Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Farelerde Hafızayı Geliştiren Kimyasal Keşfedildi

3 dakika
1,319
Farelerde Hafızayı Geliştiren Kimyasal Keşfedildi
Tüm Reklamları Kapat

UCSF San Francisco’dan hücrelerin biyolojik streslere nasıl cevap verdiğini araştıran araştırmacıların geliştirdiği ilaç tarzı küçük bir molekül enjekte edilen farelerde hafızanın arttığı görüldü. 

Araştırmanın başında bulunan, UCSF’de biyokimya profesörü olan Peter Walter’a göre, aynı biyokimyasal yol kullanılarak belki de bir gün insanlarda de hedeflenen hafıza gelişimi gerçekleşebilir.

Molekülün keşfi ve fareler üzerinde yapılan sonraki hafıza deneylerinin sonuçları eLife isimli çevrimiçi bilim dergisinde, 28 Mayıs 2013 tarihinde yayınlandı. 

Tüm Reklamları Kapat

Bir hafıza testinde, keşfedilen kimyasalın enjekte edildiği farelerin, sahte bir kimyasalın enjekte edildiği farelere göre batmış bir platformun yerini 3 kat daha hızlı bir şekilde bulabildiği görüldü.  

Ayrıca, bu kimyasalın enjekte edildiği fareler, farenin yem olmaktan kaçmasını sağlayan tepkiler gibi koşullandırılmış korku ile ilintili uyaranları, normal farelere göre daha iyi hatırlıyor. 

“Özellikle, her ne kadar araştırma hafızanın gücünü artırmak için en iyi biyokimyasal mekanizmaya sahip olmanın önemini gösterse de, evrimin bu canlılara bunu sağlamadığı görülüyor. Görüyoruz ki evrimsel süreç hafızayı en iyi noktaya getirmedi; eğer getirseydi yaptığımız bu çalışmayla evrimin hafızayla ilgili çizdiği sınırın üzerine çıkamayacak olduğumuzu düşünüyorum.” diyor Walter. 

Hafızayı geliştiren bu kimyasal, UCSF'te bulunan Küçük Molekül Keşif Merkezi'nde görüntülenen 100.000 farklı kimyasal arasından seçildi. Bu kimyasallar, hücre içerisindeki proteinlerin işlevlerini yapmak amacıyla katlanmaları için gereken hıza hücreler yetişemediği zamanlarda koruyucu bir kimyasal yolak bulabilmek amacıyla araştırılıyor. 

Tüm Reklamları Kapat

Fakat UCSF’de doktora sonrası görevlisi olan Carmela Sidrauski, bu kimyasalın hücre içerisindeki faaliyetinin ötesinde görev alarak, katlanmamış proteinlerin tepkisini aktive eden, daha genel anlamıyla entegre stres tepkisi olarak bilinen bir tepkiyi etkilediğini keşfetti. Bu tepki, bir çok biyokimyasal yolun tek bir moleküler dayanak noktasında birleştiği, elF2 alfa denen bir protein. 

Bilim insanları maya mantarından insana kadar her türlü karmaşıklığa sahip canlıda elF2 alfayı kapatacak farklı enzimleri tetikleyen farklı hücresel stres türleri olduğunu zaten biliyorlardı. Bunlar, temel olarak, katlanmamış proteinler, DNA'ya hasar veren mor ötesi ışınlar, protein üretmek için yeterince amino asidin bulunmaması, viral enfeksiyonlar, demir eksikliği ve benzerleridir.

“Bu arada, elF2 alfa’nın inaktivasyonu, hafıza güçlendirmeyi frenliyor.” diyor Walter, belki de bu, hücrelerin ve ya organizmaların başka şekillerde adapte olmalarının evrimsel bir sonucudur. 

Alfa elF2’nin kapatılması, hafıza değişimi için gerekli olan çoğu proteinin üretimini engelleyebilir.” diyor Walter, ve ekliyor “Fakat elF2 alfa’nın inaktivasyonu hücrelere stresle baş etmelerine yardımcı olacak olan proteinlerin üretimini de hızlandırıyor.

Araştırmanın diğer yazarlarından biri olan McGill Üniversitesinden Nahum Sonenberg de fareler üzerinde yaptığı deneylerde hafıza ve elF2 alfa arasında ilişki kurdu ve ayrıca araştırma grubu bu çalışma ile ilgili deneyler yaptı. 

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

UCSF araştırmacıları tarafından aydınlatılan kimyasala, entegre stres yanıtı inhibitörü anlamına gelen ISRIB (Integrated Stress Response Inhibitor: Entegre Stres Tepkisi Engelleyicisi) adı verildi. Araştırmacılar, ISRIB’nin elF2 alfanın inaktivasyonuna karşı bir etkisi olduğunu keşfetti.

“ISRIB, kan-beyin duvarını rahat geçmesi, fareler için herhangi bir toksik etki göstermemesi gibi iyi farmakokinetik özellikleri (bir ilacın nasıl emildiği, dağıtıldığı ve yok edildiği) olmasından ötürü fareler üzerinde yapılacak deneylerde çok kullanışlıdır. Ve ISRIB’nin bu özellikleri, insanlardaki hafıza gelişimi için üretilecek ilaçlar için iyi bir başlangıç noktası oluyor.” diyor Walter. 

Walter, yaşlanma ve hafıza konusunda fareler üzerinde, ISRIB ve benzeri moleküller kullanarak, deney yapmak için iş birliği yapacak bilim insanları arıyor.

“Ayrıca, ISRIB gibi kimyasallar, kanserle savaşmamızda da bize yardımcı olabilir.” diye belirtiyor Walter, katlanmamış protein tepkisi üzerine çalışarak tümör büyümesine engel olmasını sağlama yolunu araştırıyor.

Walter, “Daha basit düzeyde ise, ben ve diğer bilim insanları, şuanda, ISRIB’yi katlanmamış protein tepkisi ve entegre stres tepkisinin hasta ve normal fizyolojideki tepkisini daha fazla anlamak için kullanabiliriz.” diyor.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
2
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Muhteşem! 1
  • Tebrikler! 1
  • Bilim Budur! 1
  • İnanılmaz 1
  • Umut Verici! 1
  • Merak Uyandırıcı! 1
  • Korkutucu! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: ScienceDaily | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 31/10/2024 09:18:12 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/1263

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Yaşamın Başlangıcı
Mikoloji
Maske
Olumsuz
Enzim
Gerçek
Gelişim
Tekillik
Biyografi
Öğrenme
Koruma
Doğa Yasaları
Mit
Veri Bilimi
Karanlık Enerji
Tür
Kartal
Köpek
Canlı Cansız
Memeli
Biyocoğrafya
Teknoloji
Hayvanlar Alemi
Devir
İletişim
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
-. --, et al. Farelerde Hafızayı Geliştiren Kimyasal Keşfedildi. (18 Haziran 2013). Alındığı Tarih: 31 Ekim 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/1263
--, -., Öztürk, M., Bakırcı, Ç. M. (2013, June 18). Farelerde Hafızayı Geliştiren Kimyasal Keşfedildi. Evrim Ağacı. Retrieved October 31, 2024. from https://evrimagaci.org/s/1263
-. --, et al. “Farelerde Hafızayı Geliştiren Kimyasal Keşfedildi.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Meriç Öztürk, Evrim Ağacı, 18 Jun. 2013, https://evrimagaci.org/s/1263.
--, ---. Öztürk, Meriç. Bakırcı, Çağrı Mert. “Farelerde Hafızayı Geliştiren Kimyasal Keşfedildi.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Translated by Meriç Öztürk. Evrim Ağacı, June 18, 2013. https://evrimagaci.org/s/1263.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close