Sıcaklığı Kelvin ile Ölçerken Neden "Derece" Sözcüğünü Kullanmayız?
The Green Sunshine Company
"Derece" (° işaretiyle gösterilir), belli bir fiziksel örüntüden doğmayan, rastgele tanımlanmış birimler için geçerlidir. Örneğin Celcius, Fahrenheit ve Rankine sıcaklık derecelendirme birimlerinin hepsi, bu sistemi geliştirenlerin şahsi tercihlerine göre seçilmiştir.
En meşhur örneği, suyun donma noktasını "0 derece", kaynama noktasını "100 derece" kabul eden Celcius örneğidir. Pek tabii, donma noktası "-100 derece", kaynama noktası "500 derece" de varsayılabilirdi ve sonuç değişmezdi. Bu 3 meşhur ölçü biriminin her biri sıcaklık aralıklarını rastgele tanımladıkları için, ölçü birimi olarak da "derece" kullanırlar: 75°F, 30°C, 290°R gibi... 1 derece, o rastgele ölçü birimindeki 1 aralığa karşılık gelir.
Bunun sıcaklık harici bir örneği de açı birimleridir. Eşkenar bir üçgenin iç açılarından birisinin "60 derece" olduğunu söyleme nedenimiz, üçgenin iç açıları toplamının "180 derece" olduğunu varsaymamızdandır. Pek tabii, üçgenin iç açıları toplamı "550 derece" de varsayılabilirdi. Tüm geometri buna göre değişirdi; ancak bu tercihimiz "kabul edilemez" olmazdı.
Öte yandan rastgele olmayan şekillerde, yani belli bir fiziksel örüntünün doğrudan sonucu olarak ortaya çıkan ölçü birimlerinde, "derece" kullanılmaz. Kelvin, böyle bir birimdir.
Özer AydoğanKelvin sıcaklık birimi, cisimleri oluşturan parçacıkların iç enerjilerinin doğrudan bir sonucudur. Bu nedenle 0 Kelvin rastgele belirlenmiş bir sıfır değeri değildir. 0 Kelvin, "mutlak sıfır" olarak bilinir; çünkü bu sıcaklıktaki bir cismin enerjisi yoktur. Bu tip doğal nedenlerden kaynaklanan ölçü birimlerine kimi zaman "doğal ölçü birimi" de denir.
Bir diğer örneği yine açı ölçülerinden verebiliriz: "Radyan" olarak bilinen açı ölçüsü, rastgele tanımlanmış değildir; sinüs ve kosinüs gibi döngüsel süreçlerin doğrudan ve doğal bir sonucudur. Bu nedenle açıların fiziksel karşılıklarıyla ilgili yapılan dört işlem de, derece cinsinden değil, radyan cinsinden yapılır. Çünkü radyan, açıların "doğal ölçü birimi"dir.
Ancak literatürde "Kelvin derece (°K)" kullanımını da görmek mümkündür. Bunun sebebi, 1967 yılı öncesinde °K kullanımının normal kullanım olarak görülmesidir. Ancak ABD'nin Ulusal Standartlar ve Teknolojiler Enstitüsü (NIST), 1967 yılında Kelvin ölçüsünün rastgele olmamasından ötürü derece kullanımının hatalı olduğunu ilan edip, derece işareti olmayan Kelvin (K) yazımını standardize etmiştir. O gün bugündür yaygın kullanım "K" şeklindedir. Buna uyulmaması büyük bir hata değildir; ancak standarda ters düşmek olacaktır.
Farklı sıcaklık ölçüm birimlerinin ne işe yaradığını merak ediyorsanız, buradaki yazımızı okuyabilirsiniz.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
24
-
16
-
7
-
5
-
3
-
2
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- NIST. International System Of Units. (1 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 22 Temmuz 2019. Alındığı Yer: NIST | Arşiv Bağlantısı
- Y. Safkan. Why Is There No Degree In Kelvin?. (22 Temmuz 2019). Alındığı Tarih: 22 Temmuz 2019. Alındığı Yer: PhysLink | Arşiv Bağlantısı
- Wikipedia. Degree (Temperature). (27 Nisan 2019). Alındığı Tarih: 22 Temmuz 2019. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 22/02/2025 11:48:49 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/4806
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
