Taklitçilere Karşı Önlem: Kuşlarda Kendi Yumurtalarını Tanımak İçin "İmza Desenleri" Evrimleşiyor!

Bazı kuşlar için, kendi yumurtalarını ayırt edebilmek bir ölüm kalım meselesidir. Yeni bir çalışmada bilim insanları, diğerleri için ölümcül olabilen yavrularını başka kuşların yuvalarına bırakan parazitik guguk kuşundan etkilenmiş olan pek çok ev sahibi kuşun yumurtalarında, guguk kuşunun kandırmacasından kendi yavrularını ayırt edebilecekleri desenler evrimleştiğini gösterdi. Çalışma bu imza desenlerinin ev sahibi kuşların yumurtaları yavrular çıkmadan ve kendi kuluçkalarına zarar vermeden reddedebilmeleri ve onlara guguk kuşu hileleri için sağlam bir savunma sağladığını ortaya çıkardı. 

Bir kuşun beyninin nasıl karmaşık desen bilgilerini algıladığı ve tanıdığını belirlemek için, Harvard Üniversitesi'nden Dr. Mary Caswell Stoddard ve Cambridge Üniversitesi'nden Prof Rebecca Kilner ve Dr Christopher Town yeni bir bilgisayar görüntüleme tekniği olan Doğal Desen Eşleştirici'yi geliştirdiler. Bu araç omurgalılarda tanıma görevi için önemli oldukları bilinen süreçleri canlandırarak görsel alanda fark edilebilir özellikleri seçip karşılaştırıyor. Stoddard şöyle açıklıyor:

Yüz tanıma, görüntü eşleştirme gibi farklı desen tanıma görevleri için kullanılan aynı bilgisayar teknolojisini bir kuşun yumurtasında kolayca fark edilecek görsel özelliklerin ne olabileceğini belirlemek için kullandık.

Aracı kullanarak araştırmacılar guguk kuşlarının hedef aldığı sekiz farklı kuş türüne (ev sahibi) ait yüzlerce yumurta üzerinde pigmentasyon desenlerini inceledi. 

Dağ ispinozu gibi bazı evsahibi kuşların kendilerine özgü lekeler ve işaretler gibi yüksek derecede ayırt edilebilir yumurta desenleri evrimleştirdiğini keşfetti. Bunun tersine, diğer ev sahibi kuşlar pek az tanımlanabilir işaret geliştirdiler ve ayırt edilebilir yumurta desenleri evrimleştirmede başarısız oldular. Araştırmacılar en iyi yumurta desen imzasına sahip kuşların en yoğun guguk kuşu taklitçiliğine maruz kalanlar olduğunu buldu. 

Guguk kuşu ve ev sahibi kuşlar birlikte evrim için silahlanma yarışının farklı aşamalarındalar. Eğer belli bir ev sahibi tür evrimsel süre boyunca yabancı guguk kuşu yumurtalarını reddedebilme yeteneği geliştirirse, guguk kuşuda evsahibi kuşun yumurtalarının desenleri ve rengiyle eşleşmeye yakın yumurtalar üretebilme yeteneği geliştiriyor. Stoddard şöyle diyor:

Guguk kuşlarının birçok evsahibi kuşun yumurtalarının görüntülerini taklit edebilmelerı yüzyıllardır biliniyor. Buradaki hayret uyandırıcı buluş, evsahibi kuşların guguk kuşlarının taklitçiliğiyle tıpkı bir bankanın kalpazanlarla mücadele edebilmek için banknotlara filigran ekleyişi gibi kendi yumurtalarında yüksek derecede ayırt edilebilir yumurta desenleri evrimleştirerek savaşmalarıdır.

Cambridge Zooloji Bölümü'nden Kilner ise şöyle söylüyor: 

Bu çalışmanın şaşırtıcı buluşu, ev sahibi kuşun bunu farklı yollarla yapması.

Bazı ev sahibi kuş türleri yüksek oranda tekrarlanan tek lekeler evrimleştirirken başka türler bir topluluk içinde dişiden dişiye çarpıcı biçimde değişen desenler evrimleştirmiştir. Başka ev sahibi kuşlar ise yüksek görsel çetrefiller içeren yumurta desenleri üretiyor. Belli bir ev sahibi kuşun yabancı bir yumurtayı tanıması ve reddetmesi olasılığını yükselten her strateji etkilidir. Kilner şöyle izah ediyor:

Bazı türler iki strateji kullanıyor ama üç strateji kullanan yok. Böyle bir imza kolaylıkla tanınmak için fazla karmaşık olur.

Kuş yumurtalarındaki desenler görsel imzaların sadece bir türü. Kimlik imzalarına hayvanlar dünyasında sıkça rastlanır, ancak nasıl kodlandığı ve tanındığı pek az anlaşılmıştır. 

Gelecekte, görsel ve kavramsal işlemlerin önemli açılarına açıklama getiren Doğal Desen Eşleştirici gibi bilgisayar araçları, farklı biyolojik topluluklarda görsel işaretlerin evrimini anlamakta çok önemli rol oynayacaktır.