Etiyopya'da 3.8 Milyon Yıllık İlkin İnsan Fosili Bulundu!

Günümüze kadar insan evrimi ağacındaki türlere ait sayısız fosil ortaya çıkarıldı ve en küçük bir fosil bile bize sunduğu bilgiler açısından son derece önemli. Fakat tama yakın bir kafatası bulmak, oldukça nadir gerçekleşen bir durum. Yohannes Haile-Selassie ve arkadaşları (2019) tarafından Nature'da yayınlanan makaleyle duyurulan kafatası fosili, ilkin insanların evrimsel ilişkileri hakkında bize bilinenden daha farklı bir senaryo önermekte.

Kafatasını keşfeden araştırıcılar, bulgunun Australopithecus anamensis türüne ait olduğunu söylemekteler. Bu türün Lucy'nin türü olan Australopithecus afarensis'in öncülü olduğu düşünülüyordu. Her ne kadar diğer bilim insanları bu sonucun daha fazla sınanması gerektiğini düşünse de, yeni bulunan kafatası üzerinde yapılan analizler ile bu kafatasının tarihlendirmesi, bu iki türün günümüzde Etiyopya olarak bildiğimiz bölgede en az 100 bin yıl eş zamanlı yaşamış olabileceklerini gösterdi.

Bilim insanlarınca Australopithecus cinsine ait türlerden birinin (veya türlerden birine ait bir popülasyonun), bizim cinsimiz olan Homo'ya evrildiği düşünülmekte, ilk Homo buluntuları ise 2,8 milyon yıl öncesinden gelmekte. Şu an için elimizde olan kanıtlara dayanarak A. afarensis türünün yaşamış olduğu tarihlerin günümüzden 4 ila 3 milyon yıl öncesi olduğu kabul edilmekte. 4 milyon yıldan daha öncesine tarihlenmiş olan ama görece bu türe yakın bir morfolojiye sahip birçok fosil ise daha öncül bir tür olan A. anamensis'e türüne dahil edilmiş durumdaydı. Bu tarihlendirmelerle birlikte morfolojik çalışmalardan da yola çıkarak, A. anamensis türünün A. afarensis türüne evrildiği düşünülüyordu. Bu da bir bakıma bu türlerin hiçbir zaman birlikte yaşamadığı anlamına geliyordu. Bulunan fosille birlikte A. anamensis türünün yaşadığı tarihlerin 3,8 milyon yıl öncesine kadar çekilmesi bu iki türün en azından 100 bin yıl birlikte yaşamış olduklarına işaret ediyor.

(Yohannes Haile-Selassie ver ark., 2019)

Çalışmayı yapan araştırıcılar, kafatasının hangi türe ait olduğunu anlamak için, fosilin dişlerini ve çenesini inceleyip, daha önce bulunan fosillerle karşılaştırdılar. Çalışmanın sonucu ise fosilin A. afarensis'in yaşadığı dönemlerde yaşamış olsa da bir A. anamensis'e ait olduğunu gösterdi.

Haile-Selassie ve arkadaşları, A. anamensis türünün A. Afarensis türüne evrilmiş olmasının hala olası olduğunu düşünmekte. Önerdikleri evrimsel senaryo ise, izole hale gelmiş bir A. anamensis popülasyonunun A. afarensis türüne evrilirken, diğer A. anamensis popülasyonlarının da atasal özelliklerini koruyarak yaşamaya devam ettikleri yönünde. Önerdikleri senaryo, bir türün direkt olarak diğer türe evrilmesinden ziyade, lokal olarak bir grubun başka bir türe evrilmesi olarak da açıklanabilir.

Bulunan fosilin (ve ait olduğu türün) direkt atamız olup olmadığını belirlemek ise oldukça zor. Bu konuda daha fazla bilgi edinmek isterseniz, "İnsan Evrimi Hattındaki Bütün Fosiller Atalarımız Mı?" yazımıza göz atabilirsiniz.