Günlük dilde teori, bir “önsezi” veya “tahmin” anlamına gelebilir. Bilim insanları için teori, iyi desteklenmiş bir açıklama anlamına gelir. Bilimsel teoriler ve bilimsel kanunlar sıkça karıştırılır. Teoriler, bir şeyin “neden” ve “nasıl” olduğunu açıklar. Doğadaki olay ve olguların açıklamasıdırlar, kanıtlara dayalıdırlar. Örneğin Atom Teorisi maddenin yapısını açıklar, Evrim Teorisi canlı çeşitliliğini kaynağını açıklar.
Kanunlar ise doğada “ne” olduğunu bildiren cümlelerdir. Bir şeyin neden o şekilde olduğunu açıklayamaz; sadece ne olduğunu söyler. Örneğin, cisimlerin birbirlerine doğru hareket etmeye (birbirlerini çekmeye) meyilli olması bir kanundur, gözlemsel bir gerçektir, bir veridir. Ancak bunun neden bu şekilde olduğunun açıklaması Newton’un Kütleçekim Teorisi, Einstein’ın Görelilik Teorisi, Kuantum Kütleçekim Teorisi gibi teorilerle yapılır.
Bir şeyin teori olması onun zayıf olduğunu değil, tam tersine doğa kanunlarını açıklayan güçlü ve bilimsel verilere dayalı bir açıklamalar bütünü olduğunu gösterir. Canlıların nesiller içerisindeki değişimi bir yasadır, gözlemsel bir gerçektir. Buna, evrim yasası denir. Ancak bunun neden ve nasıl olduğunu açıklayan açıklamalar bütününe Evrim Teorisi adı verilir.
