Dinozorlardan Modern Kargalara Beynin Evrimi: Kuşlarda Büyük Beyinler Nasıl Evrimleşti?

Evrimsel biyologlar ve paleontologlardan oluşan uluslararası bir ekip, dinozorların, Archaeopteryx ve Büyük Dalıcımartı gibi soyu tükenmiş ve modern kuşların beyin hacimlerinin olduğu veri setlerini kullanarak kuşların beyninin evrimini yeniden yapılandırdılar.

Current Biology dergisinde yayınlanan çalışma, Kretase döneminin sonundaki kitlesel yok oluştan önce, kuşların ve kuş olmayan dinozorların benzer beyin boyutlarına sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Yok oluştan sonraysa bazı kuş türleri, nesli tükenen grupların boşalttığı alanları ele geçirirken aşırı bir türleşme (adaptif radyasyon) sürecinden geçerek, beyin/vücut ölçeklendirme ilişkisi önemli ölçüde değişti. Bruce Müzesi'ndeki bilim küratörü ve çalışmanın başyazarı Dr. Daniel Ksepka şöyle diyor:

En şaşırtıcı şeylerden biri de büyük beyinli kuşların evriminde, küçük beden seçiliminin büyük bir faktör olduğu ortaya çıktı. Birçok başarılı kuş familyasının beyin boyutları daha büyük vücutlu atalarına yakın kalırken, beden boyutları küçülerek oransal olarak büyük beyinlilere evrimleştiler.

Bruce Museum

Kuşların beyninin nasıl değiştiğini anlamak için, 37 bilim insanından oluşan bir ekip, modern kuşların beyin ölçülerinin olduğu büyük bir veritabanıyla birleştirdikleri yüzlerce kuş ve dinozorun kafatası boşluğu kalıbını (kafatası çukurlarının şeklini baz alan beyin modelleri) oluşturmak için bilgisayarlı tomografi verilerini kullandı. Daha sonra beyin büyüklüğü ile vücut büyüklüğü arasındaki orantıyı, yani beyin/vücut allometrisini analiz ettiler. Johns Hopkins Üniversitesi'nden ortak yazar Dr. Amy Balanoff:

Gelişmiş dinozorların ve ilkel kuşların beyinleri arasında net bir ayrım yoktur. Emu (bir tür koşucu deve kuşu) ve güvercin gibi kuşlar, aynı vücut büyüklüğündeki bir teropod dinozor (kısa ön, uzun arka bacaklı bir dinozor türü) için beklenen beyin boyutlarına sahiptir ve hatta Moa gibi bazı türlerin beklenilenden daha küçük beyinleri vardır.

Tamamen istisnai beyin boyutlarına sahip iki kuş grubu nispeten yakın zamanda evrimleşti: Papağanlar ve kargagiller (kargalar, kuzgunlar ve soydaşları). Bu kuşlar, aletleri ve dili kullanma ve insan yüzlerini hatırlama yeteneği de dahil olmak üzere muazzam bilişsel yetenekler sergilemektedir. Yeni çalışmaya göre, papağanların ve kargaların bu derece büyük beyinlere ulaşmalarına yardım etmiş olabilecek şeyin yüksek oranda bir beyin evrimi sergilemeleri olduğunu ortaya koyuyor. Clemson Üniversitesi'ndeki Campbell Jeoloji Müzesi'nden yazar Dr. N. Adam Smith şöyle diyor:

Birkaç kuş grubu ortalama beyin ve vücut oranının üzerinde. Ama kargalar gerçekten sıra dışı; diğer tüm kuşları geride bıraktılar. Sonuçlarımız, birisine "kuş beyinli" demenin aslında bir iltifat olduğunu gösteriyor

Bruce Museum

Stony Brook Üniversitesi'nden yazar Dr. Jeroen Smaers ise şöyle anlatıyor:

Kargalar, kuşlar sınıfının insansılarıdır. Bizim atalarımız gibi hem vücut boyutlarını hem de beyin boyutlarını aynı anda artırdıkları oranda büyük beyinler geliştirdiler - ki beyin büyüklüğü daha da hızlı bir şekilde arttı.