Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Tüm Reklamları Kapat

Dinozorların Yerini Dolduran Timsah Cinsi: Pristichampsus

Dinozorların Yerini Dolduran Timsah Cinsi: Pristichampsus
2 dakika
8,845
  • Paleoekoloji
Evrim Ağacı Akademi: Canlıların Evrimi Yazı Dizisi

Bu yazı, Canlıların Evrimi yazı dizisinin 41. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Oksijenli Solunum Nasıl Evrimleşti? İlkel Hücreler Nasıl Oldu da Oksijeni Kullanabilecek Biçimde Evrimleştiler?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
Tüm Reklamları Kapat

Pristichampsus, soyu tükenmiş bir testere dişli timsah cinsinin genel adıdır ve timsahların evriminde çok önemli bir geçiş tür olarak karşımıza çıkmaktadır. Kelime anlamı, "testere dişi" demektir. Paleosen ve Eosen Devirleri'nde, yani günümüzden 65 milyon yıl öncesiyle 34 milyon yıl öncesi arası yaşadığı düşünülen bu timsahların boyları 3.5 metreye, ağırlığı ise 226 kilograma kadar ulaşabilmektedir ve Kretase Yok Oluşu'nu (göktaşı çarpmasıyla tetiklenen olaylar zinciri sonucu dinozorları da yok eden kitlesel yok oluş) atlatabilen nadir uçmayan canlılar arasındadır. 

Pristichampsus (Fosil)
Pristichampsus (Fosil)

Şimdiye kadar 7 farklı türü tanımlanabilmiştir: Günümüzden yaklaşık 45 milyon yıl önce Luteitan Dönemi'nde Fransa bölgesinde yaşamış Pristichampsus rollinatii, günümüzden yaklaşık 38 milyon yıl önce bugünkü Amerika'nın Wyoming ve Batı Texas eyaletleri bölgesinde yaşamış Pristichampsus vorax, Doğu Kazakistanda yaklaşık 38 milyon yıl önce yaşamış Pristichampsus birjukovi ve Pristichampsus kuznetzovi ve son olarak Almanya'da 40 milyon yıl önce yaşamış Pristichampsus magnifrons ve Pristichampsus geiseltalensis. Ayrıca bu türlerin evrimsel süreçte daha küçük türlerinin de evrimleştiği bilinmektedir çünkü Çin bölgesinde bu cinse ait daha küçük 2 tür, Pristichampsus hengdongensis ve Pristichampsus datangensis keşfedilmiştir.

Tüm Reklamları Kapat

Timsahların evrimi açısından önem taşıyan bu türler, genel olarak zırhlı bir vücut yapısına ve diğer timsahlara göre daha uzun uzuvlara (kol ve bacaklara) sahiptirler. Ayak yapılarının incelenmesi sonucunda sulardan çok karalarda yaşadığı ve karasal memelilerle beslendiği keşfedilmiştir. Diş yapıları genel olarak yatay olarak basık, sivri ve tırtıklı kenarlıdır. 

Pristichampsus, Normal Postür
Pristichampsus, Normal Postür

Bu türler arasında en ilginci, Pristichampsus rollinatii olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu türün kuyruğu dinozorlarla büyük benzerlik göstermektedir ve günümüz modern timsahlarındaki vücutta bulunan osteoderm tabakasına sahip değildir. Üstelik anatomisi, çok yüksek hızlarda koşabildiğini ve hatta yine yüksek hızlarda ağırlık merkezi kalça kemiğinin önüne düştüğü zamanlarda iki ayak üzerine bile fakültatif olarak (yüksek hızdan dolayı, geçici) kalkabildiği düşünülmektedir. Ayrıca hiçbir timsahın yapamadığı gibi "dört nala" koşabildiği düşünülmektedir (atlar veya çitalar gibi ön ile arka ayakların asimetrik olarak koşuşu sağlaması).

Yüksek hızlarda iki ayak üzerine kalkabilen bir timsah türü!
Yüksek hızlarda iki ayak üzerine kalkabilen bir timsah türü!

Cinsin, Asya'da evrimleşip daha sonra diğer bölgelere yayıldığı düşünülmektedir. Diş yapılarının T-rex'lerle benzerlik göstermesi ve yukarıda açıkladığımız hareket biçimi, dinozorlardan boşalan alanlarda kolayca avlandıklarını göstermektedir. Üstelik yeri gelmişken söyleyelim, timsahlar, dinozorların kuzenleridir ve bu sebeple bu ortak özellikleri taşırlar. Bu konuyu bir başka yazımızda paylaşabiliriz.

Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
Evrim Ağacı Akademi: Canlıların Evrimi Yazı Dizisi

Bu yazı, Canlıların Evrimi yazı dizisinin 41. yazısıdır. Bu yazı dizisini okumaya, serinin 1. yazısı olan "Oksijenli Solunum Nasıl Evrimleşti? İlkel Hücreler Nasıl Oldu da Oksijeni Kullanabilecek Biçimde Evrimleştiler?" başlıklı makalemizden başlamanızı öneririz.

Yazı dizisi içindeki ilerleyişinizi kaydetmek için veya kayıt olun.

EA Akademi Hakkında Bilgi Al
3
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git
Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?
  • Tebrikler! 4
  • Mmm... Çok sapyoseksüel! 3
  • Merak Uyandırıcı! 3
  • Korkutucu! 3
  • Muhteşem! 2
  • İnanılmaz 2
  • Üzücü! 1
  • Bilim Budur! 0
  • Güldürdü 0
  • Umut Verici! 0
  • Grrr... *@$# 0
  • İğrenç! 0
Tüm Reklamları Kapat

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci

Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 28/05/2023 12:50:55 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/199

İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.

Tüm Reklamları Kapat
Keşfet
Akış
İçerikler
Gündem
Saç
Sağlık Personeli
Hafıza
Çekirdek
Mars
Kuyruksuz Maymun
Diyet
Zaman
Mitler
Tardigrad
Öne Çıkan
Olumsuz
Şehir Hastanesi
Hidrotermal Baca
Haber
Entomoloji
Zehirli Mantar
Canlı Cansız
Mit
Yangın
Nörobiyoloji
Koruma
Elektrik
Mutasyon
Evrenin Genişlemesi
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Gönder
Ekle
Soru Sor
Sosyal
Yeniler
Daha Fazla İçerik Göster
Evrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), 2010 yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Youtube
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Umut: Her Şey Çok Güzel Olacak mı?
Ay Kraterindeki Dev Teleskop Ne İşe Yarayacak?
Ay Kraterindeki Dev Teleskop Ne İşe Yarayacak?
Körler ve Sağırlar Rüya Görür mü?
Körler ve Sağırlar Rüya Görür mü?
Acı Yemek Basur Yapar Mı?
Acı Yemek Basur Yapar Mı?
Tatil Ortası Depresyonu: Tatil İnsanları Neden Üzüyor?
Tatil Ortası Depresyonu: Tatil İnsanları Neden Üzüyor?
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Yazı Geçmişi
Okuma Geçmişi
Notlarım
İlerleme Durumunu Güncelle
Okudum
Sonra Oku
Not Ekle
Kaldığım Yeri İşaretle
Göz Attım

Evrim Ağacı tarafından otomatik olarak takip edilen işlemleri istediğin zaman durdurabilirsin.
[Site ayalarına git...]

Filtrele
Listele
Bu yazıdaki hareketlerin
Devamını Göster
Filtrele
Listele
Tüm Okuma Geçmişin
Devamını Göster
0/10000
Alıntı Yap
Evrim Ağacı Formatı
APA7
MLA9
Chicago
Ç. M. Bakırcı. Dinozorların Yerini Dolduran Timsah Cinsi: Pristichampsus. (13 Ağustos 2011). Alındığı Tarih: 28 Mayıs 2023. Alındığı Yer: https://evrimagaci.org/s/199
Bakırcı, Ç. M. (2011, August 13). Dinozorların Yerini Dolduran Timsah Cinsi: Pristichampsus. Evrim Ağacı. Retrieved May 28, 2023. from https://evrimagaci.org/s/199
Ç. M. Bakırcı. “Dinozorların Yerini Dolduran Timsah Cinsi: Pristichampsus.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, 13 Aug. 2011, https://evrimagaci.org/s/199.
Bakırcı, Çağrı Mert. “Dinozorların Yerini Dolduran Timsah Cinsi: Pristichampsus.” Edited by Çağrı Mert Bakırcı. Evrim Ağacı, August 13, 2011. https://evrimagaci.org/s/199.
Geri Bildirim Gönder
ve seni takip ediyor
Evrim Ağacı Uygulamasını
İndir
Chromium Tabanlı Mobil Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
İlk birkaç girişinizde zaten tarayıcınız size uygulamamızı indirmeyi önerecek. Önerideki tuşa tıklayarak uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu öneriyi, yukarıdaki videoda görebilirsiniz. Eğer bu öneri artık gözükmüyorsa, Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Chromium Tabanlı Masaüstü Tarayıcılar (Chrome, Edge, Brave vb.)
Yeni uygulamamızı kurmak için tarayıcı çubuğundaki kurulum tuşuna tıklayın. "Yükle" (Install) tuşuna basarak kurulumu tamamlayın. Dilerseniz, Evrim Ağacı İleri Web Uygulaması'nı görev çubuğunuza sabitleyin. Uygulama logosuna sağ tıklayıp, "Görev Çubuğuna Sabitle" seçeneğine tıklayabilirsiniz. Eğer bu seçenek gözükmüyorsa, tarayıcının Ayarlar/Seçenekler (⋮) ikonuna tıklayıp, Uygulamayı Yükle seçeneğini kullanabilirsiniz.
Safari Mobil Uygulama
Sırasıyla Paylaş -> Ana Ekrana Ekle -> Ekle tuşlarına basarak yeni mobil uygulamamızı kurabilirsiniz. Bu basamakları görmek için yukarıdaki videoyu izleyebilirsiniz.

Daha fazla bilgi almak için tıklayın

Önizleme
Görseli Kaydet
Sıfırla
Vazgeç
Ara

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close