Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Ekşi Maya Nedir?

"Geleneksel Maya" Olarak Bilinen Ekşi Mayanın Özellikleri...

Ekşi Maya Nedir? yemek.com
Ekşi maya
2 dakika
21,708
Tüm Reklamları Kapat

İlk mayasız ekmeğin 9000 yıl önce var olduğuna dair kanıtlar mevcuttur. MÖ 3500’lü yıllarda ise antik Mısırlılar ilk mayalı ekmeği üretmişlerdir. Binlerce yıldır insan diyetinin ayrılmaz bir parçası olan ekmek, dünyada en çok tüketilen gıdalardan biridir. Dünya genelinde ortalama ekmek tüketimi kişi başına yaklaşık 33-41 kg/yıl’dır. Ekmek yapısı ise atalarımızdan günümüze dek geçen sürede ciddi bir değişim göstermiştir. Zaman içerisinde düz (flat) yapılı ekmekten gazlı dokuya sahip ekmeğe geçildiği gözlenmektedir.

Ekmek mayası (Saccharomyces cerevisiae), ilk kez 1850’de Viyana’da kullanılmış, o günden günümüze ekmek üretiminin vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Hala evlerimizde, köylerimizde ve bazı ekmek fırınlarında en eski biyoteknolojik yöntem olarak ekşi maya kullanılmaktadır.

Tüm Reklamları Kapat

Neden "ekşi" dendiğine gelirsek… İçerisinde alkol mayaları, sirke ve süt asidi bakterileri olduğu ve tadı ekşi olduğu için ekşi maya denmektedir. 18. yy’a kadar ekmek hamurunun hazırlanmasında kullanılan ekşi hamur ilk maya preparatı olarak değerlendirilebilir.

Ekşi mayayı, tahıl ve diğer hamur bileşenlerini fonksiyonel besleyici bir ekmeğe dönüştüren bir hücre fabrikası olarak düşünebiliriz. Bu fabrika içerisindeki mikroorganizmaları temel olarak iki gruba ayırırız:

Tüm Reklamları Kapat

  1. Hamurun kabarmasını sağlayan mayalar
  2. Hamura ekşilik veren bakteriler

Hamura ekşiliği veren bakteriler mezofilik karakterdedir. Yani oksijenli ortamda 35-37oC’de gelişebilen bakterilerdir. Ekşi maya florasındaki bakteriler Lactobacillus dediğimiz gruptur. Bunlar arasında L. plantarum, L. casei, L. acidophilus vb. yer almaktadır. Peki, bu bakteriler ekşiliği nasıl verir? Şöyle ki, ekmek unundaki karbonhidratı (şeker) parçalayarak sirke ve laktik asit fermantasyonu oluştururlar. Bu fermantasyonlar sonucu açığa çıkan CO2 ekmeğin kabarmasını sağlayarak iskeletini ve iç gözenek yapısını oluştururken açığa çıkan laktik asit, asetik asit, etil alkol vb. metabolik maddeler de ekşi tadı oluştururlar. Yapılan çalışmalarda, ekşi hamur ekmeğindeki asit miktarının instant veya yaş maya kullanılarak yapılan normal ekmektekine göre 10 kat daha fazla olduğu bulunmuştur. Ekmeğin bu özelliği tat, koku vb. tekstürel özelliklerinin daha yoğun olarak algılanmasının neden olmaktadır. Ekmek hamurunun doğal yollardan kabarmasını sağlayan mayalar arasında çeşitli Saccharomyces, Candida, Pichia ve Torulopsis türlerinin olduğu tespit edilmiştir.

Ekşi hamuru (maya) elde etmek çok kolaydır. Temel olarak buğday unu ve su karıştırılarak laktik asit ve maya ile fermente edilmesi sonucu elde edilir. Laktik asit bakterileri (LAB olarak kısaltılır) ve maya (mayalar bütün tahıllarda bulunur ve miktarları 102-104 adet/g arasında değişmektedir), soluduğumuz havada ve unda doğal olarak mevcuttur. Dolayısıyla doğal yollardan un-su karışımına bulaşma gerçekleşir ve hamur mayalanır. Ekmek üretiminde, geleneksel olan ekşi hamur (maya) yöntemi ve endüstriyel yöntem olarak iki metot kullanılır. Fermantasyon işlemi, süresi, fermantasyonun gerçekleştiği ortamın sıcaklığı, nemi ve kullanılan mayanın çeşidi (ekşi, kuru, yaş vb.) ekmek yapma prosesi ile ekmeğin kalitesi ve tekstürel özellikleri üzerinde önemli etkin faktörlerdir.

Ekşi maya ekmeğin raf ömrüne, tadına, yapısına ve besleyici özelliklerine olan olumlu etkisiyle günümüzde popülerlik kazanmıştır. Ekşi maya ile üretilen ekmekler, ekşi hamurun doğal bir katkı maddesi olmasının yanı sıra ekmeğin kalitesine yaptığı etkilerden dolayı yüksek tüketici kabulü görmektedir.

Bu Makaleyi Alıntıla
Okundu Olarak İşaretle
42
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 28
  • Muhteşem! 11
  • Merak Uyandırıcı! 9
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 4
  • Bilim Budur! 3
  • Grrr... *@$# 2
  • İnanılmaz 1
  • Umut Verici! 1
  • İğrenç! 1
  • Güldürdü 0
  • Üzücü! 0
  • Korkutucu! 0
Kaynaklar ve İleri Okuma
  • F. Bakırcı, et al. (2017). Ekşi Hamurlardan Laktik Asit Bakterileri Ve Mayaların Izolasyonu Ve Tanımlanması. Akademik Gıda, sf: 149-154. | Arşiv Bağlantısı
  • C. M. Rosell, et al. (2016). Food Biology Series: Bread And Its Fortification, Nutrition And Health Benefits. ISBN: 978-1-4987-0157-0. Yayınevi: CRC Press.
  • M. H. Ertop, et al. (2016). Ekşi Hamur Fermantasyonunun Ekmeğin Biyoaktif Bileşenleri Ve Biyoyararlanımı Üzerindeki Etkileri. Gıda, sf: 115-122. | Arşiv Bağlantısı
  • Ö. İpek. (Tez, 2017). Türkiye’deki Değişik Yörelerden Sağlanan Ekşi Hamurdan Izole Edilen Ekmek Mayalarının Teknolojik Özellikleri. Not: Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstititüsü.
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/03/2024 14:59:14 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7833

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Alan
Astrobiyoloji
Alkol
Yaşanabilir Gezegen
Çekirdek
Tohum
Botanik
Nöron
Makina
Karanlık
Uydu
Aminoasit
Geometri
Sayı
Mantık Hatası
Beyin
Bilişsel
Hominid
Evren
Süt
Araştırma
Filogenetik
Homo Sapiens
İspat
Güneş
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Bu Makaleyi Alıntıla
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
G. Çelik, et al. Ekşi Maya Nedir?. (12 Haziran 2019). Alındığı Tarih: 29 Mart 2024. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/7833
Çelik, G., Ölez, Ş. (2019, June 12). Ekşi Maya Nedir?. Evrim Ağacı. Retrieved March 29, 2024. from https://evrimagaci.org/s/7833
G. Çelik, et al. “Ekşi Maya Nedir?.” Edited by Şule Ölez. Evrim Ağacı, 12 Jun. 2019, https://evrimagaci.org/s/7833.
Çelik, Gonca. Ölez, Şule. “Ekşi Maya Nedir?.” Edited by Şule Ölez. Evrim Ağacı, June 12, 2019. https://evrimagaci.org/s/7833.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close