasız balrehberleri ve kurnaz yapıları değil, konak tür olan arı-yiyen kuşlarının neredeyse her türlü yumurtayı, ayrım yapmaksızın büyütmeye çabalaması; bir yerde "saf" doğalarıdır. 

Bu noktada balrehberlerinin davranışlarını inceleyen Cambridge Üniversitesi'nden Dr. Claire Spottiswoode ilginç bir noktaya parmak basıyor: Yavrularını konağın yuvasına bırakan balrehberleri, istese diğer yumurtaları tamamen kırarak öldürebilir. Ancak bunu yapmıyor, çünkü eğer böyle yapacak olursa, yumurtalarının zarar gördüğünü anlayan konak arıyiyen kuşu yuvayı terk ediyor. Bu yüzden tamamen parçalamak iyi bir fikir değil, balrehberleri de buna göre adapte olmuşlar.

Daha ilginci, balrehberleri yumurtalarını konağa bırakma sırasında, rastgele yumurtalara saldırmıyor: Ddaha büyük ve güçlü görünenleri zayıflatıyor. Balrehberinin bunu yapmakta iki nedeni olabilir: ilk olarak, rekabeti tamamen ortadan kaldırmak kendi yavrularının da potansiyellerinin altında kalmasına neden olabilir. İkincisi ise, diğerlerine göre iri ve farklı olan yumurtaların kendisinden önce gelen balrehberlerine ait olma ihtimali bulunuyor. Bu sebeple onları kimi zaman tamamen parçaladıkları da görülüyor.

Kısaca bu zeki kuşlar, insani ilkeler dahilinde hiç "ahlaklı" olmasa da, evrimsel mücadele içerisinde hayatta kalma şanslarını arttırmak için bu şekilde parazit bir yaşam biçimi evrimleştirmişler.