Fahrenheit, Celcius ve Kelvin Kıyaslaması: Fahrenheit Ne İşe Yarar?

En yaygın sıcaklık ölçüm birimlerimiz olan Fahrenheit, Celcius ve Kelvin büyük oranda "keyfi nedenlere" göre seçilmiş aralıklarda değerler alırlar. Hepimiz neredeyse ilkokul seviyesinde Celcius'un suyun donma ve kaynama noktasına göre 0 ve 100 sayılarının değerlerini belirlediğini öğrenmişizdir. Kelvin ise daha "bilimsel" meseleler için geliştirilmiş bir sıcaklık birimidir ve Celcius ile ölçtüğünüz değere 273 ekleyerek bulursunuz (örneğin 120 Celcius derece, 393 Kelvin'dir). Peki bu Fahrenheit da ne ola?

Birçokları için Fahrenheit, "Amerikan/İngiliz çıkıntılarının sıcaklık birimi"nden ibarettir. Dolayısıyla anlamsız ve gereksizdir. Halbuki Fahrenheit ile birazcık haşır neşhir olan biri, aslında son derece kullanışlı bir birim olduğunu fark edecektir.

Celcius'un Gündelik Yaşamda Problemi

Zira Fahrenheit birimi suyla veya bilimsel araştırmaların ihtiyaçlarıyla ilgilenmez; bunun yerine, insanın normal konforunu hedef alır. Celcius kullananlar olarak bizler, 10'luk sistemi takip ettiği için bu ölçülendirmeyi severiz; ancak bu sistemde oldukça ufak bir sıcaklık aralığı insan için kullanışlıdır: kabaca -25 derece ile 45 derece arası... Birçok ilin sıcaklıkları yaz-kış döngülerinde bu sıcaklıkların ötesine geçmeyecektir. Bu "sıkıştırılmış" aralıklar, sıcaklıklar arası değişimi ifade etmeyi zorlaştırmaktadır. Örneğin bir insan 23 ile 25 derece arasındaki farkı tespit etmekte zorlansa da, ılık bir yaz günü genellikle bu sıcaklıklar arasında tarif edilmek zorunda olacaktır. Bir diğer deyişle, sıcaklık genellikle 20'lerde kalıyorsa ve sadece birler basamağı ile sıcaklık değişimlerini tarif etmeniz gerekiyorsa, o birimin onlar basamağı boşa harcanıyor demektir. 20, 25, 28'deki sıcaklık değişimleri sadece 0, 5, 8 sayıları ile yakalanmakta, 2 sayısının pek bir anlamı bulunmamaktadır.

Fahrenheit'ın Avantajı: Konfor ve Sıcaklık

Fahrenheit ise, her ne kadar aslen insan vücuduna göre ölçeklendirilmemişse de, günümüzde bu görevi görecek biçimde kullanılmaktadır. Ölçek de her iki basamak da belirli değerleri ifade etmek ve insanın genellikle yaşadığı sıcaklık aralıklarını tarif etmek için kullanılabilmektedir. Fahrenheit sistemini kullananların odaklandığı şey, ilk basamaktır (onlar basamağı). Örneğin hava sıcaklığı "30larda" ise birkaç kat giyinmeniz iyi olacaktır, çünkü hava oldukça soğuktur (Fahrenheit sisteminde su, 32 derecede donar). Ama eğer hava "90larda" ise, t-shirt giyerek dışarı çıkabilirsiniz demektir. Yani 3 ile 9-10 arasında değişen sayılar, çeşitli hava durumlarına doğrudan karşılık gelir. 70 derece civarı ise "ılık hava" demektir.

Bu sistemde birler basamağı, daha da spesifik hava durumlarını tanımlamakta kullanılabilir. Örneğin "70'in üstü" demek, "80'lere yakın sıcaklıklar" demektir. Bu durumda hava, ılık-sıcak arasıdır. Ama "70'lerin altı" (70-75 arası), ılığa daha yakın hava anlamına gelmektedir. Dolayısıyla çoğu zaman spesifik olarak "71.5 derece" demenize gerek bile kalmamaktadır - halbuki Celcius sisteminde 18 derece ile 20 derece arasındaki fark çok daha belirgin olabilir.

Sonuç

Bir diğer deyişle, toparlayacak olursak, Fahrenheit sisteminin sayıların basamaklarını insanların konfor aralıklarını ifade etmek açısından Celcius'a göre çok daha verimli kullandığı söylenebilir.

Elbette ki bir sisteme alışmış biri için diğeri her zaman zorlu ve anlamsız gelecektir. Ancak bilinmelidir ki bu sistemlerin kültürlerde yer etmiş olması sadece kültürel unsurların dayatması değil, aynı zamanda insanlara "mantıklı geliyor olmasındandır". Bu nedenle bu sistemlerin kullanılmasının arkasında yatan sebepleri anlamak, bizleri birbirimize biraz daha yakınlaştırabilir.

Bu arada, Celcius ve Fahrenheit'ta "derece" kavramını kullanırken, Kelvin'de neden kullanmadığımızı merak ediyorsanız, buradaki yazımızı okuyabilirsiniz.