Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat

Evrenin Nasıl Biçimlendiğini Açıklayan "Zarif" Çözüm: Kozmolojinin Temel Sütunlarından Biri, Doğrudan ve Gözleme Dayalı Olarak Test Edildi!

3 dakika
2,757
Evrenin Nasıl Biçimlendiğini Açıklayan "Zarif" Çözüm: Kozmolojinin Temel Sütunlarından Biri, Doğrudan ve Gözleme Dayalı Olarak Test Edildi! Pixabay
Samanyolu
Tüm Reklamları Kapat

Evrende milyarlarca galaksi var ama bunların uzaydaki dağılımları, eşit olmaktan çok uzak. Peki günümüzde evrende neden çok sayıda yapı görüyoruz ve bunlar nasıl oluşup gelişti?

Carnegie'nin Şili'deki Las Campanas Gözlemevinde, Magellan Baade Teleskobu kullanılarak yapılan, on binlerce galaksinin on yıllık incelemesi, bu temel gizemi çözmek için yeni bir yaklaşım sağladı. Carnegie'den Daniel Kelson öncülüğünde alınan sonuçlar, Kraliyet Astronomi Derneği Aylık Bildirimleri dergisinde (Monthly Notices of the Royal Astronomical Society) yayınlandı. Kelson, şöyle dedi:

Tanımlanamayan bir şeyi nasıl tanımlarsınız? Soruna, tamamen yeni bir yaklaşımla bakarak...

Makalenin yazarlarından biri olan Andrew Benson da şunu ekledi:

Tüm Reklamları Kapat

Yöntemimiz, evrenin en erken zamanlarından itibaren kütle çekiminin yapıların büyümesini nasıl yönlendirdiği konusunda yeni (ve sezgisel) fikirler sunuyor. Bu, kozmolojinin temel sütunlarından birinin doğrudan yapılmış ve gözleme dayalı bir testi.

Carnegie-Spitzer-IMACS Kızıla Kayma (Doppler etkisiyle gök cisminin yaydığı radyasyon dalga boyunda artma) Araştırması, modern galaksilerin görünümlerinin belirlendiği son 9 milyar yılda, galaksi gelişiminin etrafındaki ortamla arasındaki ilişkiyi incelemek için tasarlandı.

Galaksiler
Galaksiler
Pixabay

İlk galaksiler, evreni sıcak ve yüksek enerjili parçacıkların belirsiz bir çorbası olarak başlatan Big Bang'den birkaç yüz milyon yıl sonra oluştu. Bu maddeler büyük patlamanın ardından dışa doğru genişledikçe soğudu, parçacıklar ise birleşerek nötr hidrojen gazını oluşturdu. Bazı parçalar diğerlerinden daha yoğundu ve nihayetinde bunların kütle çekimleri evrenin dışa doğru olan gidişatını yendi; maddeler içe doğru çökerek kozmostaki ilk yapı kümelerini oluşturdu.

Büyük ve küçük yapıların yalnızca bazı yerlerde oluşmasına izin veren yoğunluk farklılıkları, eskiden beri süregelen bir merak konusu oldu. Ancak şimdiye kadar, astronomların son 13 milyar yıl içinde yapıların evrende nasıl geliştiğini modelleme becerileri, matematiksel sınırlamalarla karşılaştı. Benson şöyle diyor:

Evrendeki tüm parçacıklar arasında meydana gelen kütle çekim etkileşimleri, basit matematikle açıklanamayacak kadar karışık.

Yani, astronomlar ya modellerinin doğruluğunu riske atan matematiksel tahminlerde bulundu ya da (aşırı karmaşık kabul edildiği için her parçacık arasındaki tüm etkileşimleri göz önüne alamayan) galaksiler arası tüm etkileşimleri sayısal olarak modelleyen büyük bilgisayar simülasyonları kullandı. Kelson şöyle açıkladı:

Tüm Reklamları Kapat

İncelememizin önemli bir amacı, çeşitli uzak galaksilerde bulunan yıldızların kütlesini hesaplamak, daha sonra da bu bilgiyi evrendeki yapıların nasıl oluştuğu anlayışına yeni bir yaklaşım geliştirmek için kullanmak.
Samanyolu
Samanyolu
Pixabay

Carnegie'den Louis Abramson, Shannon Patel, Stephen Shectman, Alan Dressler, Patrick McCarthy, John S. Mulchaey ve Uber Technologies'den Rik Williams'ın da dahil olduğu araştırma ekibi, tekil proto-yapıların gelişiminin hesaplanabileceği ve ardından tüm uzayda ortalamalarının bulunabileceğini ilk kez gösterdi.

Bu inceleme, daha yoğun yapıların daha hızlı, daha az yoğun olanların ise daha yavaş geliştiğini gösterdi.

Akabinde, olayları geçmişe doğru inceleyerek yoğunluktaki dalgalanmaların -zamanla günümüzde gördüğümüz galaksilerin dağılımlarını belirleyen büyük yapılara dönüşecek olan- orijinal dağılımlarını ve büyüme oranlarını belirleyebildiler.

Aslında, ekibin çalışmaları, yoğunluktaki dalgalanmaların gerçek evrende neden ve nasıl bu şekilde geliştiğine dair basit ama doğru bir açıklama sundu ve aynı zamanda evrenin başlangıcı konusundaki anlayışımızı destekleyen hesaplama tabanlı çalışmalara katkı sağladı. Kelson şöyle diyor:

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

O kadar basit ki, gerçek bir zarafeti var.

Araştırmanın bulguları, Las Campanas'ta yapılan çok sayıda gözlem gecesinin tahsisi olmadan elde edilemezdi. Rasathanelerin müdürü olan John Mulchaey şunu söyledi:

Birçok kurum, bu kapsamda bir projeyi tek başına üstlenebilecek kapasiteye sahip olamazdı. Ama Magellan Teleskopları'mız sayesinde bu araştırmayı yürütebildik ve klasik bir soruyu yanıtlamak adına bu yeni yaklaşımı yaratabildik.

Kelson ise, son olarak şunları diyor:

Bu projenin, Carnegie gibi bir kurumun kaynaklarına ihtiyaç duyduğuna şüphe olmasa da Ulusal Optik-Kızılötesi Astronomi Araştırma Laboratuvarının bünyesinde olan Kitt Peak ve Cerro Tololo'da elde ettiğimiz çok sayıda ekstra kızılötesi görüntü olmadan da bunları başaramazdık.
Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
34
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 16
  • Merak Uyandırıcı! 7
  • Muhteşem! 4
  • Bilim Budur! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 2
  • Umut Verici! 2
  • İnanılmaz 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  1. Çeviri Kaynağı: Science Daily | Arşiv Bağlantısı
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 14:46:45 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8688

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Eşey
Genler
Evrim Ağacı Duyurusu
Yeşil
Asteroid
Beslenme Bilimi
Kalıtım
Sendrom
Kanser
Dağılım
Ağrı
Nöronlar
Deniz
Sars
Ara Tür
Renk
Embriyo
Tür
Periyodik Tablo
Hukuk
Ortak Ata
Carl Sagan
Evrimsel Tarih
Hayatta Kalma
Kanser Tedavisi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
A. Dressler, et al. Evrenin Nasıl Biçimlendiğini Açıklayan "Zarif" Çözüm: Kozmolojinin Temel Sütunlarından Biri, Doğrudan ve Gözleme Dayalı Olarak Test Edildi!. (14 Mayıs 2020). Alındığı Tarih: 21 Kasım 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/8688
Dressler, A., Recep, A., Ateş, A. (2020, May 14). Evrenin Nasıl Biçimlendiğini Açıklayan "Zarif" Çözüm: Kozmolojinin Temel Sütunlarından Biri, Doğrudan ve Gözleme Dayalı Olarak Test Edildi!. Evrim Ağacı. Retrieved November 21, 2024. from https://evrimagaci.org/s/8688
A. Dressler, et al. “Evrenin Nasıl Biçimlendiğini Açıklayan "Zarif" Çözüm: Kozmolojinin Temel Sütunlarından Biri, Doğrudan ve Gözleme Dayalı Olarak Test Edildi!.” Edited by Arda Ateş. Translated by Arzu Recep, Evrim Ağacı, 14 May. 2020, https://evrimagaci.org/s/8688.
Dressler, Alan. Recep, Arzu. Ateş, Arda. “Evrenin Nasıl Biçimlendiğini Açıklayan "Zarif" Çözüm: Kozmolojinin Temel Sütunlarından Biri, Doğrudan ve Gözleme Dayalı Olarak Test Edildi!.” Edited by Arda Ateş. Translated by Arzu Recep. Evrim Ağacı, May 14, 2020. https://evrimagaci.org/s/8688.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close